Walewein, de neef van koning Arthur

Twee oorspronkelijke Nederlandse Arthurromans met Walewein in de hoofdrol. De neef van koning Arthur op de bres voor recht en orde

[p. 43]

Hoe Walewein drie dagen lang tegen Gorleman vocht

Volgens het verhaal reed de zoon van de graaf ongeveer een mijl met Walewein mee. Maar toen vroeg Walewein hem huiswaarts te keren: ‘Edele jongeling, telkens wanneer u dat nodig vindt, kunt u op mij rekenen. Mocht u mij ontbieden, dan kom ik vast en zeker naar u toe, waar dat ook moge zijn.’

Daarop kuste Walewein hem op de mond en zei: ‘Vriend, behouden reis.’

Zo nam Walewein afscheid van de jongeling. Hij reed drie dagen in z'n eentje door zonder één avontuur te beleven. Op de vierde dag kwam hij in een woud, waar hij een sterk kasteel zag staan. Zo snel mogelijk reed hij erheen. Een schildknaap kwam hem tegemoet en vroeg waar hij heen ging. De edelmoedige Walewein antwoordde hem: ‘Ik ben op weg naar dat kasteel; ik hoop er onderdak te vinden.’

‘Och nee, heer, ga met mij mee. Ik zal u gastvrij ontvangen. Als u wist wat men daar allemaal heeft uitgevoerd, zou u die burcht links laten liggen. De kasteelheer heeft de volgende schandalige regel ingesteld: elke ridder die in het kasteel onderdak zoekt, moet dat door strijd verkrijgen. Als hij in de strijd verslagen mocht worden, slaat de kasteelheer hem met zijn zwaard het hoofd af. Dat heeft menigeen reeds ondervonden.’

‘Vertel me, knaap, hoe heet die gastheer?’

‘Gorleman.’

‘Ik ga erheen, hoe trots hij ook moge zijn.’

Daarop reed Walewein naar de kasteelpoort. Toen hij erdoor wilde gaan, zei de poortwachter: ‘Wacht eens even! U mag niet naar binnen; ik verbied het u. U moet immers eerst strijden tegen mijn heer.’

Meteen daarop zag Walewein de kasteelheer met een speer in de hand de poort uit draven: ‘Ridder, wat wilt u? Waarom bent u gekomen? Als u bij mij onderdak wilt krijgen, kies dan

[p. 44]

wat u prettiger vindt: wilt u het tegen mij opnemen of maakt u liever rechtsomkeert?’

‘Ik wil liever vechten; ik ga niet terug!’

Beiden draaiden zich om en stormden vervolgens op elkaar af; de ontmoeting was zo hevig dat hun speren tot aan het handvat afbraken. Beiden grepen onmiddellijk hun zwaard en begonnen vreselijke slagen uit te delen. Ze streden door totdat de nacht hun het zicht benam. Heer Gorleman zei toen: ‘U hebt eigenhandig en op eervolle wijze voor vannacht onderdak op mij veroverd. We moeten nu het strijdveld verlaten. Ik zal u gastvrij onthalen.’

Samen gingen ze naar het kasteel, waar ze voortreffelijk werden ontvangen. Gorleman droeg zijn zuster, een jonkvrouw, op Walewein goed te verzorgen, zodat hij haar ervoor zou bedanken. De jonkvrouw was buitengewoon mooi, hoofs en zedig; ze zou het node nagelaten hebben, zeker niet nu haar broer het haar opgedragen had. Ze nam Walewein bij de hand en maakte een bad voor hem gereed. Daarna gingen de dames en de heren aan tafel zitten waar ze met veel egards werden bediend. Na de maaltijd ging iedereen slapen. De schone jonkvrouw had Walewein een goede slaapplaats gegeven en ze bediende hem, zoals haar broer haar had opgedragen.

De volgende ochtend kwam ze naar Walewein: ‘Sta op, edele heer, trek uw wapenrusting aan; u moet het wederom tegen mijn broer opnemen.’

Heer Walewein stond op en wapende zich snel, waarbij de jonkvrouw hem hielp. Toen nam hij haar in zijn armen en kuste haar op de mond; vervolgens nam hij afscheid en ging terstond naar de plek waar zijn gastheer al op hem stond te wachten. Elk nam een speer ter hand en zo hard ze konden, reden ze op elkaar af. Beide speren vlogen in stukken. Allebei trokken ze hun zwaard en vochten daarmee zoals het fiere ridders betaamt, van 's ochtends tot in de middag. Toen zei Gorleman: ‘Ridder, edele heer, onze paarden zijn afgemat en wij zijn even-

[p. 45]

eens bekaf. Als u het wilt, zouden we wat kunnen uitrusten onder die lindeboom; daar kunnen we tevens verkoeling vinden.’

‘Ik ga met u mee.’

Nu was er in de buurt van die lindeboom een nauwelijks zichtbare bron. Weet wel dat wie eruit dronk, genas van alle vermoeienissen die hij in zijn lichaam voelde. Terwijl Walewein uitrustte, sloop Gorleman heimelijk naar die bron, dronk eruit en keerde verfrist naar Walewein terug.

‘Maak u snel gereed; laten we een einde maken aan dit gevecht.’

