Vertaald
De reacties op Elfriede Jelineks Lust liepen van gechoqueerd tot verbijsterd. ‘Een boek op eenzame hoogte boven de hedendaagse Duitstalige literatuur, elektriserend, grossartig degoutant’ (Jörg Drews, Süddeutsche Zeitung); ‘Een boek dat in de discussie over pornografie niet meer weg te denken is, maar als literatuur troosteloos en zonder betekenis’ (Volker Hage, Die Zeit); ‘Een traktaat tegen de heteroseksualiteit’ (Annette Meyhöfer, Der Spiegel); ‘Walgelijk’ (Jan Luijten, de Volkskrant). Gerda Meijerink gaf in haar bespreking van Lust (Boekenbijlage van 24 juni 1989) een verklaring voor de tegenstand: ‘Opvallend is dat de tegenstanders van Lust het boek behandelen alsof het om een psychologisch-realistische roman zou gaan. Hun maatstaf bestaat uit hun mening over een sociale werkelijkheid waarin de strijd tussen de geslachten minder hevig gestreden wordt dan Jelinek in Lust beschrijft en waarin vrouwen een heel wat minder onderworpen positie hebben dan in Lust wordt voorgesteld. In Lust wordt het schrijven van pornografie op zo'n manier beoefend dat het je onmogelijk wordt gemaakt enige referentiële betekenis aan het geschrevene toe te kennen. Er is maar één mogelijkheid om door dit boek te komen: je blindelings aan de tekst toe te vertrouwen en te lezen wat er staat. Jelinek heeft een hermetische vorm van het pornografische gecreëerd. De lezers en de lezeressen van Lust lopen niet zozeer het gevaar impotent of frigide te worden, eerder lopen zij de kans met een soort seksuele stomheid geslagen te worden: geen woord, geen zinswending, geen metafoor of Elfriede Jelinek heeft er wel de vochtige, geile, moerassige onder- en achterkant van aan
het licht gebracht.’ ‘Pornografisch kan dit boek niet zijn,’ besloot Gerda Meijerink haar recensie. ‘De voyeuristische blik ontbreekt eraan. In Lust is geen spoor van stiekemheid te vinden, de boksring, de beursvloer van de seksualiteit is in wit neonlicht gehuld, er wordt niet tongue-in-cheek gesproken maar luid geschreeuwd. Dat leidt weliswaar niet tot lichamelijke opwinding, maar wel tot een vorm van mentale opwinding die onmiskenbaar - en dat is heel verwarrend - iets pervers heeft. Lust is daardoor een verslavend boek. Het spel van de taal verleidt je, de kracht van beelden overweldigt je, de mokerslagen tegen de muren van de taal verdoven je. Aan het eind ben je mentaal gevloerd. Een subliem effect. Een effect van grote literatuur.’ Lust werd vertaald door Jos Valkengoed en verscheen bij uitgeverij Van Gennep (205 p., f 38,50).
Auteursrechtelijk beschermd