De vrolyke zanggodinnen, of Mengelwerk van vernuft
(1781-1782)–Anoniem Vrolyke zanggodinnen, of Mengelwerk van vernuft, De–
Auteursrechtvrij
[pagina 142]
| |
En allen, die zich niet geheel en al verzaken,
Maar met een vrolyk hart zich nu en dan vermaken,
Uit bittren ernst ter helle doemt,
Als zynde geen der uitverkoren,
Voor wie van eeuwigheid de Hemel is beschoren,
Heeft kort geleên getoond hoe fynen van haar soort,
Tot nadeel van hunn' naasten, liegen,
En 't menschdom allermeest bedriegen,
Wanneer zy 't ernstigst zich bedienen van het Woord.
Haar Neef, een brave Boer, die, van den vroegen morgen,
Moest, tot den laten avond, zorgen
Hoe hy zyn huisgezin zou voorstaan met zyn werk;
Een hupsch en deeglyk man, een lidmaat van de Kerk,
Nam eens den Zondag waar, den Sabbath moest ik zeggen,
Om, waar het mooglyk, eenig land,
Waarin wat winst voor hem kon leggen,
In koop te krygen uit de hand.
Hy ging, om met den vriend te spreken
Aan wien het eigen was, en kon den Predikant
Toen by gevolg niet hooren preeken.
Hy vond zyn vriend wel t'huis: doch, zoo als ieder weet,
De boeren zyn te taai om straks een koop te sluiten,
En zullen, nooit, al waar' 't in 't volgend uur hun leed,
Zich op den eisch ten eersten uiten.
Zoo was ook hier 't geval: men scheidde vrugteloos:
De koop bleef steken: doch, zoo 't scheen, maar voor een poos.
De Boer, die, onverrigter zaken,
Moest scheiden van dien stuggen kloen,
Treft tot zyn ongeluk, in 't uitgaan van 't sermoen,
De Kwezel aan: staa vast! nu zal 't 'er deeglyk kraken.
| |
[pagina 143]
| |
Wel Fynman, was het eerste woord.
Is dit den dag, den dag des Heeren,
Besteed naar uwen pligt, gevierd naar zyn begeeren?
Wordt dus de Sabbathdag geheiligd of gestoord?
Gy hebt den dag, een dag, zoo hoog ons aanbevolen,
Moedwillig van uw' God ontstolen,
En zyn gemeente ontstigt door 't blyven uit de preek.
Of is 'er voor u in de week
Geen tyd om uit het dorp te varen?
Vaar zoo maar voort, ô Neef! zoo vaart gy naar de hel;
Wagt daar uw straf oneindig fel,
Tenzy, op diep berouw, de Heer uw wildesparen;
Spreek op: waar komt gy nu van daan?
De Boer, met tranen op de wangen,
Beteuterd en van schrik bevangen,
Trilt, of hy reeds de hel zag voor zich open staan.
Hy had een Duivelin voor oogen,
Die hy voor heilig hield: de schyn had hem bedrogen.
De man erkent zyn gruweldaad.
De Satan had hem aangedreven,
En door de hoop op winst die pligtbreuk ingegeven.
Op 't woord van winst vraagt straks de schyndeugd, waar bestaat
De winst in, die u zou den Hemel doen verliezen?
Hoe kan een Christen mensch zoo onverstandig kiezen,
Dat hy zyn zaligheid wage aan een aardsch gewin?
Zorg in de week voor 't huisgezin;
Maar op den Sabbath moet ge uw dierbre ziel bezorgen.
Ik heb, zei toen de Boer, de zaak zoo niet bevat,
| |
[pagina 144]
| |
En meende een stuk van drie vier morgen,
Dat haast ontgrond wordt, zoo ik schat,
Te koopen: ja ik meen, het is zoo goed als binnen,
En door den eigenaar op zulk een' prys gesteld,
Dat ik 'er vast wat op zal winnen.
