Stroomlijn
De auto als doodgewoon gebruiksvoorwerp, het blijft wennen. Kennelijk ook voor de uitgevers van luxe fotoboeken over even luxe automobielen. Bij uitgeverij 010 verscheen onlangs een fotoreportage over het voormalige summum van elegance, tegenwoordig als oude adel nog op de rijweg te bezichtigen, de Citroën DS en ID (f 24,50) alias de Strijkbout, de Godin (DS = Déesse) en de Snoek. Ditmaal eens geen geflatteerde wide-screen kleurendocumentaire met louter hoogglanzende, schier onbereden modellen, maar een in nostalgisch zwart-wit uitgevoerde collage van de Citroën in al haar facetten. Ze komt niet alleen in beeld als vervoermiddel van Franse magnaten en hoogwaardigheidsbekleders of illustratie bij wervende advertenties, maar ook als door struikgewas of duivendrek overwoekerd wrak, anoniem op de snelweg, ja zelfs onder een vieze lap met een wiel er bovenop, als een nog te onthullen standbeeld. In haar glanstijd geldt de DS/ID (sinds 1956 op de markt) als voorbeeld voor alles wat stroomlijn en schoonheid heette, en wie nu om zich heen kijkt ziet dat de futuristische droom van Flaminio Bertoni (ook verantwoordelijk voor het commentaar op de Snoek; de Lelijke Eend) ruimschoots bewaarheid is geworden. De Snoek is een archetype geworden. Een foto met paus Johannes XXIII, die er op zijn achtenzeventigste verjaardag een kreeg (de geluksvogel) en het exemplaar direct zegenend inwijdde, symboliseert de religieuze status van deze Godin. Dat doet ook de tekst van Roland Barthes: ‘Het is dus een vermenselijkte kunst en het is mogelijk dat de DS een verandering inluidt in de mythologie van de automobiel. Tot op heden was de superauto een toonbeeld van beestachtige kracht; nu is hij tegelijkertijd vergeestelijkt en meer tot voorwerp geworden, en ondanks maniakale nieuwigheidjes (zoals het stuur zonder spalken) huishoudelijker geworden, beter passend bij de sublimering van het gebruiksvoorwerp die
men aantreft in de moderne huishoudelijke inrichting.’
1.330.755 exemplaren verlieten de fabriek, en na het laatste model in 1975 is de wereld nooit meer de oude geworden. Het fotootje waarop Kennedy in Parijs door een onafzienbare stoet wordt vervoerd lijkt uit de vorige eeuw te stammen, toen alles nog goed was. Op een andere foto maakt een vrouw zich op in de spiegeling van een wieldop. Kortom, de Werdegang van ‘a thing of beauty’. Vergis u overigens niet in het vaal ogende omslag, dit is geen oude technische handleiding, maar een ode aan een raspaard.
RS
Auteursrechtelijk beschermd
