|
| |
Klugtig huwelyk.
Daar stond op zekren tyd een zeker Predikant
In zeker dorp van Engeland,
Wiens leeftyd, naam en plaats geen mensch ons heeft beschreven.
En daarom kan ik ook geen nader denkbeeld geven
Van hem, die in dit stuk de hoofdrol heeft gespeeld,
Dan dat hy ons wordt afgebeeld,
Als een, die d' ouderdom van in de vyftig jaren
Bereikt had, eer hy ooit gedagt had om te paren.
Hy had met al 't gewoel der waereld weinig op:
Bleef gantsche dagen t'huis, zeer stil en afgezonderd.
Die over zulk een wys van leven zich verwondert,
Moet weten dat hy niet kon scheiden van zyn Pop.
| |
| |
Al zogten vriend en buur hem daarvan af te trekken,
't Was voor een korte poos, en nooit een' gantschen dag.
Laat, Lezers, zulk een vreemd gedrag
In u geen ergernis verwekken.
Het is bekend dat elk, die leeft,
(De Leeraars metgeteld zyn eigen Speelpop heeft.
En om u langer niet te doeken,
De leeszugt was zyn Pop: hy hield zich aan de boeken.
Een Lidmaat van de Kerk sprak eens den Leeraar aan,
En vroeg hem of hy niet gezind ware ooit te trouwen.
Het antwoord was, 'k hou meer van boeken dan van Vrouwen.
Hier bleef de man een poosje staan,
Doch eindlyk kwam 'er uit: ik zou het nog wel wagen,
Indien ik hopen dorst naar wensch te zullen slagen.
Ik ken een' eerlyk man, zei de ander; 't is uw Buur.
Hy woont niet ver van hier: niet verder dan een uur.
Hy heeft drie dogters, een van allen,
Wyl 't hupsche Meisjes zyn, zal zeker u gevallen.
Dus kreegt ge een goede Vrouw, maar weinig gelds 'er by.
De Leeraar sprak: wie is 't? Ik bid u zeg het my:
Aan 't geld zal ik my nimmer stooren.
De naam wordt hem gezegd: daar gaa geen tyd verloren,
Zoo zegt de Domine: 'k moet morgen naar dien Heer.
Hy doet naar zyn besluit: hy wordt als vriend ontvangen
Van hem, die weinig gist, waarom hy zulk een eer
Van d' ouden Vryer kwam te erlangen.
Het eerste kompliment werd kortjes afgelegd.
De Leeraar zet zyn zaak op 't spoedigst voort, en zegt:
Gy hebt drie Dogters, een van dezen
| |
| |
Zou, naar ik hoor, voor my een goede Huisvrouw wezen.
De Vader, heusch en gul van aart,
Heeft zich op 't voorstel dus verklaard:
Ja, 'k heb drie dogters, Heer! 'k hoor uw verzoek gewillig,
Maar meld me, bid ik, tog met wie
Gy gaarne trouwde van de drie.
Het antwoord was: 't is me onverschillig.
Kom.. de oudste; opdat men hier zich aan de mode houd.
Het oudste kind zy 't eerst getrouwd.
Met al myn hart: ik ben te vrede,
Ontving hy tot bescheid. De Dogter werd terstond
Geroepen, kwam terstond, en zag op de eerste trede,
Die ze in de kamer deed, de pyp in 's Leeraars mond.
Haar ziende, heeft hy, onder 't rooken,
Uit grond zyns harten dus gesproken:
Men zegt my dat ge een goede Vrouw
Voor my zoud: zyn in 't huwlyksleven.
Zy stond verbaasd en sprak: of ik zulks wezen zou
Voor u, is me onbekend, maar wien ik, by de trouw,
Myn hand en hart zal mogen geven,
Heeft niet te vrezen voor berouw.
Wel nu gy kunt met ja of neen uw meening uiten,
Hervat hy: wilt ge my of niet?
Zy: 't huwlyk is geen zaak om onbedagt te sluiten:
't Is billyk dat het nooit dan na beraad geschiedt.
De vriend beroept zich voorts op zyne bezigheden,
Die geen langwylig vryen leden,
En haalt het Uurwerk uit zyn' zak.
