Walewein, de neef van koning Arthur

Twee oorspronkelijke Nederlandse Arthurromans met Walewein in de hoofdrol. De neef van koning Arthur op de bres voor recht en orde

Hoe Walewein de broer van de zwarte ridder overwon

Het verhaal vertelt nu verder dat Walewein ondertussen samen met de jonkvrouw doorreed, tot de avond viel. Toen bereikten ze een mooi, sterk en goed gebouwd kasteel dat op een prachtige plek lag. De kasteelheer was een knappe man op leeftijd. Walewein reed met de jonkvrouw op het kasteel af om te zien of zij daar de nacht zouden kunnen doorbrengen. Hij reed door de poort en werd gastvrij ontvangen. De gastheer merkte op: ‘Heer, volgens mij hebt u - naar de toestand van uw wapenen te oordelen - grote moeilijkheden gehad.’

Hij riep onmiddellijk twee knapen om Walewein van zijn wapenrusting te ontdoen. Daarna liet hij een zeer fraai overkleed brengen dat Walewein aantrok. Zodra de maaltijd gereed was, begaven gastheer en gast zich ter tafel; ook de jonkvrouw zat aan en men bediende haar op voortreffelijke wijze. Vrij snel na het eten ging iedereen slapen. Men vroeg Walewein of de jonkvrouw bij hem sliep of dat zij een apart bed moest hebben. Walewein zei dat ze alleen moest slapen. En zo sliepen ze tot de dageraad.

[p. 16]

's Ochtends maakte de gastheer in alle vroegte een ommetje buiten het kasteel. Plotseling hoorde hij heel hard roepen: ‘Help me astublieft, beste heer! Er is iets verschrikkelijks gebeurd!’

De kasteelheer vroeg: ‘Wat is je overkomen, dat je zo staat te schreeuwen?’

‘Ach, heer, ik wind er maar geen doekjes om: uw broer is ernstig gewond en uw twee neven zijn dood; bovendien heeft men zijn vriendin ontvoerd. Daarom sta ik te roepen. Eén man, wiens naam ik niet weet, heeft dat allemaal aangericht.’

Toen het tot de kasteelheer doordrong dat zijn neven dood waren en zijn broer gewond, meende hij dat zijn gast dat had gedaan. Hij vatte het plan op hem spoedig te doden. ‘Ik moet mijn broer wreken!’

Hij liep naar zijn manschappen om met hen te overleggen. Maar de jonkvrouw die met Walewein was meegekomen, hoorde deze beraadslagingen. Zodra ze wist wat ze in hun schild voerden, liep ze naar het bed waar Walewein lag te slapen: ‘Sta op, heer, het is dag. Zo juist heb ik vernomen, dat uw aanwezigheid hier kwalijke gevolgen zal hebben: men wil u vermoorden!’

Walewein sprong uit bed, kleedde zich aan en trad naar buiten. Zodra de gastheer hem zag, liep hij naar hem toe met de woorden: ‘Jij hebt mijn neven vermoord en mijn broer ernstig verwond. Je moet nu onmiddellijk beslissen hoe je door mij gedood wilt worden. Al ben je nog zo dapper, ik zal hen wreken, tenzij ik me vergis. Jij zult je er thuis niet op kunnen beroemen dat je hun het leven ontnomen hebt.’

Walewein antwoordde: ‘Nee, edele heer, u zou er weinig eer mee behalen, als u me zou doden. Omdat er nog resten van de door u aangeboden maaltijd in mijn maag zitten, bent u als gastheer verplicht mijn leven te sparen.’

‘Dat is waar! Ik zou je onder andere omstandigheden geenszins gespaard hebben, maar je juist om het leven gebracht

[p. 17]

hebben. Ik zal je terstond in de kerker laten smijten en je daar laten verhongeren.’

Hij riep terstond zijn knechten en liet Walewein gevankelijk wegvoeren. God moge Zijn gramschap op u verhalen, Keie. Het is de schuld van uw lasterlijke en kwaadaardige woorden dat Walewein zich nu in zo'n lastig parket bevindt.

Toen Walewein naar de kerker gevoerd werd, kreeg de vriendin van de gastheer hem in het oog. Walewein viel zozeer bij haar in de smaak, dat ze - geloof het of niet - vroeg: ‘Heer, geef mij het hoofd van deze ridder. Zodoende lost u uw schuld jegens mij in.’

‘Bij God, ik geef het u!’ antwoordde de gastheer die zeer verheugd was over het verzoek van zijn vriendin. Immers, deze jonkvrouw had hem lang geleden de belofte afgedwongen dat hij haar Waleweins hoofd zou brengen. Pas daarna zou hij met haar mogen slapen. Daarom was de kasteelheer blij: eindelijk kon hij zijn belofte nakomen. Maar toen hij Walewein wilde onthoofden, zei de jonkvrouw: ‘Heer, op mijn erewoord, ik wil niet dat u op deze manier uw belofte inlost. U moet zijn hoofd veroveren, zoals het een goed ridder betaamt, in een gevecht dus.’

‘Dat zal ik met alle plezier doen.’

Terwijl Walewein en zijn gastheer zich wapenden, sprak ‘der avonturen vader’: ‘Wat schiet ik hier eigenlijk mee op? Al zou ik u verslaan, dan kan ik hier nog niet weg, want uw mannen zouden me alsnog neerslaan. Ik kan hier niet ontkomen en het is dus een schrale troost.’

