Een schitterend Antwoord
Johanna Haarer: Moeder vertel eens wat van Adolf Hitler. Nederlandsche vertaling van Steven Barends. (Uitg. ‘Westland’, Amsterdam, voor Vlaanderen: ‘Volk en Staat’, Antwerpen.)
Het is een onschatbaar voorrecht van de jeugd, nog onverdeeld te kunnen bewonderen. Intuïtief, voelt zij de grootschheid aan van het huidige tijdsgebeuren en haar houding daar tegenover wordt nog niet bepaald door achterdocht of berekening, maar door een gezonde refleks. Zij reageert spontaan en neemt klaar en onverbloemd stelling tegenover het nieuwe, alhoewel zij het niet ten volle begrijpen noch verklaren kan.
Vandaar haar tallooze vragen om opheldering, die, hoe begrijpelijk ook, niet immer zoo gemakkelijk te beantwoorden zijn. De meeste van deze vragen, die steeds maar opnieuw opduiken, behelzen vanzelfsprekend de persoonlijkheid en het opbouwwerk van den Führer. En op menige, zoo vol vertrouwen gestelde vraag, blijft zelfs de best gezinde oudere, maar al te dikwijls het antwoord schuldig. Hij bezit immers zoo weinig documentatiemateriaal. Natuurlijk, heeft hij ‘Mijn Kamp’, maar dit niet zoo vlot lezend standaardwerk brengt hem slechts tot het jaar 1925. In het gunstigste geval, eveneens de boeken van Dr. Goebbels: ‘Strijd om Berlijn’ en ‘Van Kaiserhof tot Rijkskanselarij’. Maar beproef het zelf maar eens, aan de hand van deze werken, op een klare, voor hen bevattelijke manier, op al de vragen, die de jeugd u stelt te antwoorden!
Johanna Haarer, heeft het aangedurfd, op al deze vragen een passend antwoord te vinden en het eenvoudig en voor de jeugd begrijpelijk, geformuleerd. Zij heeft al haar antwoorden, op de ontelbare vragen der kinderen, in den eenigen juisten vorm gegoten: nl. het verhaal van een moeder, die in de avondschemering, aan haar gretig luisterende en uitvragende kleuters, over het opbouwwerk van den Führer vertelt. En in al zijn eenvoud, is het zulk een meesleepend verhaal geworden, dat ik mij soms afvraag, wie er meest aan genieten zal: de reeds wetende oudere of het ademloos toeluisterend kind.
Want letterlijk geheel de Duitsche geschiedenis van de laatste dertig jaar, werd op meesterlijke wijze in dit boek verwerkt. Of het nu gaat over de moeilijke tijden van den eersten Wereldoorlog of den inflatietijd, den strijd om de macht of de sociale verwezenlijkingen van het nieuwe regime, over alles geeft dit boek, op een bevattelijke wijze bescheid. Het sociale probleem, heeft schrijfster met een opvallende voorliefde behandeld en zoo behooren de bladzijden, gewijd aan de oplossing van de werkloosheid, de actie van de N.S.V., den arbeidsdienst en zelfs het Erbhofgesetz, veruit tot de beste van gansch het boek.
Dat Johanna Haarer een geboren vertelster is, met een frappant juisten kijk op de kinderpsychologie, hoeft geen verder betoog en zoo groeit dit boek verre uit boven de loutere actualiteit, door zijn onmiskenbare literaire kwaliteiten.
De Nederlandsche vertaling van Steven Barends, die trouwens ook deze van ‘Mijn Kamp’ leverde, is uitstekend. Als geen andere beheerscht hij de kunst om de moeilijke Duitsche woordkoppelingen in een feilloos Nederlandsch weer te geven. Alleen hindert ons soms
Gedeeltelijk auteursrechtelijk beschermd