(Toen heeft de Gek met een den eisch en 't bod gemeld)
Maar 'k spreek myn laatste woord het eerst niet; want myn geld
Is morgen nog zo goed als heden.
Daar, Nigtje, hoorje nou de reden,
Waarom ik in 't gehoor van ogtend niet verscheen.
Wel nu dan, zeize, gaa maar heen,
Maar kom straks in de Kerk, op dat gy daar, in 't midden
Der uitverkoren schaar, moogt om vergeving bidden,
En door 't vermogen van 't gebed,
Uit 's Duivels klaauwen wordt gered.
Zy scheidden dus, dog zeer verscheiden van gedagten,
D' onnooslen Boer was een gewaande zonde leed,
Terwyl de snoode feeks in 't hart een' aanslag sineedt,
Dien ieder Christen moet veragten.
Zy liet den eigenaar terstond
Ontbieden, want (dit had ik waarlyk haast vergeten)
De naam en woonplaats was den Veenpuit uit den mond
Gevallen, anders kon de Kwezel die niet weten:
Want fyne preekers zelfs zyn immers geen Profeten.
Doch laat het hiermeê zyn, zoo 't wil,
Zy liet den eigenaar heel stil
Verzoeken om terstond met haar te komen spreken.
Hy komt, en straks is 't land verkogt.
Dewyl zy wist wat prys hy zogt,
Was 't gansch onnoodig lang te talmen of te preeken.
| |
[pagina 145]
| |
Maar, vraagt ge, dorst ze zelf de rust des Sabbaths breken?
Dan vraag ik weer, wel waarom niet?
Of zou een fyne Hypokriet
Daarop geene uitvlugt kunnen vinden?
ô Ja! die strenge pligt raakt slegts een aardsgezinden:
Die moet door wetten zyn beteugeld in zyn drist,
Maar een, die alles naar de Schrift
Behandelt, overweegt en schift,
Behoeft zich aan het strengst der wetten niet te binden.
Hy is een vrygemaakte, en de ander slegts een slaaf:
Maar haren Neef zyn winst op deze wys te ontstelen,
Is dat ook Christelyk gehandeld? is dat braaf?
Of kan zy ook die breuk met schyn van reden heelen?
Ja zeker, al zoo wel alsof zy in de School
Der snoode volgers van Lojool
Was tot het meesterschap verheven,
En wilt gy luistren, 'k zal voor haar een antwoord geven.
Men weet gewis dat alle ding
In handen van een waereldling
Is als een mes in kindsche handen.
Wat ziet men kindren van de waereld menigwerf
Het goed misbruiken t' hunner schanden,
En hunnen naasten ten verderf!
Eischt dan de liefde niet van vrye hemellingen
Dat zy den waereldling dat schaadlyk tuig ontwringen?
Ik dan, die weêrgeboren ben,
En buiten tegenspraak aan zekre teken s ken
De ware schapen, die ten leven zyn verkoren,
Uit andren, die gewis in zonden zullen smooren;
(Want dezen weten plaats noch tyd
| |
[pagina 146]
| |
Te noemen, waar, noch ook wanneer, zy zyn herboren)
Moet, met eene ongemeene vlyt,
Myn onbekeerden Neef beletten,
Dewyl hy waarlyk niets dan zonden kan begaan,
Niets goeds, niets Christelyks bedenken of bestaan,
Zyn magt, tot zyn verderf, nog verder uit te zetten.
Wat dunkt u, zou ze, zelfs al waar' ze een Jesuiet,
Wel voor hare eigen vuile feiten
Met grooter schyn van reden pleiten?
Naar myn gedagten waarlyk niet.
Doch hoe men 't schelmstuk moog' vernissen of verbloemen,
'k Zal zulke streken steeds verdoemde streken noemen:
En is haar Neef op haar gestoord,
Daar zyn 'er meer dan hy, die zulk een volk versoeyen.
Ja wenschen dat men, door Gods woord,
De fynheid zonder deugd haast uit de Kerk moog' roeyen.
|
|