Zie, zegt hy, 'k zal het maar op deze tafel leggen,
Uw Vader kan u dan of ik 't verzet heb zeggen,
| |
| |
Bedenk het stuk nu nog een uur op uw gemak.
De jonge Juffer neemt haar afscheid, houdt zyn praten
Voor enkle boertery, en slaat het in den wind,
Zoo min als 't jongstgeboren kind
Bedagt of ze in den egt wil stemmen of het laten.
De tyd is eindelyk verstreken. Onze Vriend,
Die zich by voorraad reeds van 't Mannenregt bedient,
Ontbiedt haar, en zy spoedt naar binnen.
Toen was het: zie, het uur is om:
Hebt ge op het voorstel nu gelet met al uw zinnen?
Men kiest zoo ras geen Bruidegom,
Daar hangt te veel van af. De tyd, dien gy me stelde,
Zoo sprak ze, is veel te kort. Dit zag men dat hem kwelde,
Dewyl hy aanstonds riep: gy wilt (dit merk ik) my
Niet hebben: Hei: myn Paard! opdat ik huiswaards ry.
De Vader weer: Hola! we moeten zo niet scheiden.
De tweede valt misschien zoo vies niet: heb geduld:
't Is mooglyk zoo ge slegts een uur nog wilt verbeiden,
Dat gy in 't kort, door haar, myn Schoonzoon worden zult.
De Leeraar laat zich overhaalen,
En stopt een versche pyp: de Juffer komt zooras
Als 't, uit haars Vaders naam, aan haar geboodschapt was.
De Vryer, zonder iets te dralen,
Geeft haar dezelfde keur, die hy aan de eerste gaf:
Zy moest ook binnen 't uur besluiten, of spit af.
Zy groet, en gaat weer heen om op de zaak te denken.
Haar Vader liep vast af en aan,
En heeft haar zekerlyk het huwlyk aangeraên,
Opdat ze, zonder schroom van haar fatzoen te krenken,
| |
| |
Het jawoord hem zoo gul mogt schenken,
Alsof zy in de Kerk naast zyne zyde stond,
En ingezegend wierd in 't heilig egtverbond.
Toen 't uur verstreken was, kreeg Koelbloed wondre vlagen;
Hy wil volstrekt naar huis, verloofd of onverloofd.
Menroept de Maagd: zy komt: de sloof scheen zeer verslagen,
En keek onnozel neêr, met een gebogen hoofd.
Hy ging aan 't vragen: wel! hoe is t 'er mee gelegen?
Hebt ge alles overdagt? Ja, zegt ze: Hy: hoe na
By land? spreek: zyt ge nu tot onzen Egt genegen?
Zy beurt het hoofd omhoog, en roept vry hartig, ja.
Het is nu wel! was al de blyk van zyn genoegen.
Wanneer men trouwen zou was verder zyne vraag.
't Wordt in zyn keur gesteld. Wel nu! dan wil ik graag
Aanstaanden Dingsdag. Elk zei neen! dat zou niet voegen:
Het kan zoo vroeg niet zyn: hy hield zich by zyn woord.
Denk, sprak de Vader toen, daar is meer tyds van nooden,
Eer gy 't verlof verkrygt der Huwelyksgeboden.
Hy weer: laat my die zorg: ik weet wel hoe 't behoort.
Dit dagt hem dat voldeed, en daar meê brast hy voort.
Hy had het vierde deel pas van een uur gereden,
Of denkende om 't verlof, en hoe hy best den Brief
Kon krygen, valt hem in dat hy nog van zyn Lief,
Die met hem in den egt zou treden,
Den voor - of - doopnaam niet gevraagd had, die nogthans,
Zoo wel dient in den Brief te staan, als die des Mans.
Zyns oordeels was het best dat hy ten eersten wendde,
En met den snelsten spoed weer naar de woning rende.
Dit deed hy. De oudste stond by toeval aan de deur.
Hier bleek het dat de Vriend zou trouwen zonder keur,
| |
| |
Dewyl hy deze Maagd niet straks voor de oudste kende.
