Westland. Jaargang 1

Geschiedenis der Economie

Prof. Dr. Cracco: Schets eener Geschiedenis der Economie. Tweede uitgave 1943. (Uitg. ‘De Phalanx’ Brussel).

Dit werkje van Prof. Dr. Cracco, is het eerste in zijn aard dat in Vlaanderen verscheen. Het beantwoordde aan een behoefte en is

[p. 833]

daarom Zeer welkom. In 250 bladzijden wordt een duidelijk en objectief overzicht gegeven van de ontwikkeling der wetenschappelijke economische leerstellingen. Angstvallig vermijdt de schrijver de behandeling van economisten waarvan het werk een idealiseerende strekking heeft. Hij wil weergeven de studie van de economie zooals ze is, of zooals de geleerden ze meenen te zien en niet van de economie zooals sommigen meenen dat ze zou moeten zijn. Daarmee laat de schrijver blijken dat hij alleen de wetenschappelijke economie wil behandelen, en dat is ook voorzichtig.

Eigenlijk is het werkje van Prof. Cracco een handig compendium van de economische leerstellingen met hun voornaamste vertegenwoordigers, waaruit zeer duidelijk blijkt de evolutie die het economische denken, uitgaande van het werk der Engelsche klassieke school, door de verschillende achtereenvolgende reacties, gevolgd heeft. In dien zin sluit het aan bij de klassieke behandeling van de geschiedenis der economie in de meeste groote kultuurlanden.

Natuurlijk kon hij een andere methode gevolgd hebben, bv. door zelf een bepaald standpunt in te nemen, en de economische leerstellingen in het licht hiervan te behandelen, zooals Othmar Spann het doet in zijn ‘Haupttheorien der Volkswirtschaftslehre’ met zijn universalisme.

Zulks is natuurlijk gewaagd en dreigt te leiden tot eenzijdige, zelfs onrechtvaardige besluiten.

We hebben den indruk dat de werkwijze van Prof. Dr. Cracco de goede is. Daarom bevelen wij zijn werk ten zeerste aan, voor studenten en voor allen die met de economie als studievak willen vertrouwd geraken.

Wij hadden nochtans graag gezien dat Prof. Dr. Cracco meer voorbehoud maakte over de relatieve waarde van de nog zeer jonge economische wetenschap die alhoewel alle mogelijke aspecten van het economisch leven behandeld en gecommenteerd werden, een betrekkelijk eenzijdige ontwikkeling gekend heeft, mede tengevolge van den geweldigen invloed die de liberale-individualistische theorie van de school van Adam Smith is blijven uitoefenen.

De economische theorie gaat gedeeltelijk nieuwe wegen, aansluitend bij sommige theoretici, die buiten het verband van de klassieke evolutie vallen. Wij bedoelen hier sommige minder bekende schrijvers van de 18de en 19de eeuw maar vooral van Friedrich List die met zijn ‘Nationales System der politischen Oeconomie’ heel wat meer geleverd heeft dan een pleidooi voor protectionisme, maar door zijn onderzoek van de productieve krachten van de naties, een aspect van de economische vorschingsmogelijkheden aangeroerd heeft dat al te zeer verwaarloosd werd.

De povere 15 regeltjes die Prof. Dr. Cracco aan den grooten List wijdt doen werkelijk onrechtvaardig aan als men ze vergelijkt bij de bladzijden die gewijd worden aan andere mindere belangrijke auteurs.

Het is waar, ook in andere geschiedenissen der economie wordt

[p. 834]

List niet tot zijn recht gebracht, juist omdat hij zijn eigen oorspronkelijke plaats inneemt en een beetje buiten het kader treedt van de economische leerstellingen die mekaar in hun achtereenvolgende reacties opvolgen. De figuur van List groeit echter geweldig. Hij wordt de voorlooper van een nieuwe economische school die aansluit bij, en wisselwerkend invloed uitoefent op het empirische economische stelsel dat vooral in Duitschland met het nationaalsocialisme zijn intrede deed.

Daarom verwachten wij van Prof. Dr. Cracco dat hij deze leemte zal aanvullen, ter gelegenheid van den 3den druk van zijn werk, dien we hem spoedig wenschen.

Dr. K. Engelbeen