Watapana. Jaargang 2

[p. 9]

Brieven van een curaçaose blinde en andere gedichten van Oda Blinder

Vorig jaar verscheen bij de uitgeverij Winants te Heerlen de gedichtenbundel ‘brieven van een Curaçaose blinde en andere gedichten van Oda Blinder.’ Blinder, Oda - staat in de Encyclopedie van de Nederlandse Antillen - pseudoniem van Yolanda Corsen (Curaçao 18 nov. 1918) behoort tot de belangrijkste exponenten van de generatie die in het tijdschrift ‘de Stoep’ heeft gepubliceerd.

Voorwoord

In het voorwoord vertelt Charles Eyck over zijn ontmoeting met de schrijfster, het lezen van de bundel en de vraag om deze te versieren. Hij spreekt de wens uit dat de initiatiefnemers met dit bundeltje ‘de deur van Oda Blinders geheime schatkamer voor iedereen hebben ontsloten.

Oda Blinder schrijft in haar voorwoord over ‘mijn verzen’ die ze in haar ‘verlorenzijn’ heeft gebaard.

De brieven

In deze vier brieven schrijft de Curaçaose blinde over het samenzijn met hem aan wie ze de brieven schrijft, haar geliefde. Ze belooft hem een leegte te baren die niet te vullen is om zo te wachten tot de jaren gaan spreken, ze zegt hem dat ze te klein is om hem te begrijpen, dat ze in hem begraven wil worden om in zijn dromenrijk, zijn werkelijkheid te komen. De blinde geeft haar geliefde wat hij onder beloften neemt (‘koopt’ zegt ze), hij is weg.

Nog eenmaal zegt ze, zal zij hem ontmoeten: een glorieuze come-back van haar als heerseres over zijn leven en dood, zijn zonden en verlangens.

Schilderijententoonstelling

De schilderijen van Chris Engels - de schilder C.J.H. Engels - doen Oda Blinder spreken; ze ‘paart de mens aan het dier’, aan het paard zoals ook Luc. Tournier in zijn ‘ex libris’, want in deze korte gedichten spreekt ze over ‘uw...’ en over ‘mijn...’ of ‘ons...’

diep verzonken
in een nis,
dreigt uw onmacht
zich te wreken;
mijn verhitte zinnen
wegen somberder
dan uw gemis.

[p. 10]

Aan een dierbare

Frank Martinus Arion schreef eens: ‘de geliefde - de onvindbare geliefde wel te verstaan - is het hoofdthema van haar (Oda Blinders) gedichten’ en ‘zij dicht om haar geliefde te vergeten of om deze geliefde heel dichtbij te brengen.’

Ook in het verhaal ‘aan een dierbare’ vinden we deze geliefde; deze wisseling van vergeten en zich herinneren...

‘laat me, liefste,
als het kan
je wrede passie
toebehoren’ als ze gelukkig samen zijn en ‘dicht bij je... wijkt de koude eenzaam-
heid’ maar dan:

‘deze miniatuurwereld
vóór de drempel van je
gesloten deur...’

waarna

‘zelfs het zwak geritsel

van een duisternis

is mij te hard

voor dit gekoer’

als een droom is, bang voor hei ontwaken door dat zwak geritsel.

‘ik zie je nog’ zegt ze ‘... want stenen zijn te hard voor dit ontwaken’;

het blijft stil...

‘de avond

rondt zich om dit zwijgen,

maar pijnbomen fluisteren

met elkaar...

hun eeuwig leed

omsluiert

ons vibrerend hijgen’

.... de geliefde is weg... dan ontwaakt Oda Blinder uit haar droom (door een zwak geritsel?)

ze schaamt zich.

‘ik put niet

voor de tweede keer

het paars verweer

uit je blindgestaarde ogen;’

alleen het uitroepteken ontbreekt hier nog.

[p. 11]

Als de geliefde terugkomt vindt hij de angst voor een jong verleden

‘uit angst heb ik de drang gebroken,

de scherven blinken je nog op de mond,

we zitten in elkaar gedoken

met een terracotta-leed als achtergrond.’

Dan is het stil, is er verzet tegen elk verlangen, zijn er bonte pijnen en

‘ontkleed mijn leed

de naaktheid er van zal blozen

onder de schaamteloze

greep van uw blik.’

Na het verhaal aan een dierbare volgt ‘een handvol leegten’. Voor Luc. Tournier - de schrijver C.J.H. Engels - in de drie gedichten omschrijft Oda Blinder de handvol leegten die ze enkele gedichten terug in trotse wanhoop als trofee meenam.

Ze heeft zichzelf ontnuchterd, haar fantasie is ‘een gesloten etui’.

Eiland

Zou er sprake kunnen zijn van enig verband tussen de volgende gedichten?

Oda Blinder leeft en schrijft op een eiland; als zij de wereld om zich heen ziet, ziet ze ook zichzelf, het verleden. In de verzen van de tweede helft van de bundel klinkt wroeging, weemoed en de stem van het einde.’

‘toen zijn donkere stem

mij om onschuld vroeg

sloeg de nachtwind

verkoolde blindheid

op mijn schuld’

‘de laatste kus... oud worden... paljas van mijn kuren... te somber voor deze
klucht... uw vleugels waarin de doodmars dreunt... een getande cactusplant...
droogt... oud gebed... zwarte vlinder...’

[p. 12]

Twee gedichten passen niet in dit patroon van wroeging, weemoed en dood;

schuchter,
bijna bang,
ontkiemt het zaad.
weelden,
door een overdaad
van stormen
uitgestort
in de aarde
die een belofte wordt.’

als straks de duistere nacht uitspant
en opgezweept de maan
een schuilplaats zoekt,
zal ik, geblinddoekt
door een donkere macht,
mijn liefde vinden;
de dolgeworden eenzaamheid,
gebeten door vergetelheid
gaan wij in een
behekste kus
verslinden.’

Twee lichtpunten die echter direkt weer in de kiem worden gesmoord met woorden als ‘snoeien zij vóór het open graf de takken der begeerten af’ en

‘ik staar de lege wegen in

het heeft geen zin

nog langer hier te staan

vals giert de waan.’

Tenslotte wijdt Oda Blinder een gedicht aan een ‘au revoir, charles’ waarna het einde een einde is

‘dreunend valt de stilte

van mijn laatste wiekenslag;

een espenblad, dit trillen

in gods klamme hand...’

C. de Haseth