Geniale zonderling
Er is bijna geen wetenschap te bedenken waar de dichter Willem Bilderdijk zich niet mee bemoeid heeft. Net als Goethe was hij een homo universalis, niet zo harmonieus in het veelzijdige als deze misschien, maar toch van een formaat dat in Nederland zijn weerga niet kende. Bilderdijks unieke positie weerspiegelde zich ook in zijn boekenbezit, zij het niet geheel, want we weten dat hij bij vlagen veel geleend moet hebben. Twee keer is er een bibliotheek van hem geveild: in 1797, toen hij in ballingschap verbleef, en in 1832, een jaar na zijn dood. De veilingcatalogi laten dus zien wat hij in elk geval gekend heeft, en dat is al heel wat. Vorig jaar werden die lijsten door een twaalftal specialisten op een symposium onder de loep genomen en nu verschenen hun lezingen in de bundel Bilderdijks boekenwijsheid, uitgegeven door M. van Hattum en J. Zwaan (Vereniging ‘Het Bilderdijk-Museum’ Amsterdam, 138 blz. f 25, -). Het boek vormt fascinerende lectuur, niet alleen voor Bilderdijk-fans, maar ook voor wie cultuurhistorisch geïnteresseerd is. De bijdragen over uiteenlopende vakgebieden als geneeskunde, theologie, geschiedenis, rechtsgeleerdheid, beeldende kunst, taalkunde en literatuur, om er slechts enkele te noemen, geven niet alleen informatie over Bilderdijks positie, maar ook over de stand van zaken op dat moment. Nu eens blijkt Bilderdijk de vinger aan de pols te hebben gehouden, dan weer is zijn boekenkast hopeloos verouderd. En wat moest hij met boeken als La Nymphomanie en Over het Swanger worden zonder toedoen des 's Mans? Net als Byron - die ook in de kast stond - had Bilderdijk een voetkwaal; dit verklaart zijn uitgebreide chirurgische collectie. Aan de kookboeken van Vrouwe Bilderdijk is geen aparte bijdrage gewijd, maar ze worden wel gesignaleerd. Het boek is fraai geïllustreerd met eigenhandig geschreven opiumrecepten (Boudewijn Büch publiceerde al
eens over Bilderdijk als junk), door Bilderdijk ontworpen vignetten en onbekende, maar zeer toepasselijke notities in handschrift. Deze bundel, waarin Bilderdijk als geniale zonderling een duidelijker plaats in eigen tijd krijgt toegewezen, zal ook de liefhebber van boek en bibliotheek bekoren. (Te bestellen door f 25, - + f 3, - over te maken op giro 3054 van Amro-Bank Den Haag, rek. nr. 47.29.85.809, t.n.v. het Bilderdijk-Museum).
PvZ