Gorleman was op dat moment opgewekt, omdat hij uitgerust was; hij meende Walewein te kunnen verslaan en hij dacht zeker te zijn van de afloop van het gevecht. Hij kende blijkbaar de dappere held Walewein in het geheel niet. Die trad hem onverschrokken tegemoet en zette hem ter plekke alles betaald wat hem was aangedaan. Nooit zag iemand zo'n verbeten strijd!

Ze vochten door, totdat het nacht was. Gorleman zei toen tegen Walewein: ‘Het is tijd dat we hier weggaan, edele ridder. U hebt op eervolle wijze uw logies veroverd; ik ken uws gelijke niet. Er was nog nooit iemand zo goed dat hij het in een tweegevecht zo lang tegen mij uithield als u.’

Ze bestegen hun paarden en gingen rechtstreeks naar het kasteel waar men hen gastvrij ontving. Vervolgens gaf Gorleman zijn zuster opnieuw opdracht zeer goed voor zijn gast te zorgen. En deze opdracht beviel haar zeer. Ik heb begrepen dat men ging eten en daarna slapen. Gorleman gelastte Walewein de volgende ochtend naar het strijdperk te komen om te zien wie van hen tweeën de zege zou behalen en wie het onderspit zou delven. Walewein haastte zich naar bed en naar ik begrepen heb ging de zeer mooie zuster van Gorleman met hem mee. Zij was inmiddels verliefd op hem geworden: ze vond hem buitengewoon knap, hoofs en edelmoedig. Ze vroeg hem da-

[p. 46]

delijk naar het verloop van de strijd. Walewein vertelde haar hoe zij tot in de late middag hadden gevochten en hoe haar broer toen een wapenstilstand had voorgesteld: ‘We zouden uitrusten en verkoeling zoeken onder een lindeboom. Maar dadelijk daarop hervatten we de strijd. Uw broer leek net zo fris als hedenmorgen.’

‘Ach heer,’ sprak zij vervolgens, ‘er is geen man in de hele wereld die mijn broer kan verslaan. Maar indien u mij op uw erewoord belooft mijn broer in leven te laten als hij verliest, zal ik u verklappen hoe u hem kunt overwinnen.’

‘Dat beloof ik op mijn woord van eer, ook al had u het me niet gevraagd, edele jonkvrouw.’

‘Heer, let erop dat hij niet in de buurt van de lindeboom kan komen, zodat hij geen kans krijgt uit een bron te drinken die daar is. Daardoor herkrijgt hij onmiddellijk zijn kracht. Als u mijn raad opvolgt, zal hij spoedig overwonnen zijn.’

Walewein bedankte haar uitgebreid.

Bij het aanbreken van de dag reed Walewein snel naar het veld waar hij Gorleman reeds aantrof. Terstond nam elk een speer en ze reden met zo'n geweld op elkaar in dat de speren in stukken braken. Daarop trokken ze hun zwaarden, daarmee deelden ze rake klappen uit op elkaars helmen, maliënkolders en schilden. De edelmoedige ridder Walewein wilde zijn gastheer betalen voor het logies. Geen van beiden dacht erover de strijd te staken. Ze bleven onophoudelijk op elkaar in slaan, tot aan het middaguur. Op dat moment begon Gorleman te verslappen en hij vroeg Walewein of die ervoor voelde verkoeling te zoeken onder de lindeboom, net als de vorige dag. Maar Walewein antwoordde: ‘Nee, ik wil niet rusten. We moeten een einde maken aan deze strijd; één van ons zal het onderspit moeten delven.’

Vervolgens sloeg hij zo op Gorleman in dat hij hem alle kanten op dreef en hem ten slotte neersloeg. Voordat Gorleman op kon staan, gaf Walewein hem nog een slag en rukte hem

[p. 47]

daarna de helm van het hoofd; hij trok zijn zwaard en zei: ‘Nu is het afgelopen met je leven.’

Gorleman smeekte om genade, maar Walewein zei: ‘Te laat. Ik verzeker u: het helpt u echt geen zier nu om genade te smeken.’

‘Ach edele heer, schenk mij genade! Ik zal u altijd ten dienste staan.’

‘Dat zal niet gebeuren, als u mij niet wilt beloven naar Kardoel te gaan en u gevangen te geven aan de koningin. Daar moet u blijven met al uw manschappen tot veertien dagen na Sint-Jansdag. Bovendien dient u een einde te maken aan deze afschuwelijke en misdadige gewoonte die u te lang hebt volgehouden; daar moet u mee ophouden!’

Gorleman antwoordde: ‘Dat is te veel van het goede. Ik zou liever willen dat u me doodde dan dat ik mij gevangen zou geven. Maar laat me eerst weten hoe u heet.’

‘Vriend, men noemt mij Walewein. De vermaarde koning Arthur is mijn oom.’

‘Het doet me deugd dat ik in dit gevecht met u mijn leven heb weten te behouden. Ik geef u graag mijn erewoord dat ik naar Kardoel zal gaan. God heeft mij de eer vergund dat ik u hier heb ontmoet. Dus wat u met me doet, kan me niets schelen.’

De verheugde Gorleman leidde Walewein naar zijn kasteel waar ze zich uitgebreid te goed deden aan eten en drinken. Na de maaltijd ging men weldra slapen.

Bij de dageraad nam Walewein afscheid en ging weer zijns weegs. Nu zwijg ik hier over Gorleman; ik zal verder vertellen over Walewein.