Hy vraagt hoe ze in den doop genaamd werd; 't geen ze zegt.
Hy keert, en heeft zyn reis voorts spoedig afgelegd.
Dit olyk hoofd, zooras de tyd nu was verschenen,
Tot zynen trouwdag vastgesteld,
Gaat om de lieve Maagd, met wie hy zou vereenen.
De Vader, van zyn Kroost verzeld,
En velen van de Bloedverwanten,
Geleidt het Paar verheugd, met statie, naar de Kerk.
't Was nu, naar allen schyn, een afgehandeld werk,
Want niemand kwam 'er zich in 't minste tegenkanten.
't Raakt egter in de war, zooras een vieze Klerk
Vraagt naar den naam van haar, die hy als Bruid moest noemen.
De Tweede wordt genoemd: zy pronkte ook meest met bloemen
Zagt! (sprak de Klerk) zagt, zagt! Ik mag niet verder gaan:
Ik zie in dezen Brief den naam der Oudste staan.
't Verlof komt niet te pas: men moet hier de andre brengen.
De Bruigom schreeuwt: ik wil geen uitstel meer gehengen,
Het moet 'er nu meê door op de eene of andre wys:
Ik schat ze tog op eenen prys,
En 't scheelt my niet aan wie van beide ik my verbinde.
Wanneer ik u genegen vinde,
Zoo spreekt hy de Oudste toe, dan schenk ik u myn trouw.
Zy had zich toen bedagt, zei ja, en werd zyn Vrouw.
Nadat men weer aan 't huis des Vaders was gekomen,
En 't middagmaal genoten had,
Beveelt hy aan zyn Lief, die stil te peinzen zat
Op 't geen 'er was gebeurd, en weinig konde droomen,
Wat haar als Vrouw te doen zou staan,
| |
| |
Ten eersten met hem heen te gaan,
Dewyl hy vast had voorgenomen
Om spoedig t'huis te zyn: hy zegt dat ze al het goed,
Dat zy niet missen kon, maar schielyk pakken moet.
De Vrienden bidden hem ten minsten nog te wagten
Tot morgen; want het was de mode te overnagten
By de Ouders van de Bruid, en daar het vol beslag
Te geven aan den Egt: doch wat men smeeken mag,
Het baat niet: Steiloor wil in zyne woning slapen.
Zy, ziende hoe het stond geschapen,
En dat ze als tegen d' oven gapen,
Daar alles wat men wenscht door hem geweigerd wordt,
Verzoeken dat de reis nogtans worde opgeschort,
Totdat de jonge Vrouw haar zaken,
Met hulp van Man en Maagd, ten besten klaar kan maken.
Dit staat hy toe, ter naauwernood,
Dewyl het hem reeds zeer verdroot
Zoo lang en ver te zyn gescheiden van zyn boeken.
Door 't venster van 't vertrek, dat uitzag op een plein,
Ontdekt hy kort daarna een trein
Van paarden: toen aan 't onderzoeken,
Waarom zich zulk een tal van kleppers daar bevond,
Met zadels op den rug en breidels in den mond.
Opdat wy uwe Vrouw en u op weg verzellen,
Was 't antwoord. Hy betuigt zich tegen zulk bedryf
Uit al zyn magt te zullen stellen:
Dies laat men hem alleen vertrekken met zyn Wyf.
Zy komen vroegjes t'huis; hy leidt haar vriendlyk binnen,
En toen hy haar voor 't eerst omhelsd had en gekust,
Was 't welkom! veel geluks! doch na een korte rust,
| |
| |
Gebood hy, met bedaarde zinnen,
Aan een bejaarde Meid, een vroome en trouwe ziel,
Te halen 't allerbeste wiel,
Waarop hy, nog een kind, zyn moeder had zien spinnen.
Het komt: hy vraagt zyn Vrouw of zy dat werktuig kent.
Zy knikt, waarop hy dus tot haar zyn reden wendt.
Zyt naarstig, en voorzie de kassen wel met linnen,
Gesponnen door uwe-eigen hand.
Zy is het beste Wyf, die 't meest weet uit te winnen.
