Saluut aan de bevrijding
Een van de verrassendste documenten die een indruk geven van wat er in november 1989 in de beide Duitslanden en Berlijn gebeurde is een advertentie. Op een donderdagavond 9 november werd de Berlijnse muur geopend. Die zondag 12 november stond in The Sunday Correspondent een advertentie van een hele pagina van de firma Lego. Daarop zie je de Brandenburger Poort, gebouwd van Lego. Door de poort stromen mensen en voertuigen (in alle soorten Lego) naar het westelijke deel van de stad. Het ontroerende aan de advertentie was niet alleen het saluut aan de bevrijding van een stad, maar ook de hemelse ingeving om dit tafereel in Lego te maken, het te laten fotograferen en het één dag later als advertentie (met de tekst ‘The Perfect Christmas Gift) in de krant te hebben. Door zulke verrassingen is het weggooien van kranten dit afgelopen halfjaar niet eenvoudiger geworden. Zou je die reportages ter plaatse uit Oost-Duitsland, Tsjechoslowakije en Roemenië niet nog eens willen teruglezen? En al die foto's niet nog eens met een minder aangedaan hoofd willen bekijken over een paar jaar? Wie zich toch van die kranten heeft ontdaan heeft het geluk dat er boeken gemaakt worden waarin alles beschreven wordt en waarin de veelzeggende foto's staan. Zoals Libertate!, een boek waarin het werk staat dat Nederlandse fotografen maakten van de Roemeense revolutie (Buijten & Schipperheijn, f 39,50, de opbrengst komt ten goede aan de Roemeense onafhankelijke pers). Er staan veel foto's in die men zich zal herinneren: mensen gebogen over een ontdekte geheime gang van de Securitate (Guus Dubbelman), de dode Securitate-agent die bekeken wordt door een man met een kerstboom op zijn rug (Rien Zilvold), mensen rond een opgebaard slachtoffer van de Securitate (Hans van de Boogaard), de halve ruïne van de universiteitsbibliotheek met pantserwagens ervoor (Niek Hermans), het ontluisterde
interieur van het gebouw van het Centraal Comité, de meisjes met helmen en machinegeweren in het paleis van Ceauşescu, de foto van Bert Verhoeff van het Paleis van het Volk in de sneeuw met alleen twee treurig naar elkaar kijkende honden. Afgezien van de foto's bevat het boek bijdragen waarin de revolutie van haar begin in Timisoara beschreven wordt door Ab van Goudoever, Klaas Eldering, Bausicaa Marbe, Jan Willem Bos, Marijke Bergh en Martin van den Heuvel.
Aan deze pagina werkten mee: Joost Zwagerman, Diny Schouten en Carel Peeters
Auteursrechtelijk beschermd