‘Op mijn erewoord,’ zei de gastheer, ‘ik zweer bij deze jonkvrouw en bij alles wat tot de ridderschap behoort, dat niemand u een haar zal krenken, als u me overwint. Ik beveel dat u hoe dan ook als een vrij man van hier kunt vertrekken.’

Daarover was Walewein zeer verheugd.

Ze bestegen hun paarden en reden vervolgens de poort uit naar een prachtige vlakte; omdat ze een strijd gingen uitvech-

[p. 18]

ten, was elk van hen goed bewapend, zowel met speer als met schild. Vol haat en nijd reden ze op elkaar af, zodat hun speren in stukken braken. Wederom bestookten ze elkaar met speren, en ook die braken. En zelfs een derde keer braken ze elkaars speren. Toen dacht Walewein bij zichzelf: dit is een zeer dapper ridder: ik zal me schrap moeten zetten. Tot nu toe zijn we drie keer op elkaar in gereden en drie keer heeft hij me onverschrokken weerstand geboden. Bij God en mijn geloof, ik zal Gringalet op de proef stellen. Als mijn paard me niet in de steek laat, zal ik hem de volgende keer uit het zadel wippen.

Opnieuw namen zij speren ter hand. Heer Walewein kwam zo hard aangereden en raakte zijn gastheer zo goed, dat die met een smak op de grond stortte. Walewein stapte van zijn paard en nadat zijn gastheer was opgestaan, gingen ze elkaar met zwaarden te lijf. Daar werden harde, rake klappen uitgedeeld. Walewein kreeg zware tegenstand te verduren. Ze vochten tot de avond viel, maar niemand kon zeggen wie de overhand had. Zodra Walewein merkte dat het donker werd, rende hij op zijn gastheer af en gaf hem met zijn zwaard zo'n klap op het hoofd, dat zijn meedogenloze tegenstander op de grond viel. Als de kasteelheer stokstijf was blijven staan, zou hij ter plekke gedood zijn; het zwaard drong echter wél diep in zijn lichaam. Walewein liet zich boven op hem vallen en trok hem de helm af om hem te onthoofden, maar de ander gaf zich over en smeekte om genade.

‘Te laat,’ zei Walewein, ‘u zult uw hoofd erbij in schieten; u had hetzelfde met mij gedaan, als u mij had verslagen.’

‘Alstublieft, edele heer, ik smeek u: heb genade met mij.’

‘Daar kan geen sprake van zijn, tenzij u me plechtig wilt beloven dat u omstreeks Sint-Jansdag naar Kardoel gaat. Daar moet u veertien dagen met al uw manschappen op mij blijven wachten. Mocht ik er dan nog niet zijn, dan moet u zich gevangen geven aan de koningin.’

‘Ach, heer, als dit de voorwaarde is, laat ik liever het leven:

[p. 19]

de schande is nauwelijks te dragen.’

‘Op mijn erewoord, ik sla u dood, als u me dit niet wilt beloven,’ zei Walewein en hief zijn zwaard op.

De ander riep onmiddellijk: ‘Laat me leven! Ik verzeker u plechtig dat ik zal doen wat u wilt, maar zeg me eerst, beste heer ridder, hoe u heet.’

‘Ik heet Walewein. Ik zal nooit zo lomp zijn om mijn naam te verzwijgen.’

‘Ach, ach, heer! Nooit was een ridder zo blij als ik nu ben, omdat u het bent door wie ik verslagen ben. Ik zweer plechtig al uw wensen te vervullen.’

‘Op uw erewoord vertrouw ik u deze mooie jonkvrouw toe die mij hierheen vergezelde. Neem haar mee naar Kardoel. Zeg tegen de koningin dat ze voor haar zorgt, totdat ik kom.’

Daarna zijn ze opgestaan en teruggekeerd naar het kasteel. Onderweg vertelde de gastheer aan Walewein hoe zijn vriendin gezworen had dat ze Waleweins hoofd wilde hebben.

‘In een prachtige kist die zij speciaal daarvoor had laten maken. Pas dan zou ik met haar mogen vrijen. Beste heer, wat raadt u me aan te doen?’

Heer Walewein zei daarop tegen de ridder: ‘Dat zal ik wel in orde maken.’

Rustig bereikten ze het kasteel. Walewein ging naar de jonkvrouw toe, die de dochter van de koning van Noorwegen bleek te zijn. Hij groette haar en zei: ‘Jonkvrouw, ik ben Walewein. Op mijn erewoord, ik wil mijn gastheer van zijn belofte kwijten. Ik heb begrepen dat u thuis een kist hebt, speciaal voor mijn hoofd. Ik wil er nu mijn hoofd in vlijen: zodoende is mijn gastheer zijn belofte nagekomen.’

‘Wat er ook gebeurt, ik zal u niet tegenspreken,’ sprak de jonkvrouw. Daarop legde Walewein zijn hoofd in de kist en haalde het er zonder problemen weer uit.

‘Hiermee heeft mijn gastheer zijn belofte ingelost.’

Aldus liep alles toch nog goed af. Er werd goed voor Wale-

[p. 20]

wein gezorgd en hij voelde zich volledig op zijn gemak.

Nu laat ik het verhaal over hen die in het kasteel verbleven, verder rusten, en ik zal over Walewein schrijven.