Teveel oude geuren
Uitgeverij Kwadraat koestert een parel in haar fonds. Mogelijk zelfs een heel collier, maar in ieder geval verscheen in 1984 in de reeks ‘Literair Kwadrant’ een novelle van Eduard Mörike, die een jaar later een herdruk beleefde. Nu is Mozart op weg naar Praag. Een muzikaal verhaal (uit 1856, vertaald door Wilfred Oranje, 82 p., f 12,50) opnieuw beschikbaar, zij het in het wat bescheidener ogend reeksje ‘Faits divers’. Chris van der Heijden laat in zijn toelichtend commentaar het niet eenvoudig te vertalen woord ‘brustkastensprengend’ vallen, het woord waarmee Mörike de reden aangaf waarom hij bang was om opvoeringen van de Don Giovanni te gaan zien. Wat hem aangreep, schreef hij, was dat Mozarts opera ‘te vele subjectieve elementen en een overvloed aan oude geuren, leed en schoonheid bevat.’ Mörike zag de opera voor de eerste keer in 1824 als een voor de liefde gevoelige twintigjarige student theologie. De dramatische ervaring werkte na dertig jaar mee in het schrijven van zijn ‘Don Giovanni-novelle’. Van der Heijden wijst erop dat Mörike de figuur Don Giovanni zag met de blik van zijn tijd: de romantiek hing een faustiaanse interpretatie aan van Don Juan, hem herkennend als ‘blinde grootheid’, onstuitbaar voortgedreven naar zelfvernietiging. Het cultuurhistorische commentaar - Van der Heijden maakt melding van een ontzagwekkend omvangrijke bibliotheek aan interpretaties van Mörikes kleine novelle - verduidelijkt iets van de onheilsvolle geladenheid van het simpele, ontroerende verhaal. Als vertelling over een genoeglijke onderbreking van Mozarts reis naar Praag (Mozart is op weg naar de première van zijn Don Giovanni, waaraan de laatste scène nog ontbreekt), is de novelle sprankelend licht van toon: een anekdote die om een sinaasappel draait. De
‘donkere noten’ aan het slot geven aan de novelle de tragische wending waarop dat ene woord past: ‘brustkastensprengend’.
DS
Auteursrechtelijk beschermd