Gebronsd het graf in
Lucas Reijnders fungeert al jaren als de strenge maar rechtvaardige scherprechter inzake milieu en voeding. Zijn nieuwste vonnis is vastgelegd in De vitamine cultus; Wonderen van de technologische cultuur (De Balie/S. Franke, f 12,50) en de titel zegt het al: hier worden weer veel heilige huisjes verpletterd. Vitamine F herbergt volgens Reijnders ‘de F van flauwe kul’, een kwalificatie die hij vele malen uitdeelt, ook voor andere vitamines. Nu is ‘F’ niet eens een vitamine, die aanduiding is verzonnen voor de reclame. Maar zelfs stoffen die wel recht hebben op de aanduiding vitamine worden verkocht met een beroep op hun ‘gezonde, natuurlijke’ werking. Bijna altijd moet Reijnders een hard oordeel vellen: de claims zijn flauwe kul. Zelfs het modieuze maar au fond onschuldige broodje gezond krijgt er van langs.
De diverse sekten van vitaminegelovigen - orthomoleculaire genezers, reform-eters, sommige farmaceutische industrieën - adviseren doses van vitamines die ver uitgaan boven wat ‘normaal’ is. Sceptische aanstaande klanten worden over de streep gehaald met het argument: baat het niet, schaden doet het zeker niet. Die stelling wordt door Reijnders overtuigend weerlegd. Hij verschaft een tabel met de vergiftigingsverschijnselen bij overdosering - voor alle zogenaamd onschuldige vitamines, en bij doses die voor sommige vitamine-junks niet eens uitzonderlijk zijn. Reijnders schrijft met gevoel voor anekdotiek en understatement. Zo meldt hij uit de Verenigde Staten ‘een opzienbarend sterfgeval door vitamine A-vergiftiging. Het slachtoffer ging met een door bèta caroteen oranje gekleurde huid het graf in.’ Nog een citaat: ‘Dat vitamine B3 de bloedvaten kan verwijden staat vast - het is een ideaal bloosmiddel. Maar het nut daarvan voor de werking van de hersenen is zowel onbewezen als onwaarschijnlijk.’ Het boekje is nuttig maar wel erg duur. De tekst beslaat niet meer dan dertig pagina's. Mini-pagina's, gezien de zetspiegel van 14 bij 9 centimeter. Volgens een grove schatting is de omvang van het boek zo'n tienduizend woorden. De dertig blaadjes gezond kosten f 12,50. Sla is aanmerkelijk goedkoper. (RS)
Tekening van Peter Vos
Auteursrechtelijk beschermd