Ik gaa te stond, van mynen kant,
Myn letterarbeid ook beginnen.
Hy gaat naar zyn vertrek; zy maakt het rokken klaar.
Het was omtrent een uur geleden,
Als zy den Huisvoogd hoorde, en ook zag binnen treden,
Opdat hy vroeg of 't niet van haar verkiezing waar'
Te zeggen wat ze zouden eten.
Zy doet het; doch, naar allen schyn,
Was 't kost, die haast gereed kon zyn,
Want kort daarna zyn ze aangezeten.
Zooras als elk verzadigd was,
Gaat hy weer heen, en zy aan 't spinnen van het vlas.
De man komt eindelyk, nu was 't voor goed, van boven.
Schei, zegt hy tot de Vrouw, schei nu van 't werken uit.
Het wordt te laat: zy wil dit ruim zoo graag gelooven
Als langer yvrig zitten slooven.
Hierop begint hy overluid,
In tegenwoordigheid van 't Vrouwtje en van zyn Meiden,
Te bidden, daar hy voorts zyn dagwerk mee besluit,
(Hoewel hy weinig dagt van d' arbeid af te scheiden).
Hy sprak toen de oude zorg met deze woorden aan:
| |
| |
Gy moet zoo daadlyk henen gaan,
Om uwe Meesteres naar 't slaapvertrek te leiden,
En verder haar in 't bed te helpen. Toen de Meid
De rol van Kamenier in alle eenvoudigheid
Gespeeld had, ging de Man terstond de zyne spelen,
Op zulk een wys als ik den Lezer meê zal deelen.
De nieuwgetrouwde Heer trad mede in 't huwlyksbed.
Hy was daar naauwlyks, niet gelegen, maar gezeten,
Of heeft de dienstbre Maagd geheten,
Dat zy een lessenaartje en kaarslicht by hem zett'.
Toen dit geschied was, moest ze een zeker boek gaan halen:
Hy zegt, opdat zy niet mogt falen,
Haar duidlyk welk, en meldt waar zy het vinden kon.
Zy brengt het hem, en hy begon
Weer met vernieuwden lust te tyen aan het lezen.
De Vrouw, die meê niet lui wil wezen,
Roept ook, op hare beurt, haar nieuwe Kamenier,
En byt haar stil in 't oor: ei lieve, breng my hier
Een blaker, lange kaars en 't wiel: ik leg te gapen,
Te geeuwen in het bed: ik weet niet wat my schort.
Voordezen was ik pas gelegen of kon slapen.
Zy kreeg het geen ze vroeg; het was toen bort, bort, bort,
Rut tutte rutte tut, zoo hard als 't wiel mogt kraken.
Dit grof en stroef geluid deed hem zyn' arbeid staken,
En hooren dat 'er geen het allerminst akkoord
Is tusschen 't spinmuziek en 't lezen. Met één woord
Hy krygt een denkbeeld van de zaken,
En schatert van den lach. De lessenaar en 't boek
Verhuizen met een vaart; zyn kaars wordt uitgesnoten.
De Vrouw, die snedig was en kloek,
| |
| |
Doet alles eveneens; waarop ze, als Egtgenooten,
Zich vlyen by elkaar: wat verder zy geschied
Gisse ieder wien het lust: voor my, ik meld het niet:
Doch 't heeft den Lettervriend waarschynlyk niet verdroten.
Hy noemt, des andren daags, zyn Vrouw zyn Engelin,
En zegt haar dat zy regt een Wys is naar zyn zin:
Al wat ze deed zou hem behagen;
Des kon zy haren tyd verslyten naar heur lust,
Met werken, spelen, of in rust.
Ook werd het huisbewind haar willig opgedragen.
Dit Huwlyk, in 't begin zoo grappig dat geen mensch
Ooit van de weerga had gelezen, ging naar wensch:
Ja, 't had niet beter kunnen slagen;
Zoo vrolyk, zoo gerust, zoo vreedzaam sleet het Paar
Geen maand drie vier, geen enkel jaar,
Maar al de rest der levensdagen,
Die 's Hemels dierbre zorg hun gunde met elkaar.
|
|
Auteursrechtvrij