Champagne en hondedrollen
Geeraerts in topvorm, de gal van Hiddema
Zand door Jef Geeraerts Uitgever Manteau, 329 p., f 29,90
Dubbele mandekking door Bert Hiddema Uitgever Luitingh, 188 p., f 10,-
R. Ferdinandusse
Jef Geeraerts heeft twee mooie politiemannen geschapen. Dat weten de trouwe lezers uit de vorige boeken, en dat wordt in het begin van Geeraerts' nieuwste meteen bevestigd. ‘Toen eerstaanwezend commissaris Vincke en Gerechtelijk Officier Verstuyft die dinsdagmiddag 10 mei 1988, een stralende lentedag, omstreeks drie uur de Stefaniestraat inliepen, was het eerste wat hen opviel als een vlieg in een bord soep, een van die splinternieuwe Volkswagen GTI's van de Rijkswacht, die tussen de andere auto's geparkeerd stond.’ Verstuyft heeft voor het eerst dit jaar zijn regenjas niet aan, ‘zijn blauwe blazer spande over zijn massieve rug en schouders. Zijn blonde haar was kort geknipt en zijn rose babyface glom alsof hij pas gebaad had.’ Vincke is licht gebruind en ‘zag er goed uit in zijn grijs gestreept linnen pak met een patserige das in groene, bruine en paarse tinten. ‘De deur stond op een kier, ‘Verstuyft sloeg met zijn vlakke hand tegen de arduinen hoeksteen als op het achterste van een koe.’ Ze volgen (het huis in) een adjudant van de Rijkswacht. ‘Een produkt van de nieuwe school, dacht Vincke. Clean en correct, maar voor geen cent te vertrouwen.’
Ouderwetse vaklui, met een wat knorrig politie-geweten, begiftigd met Geeraerts' gevoel voor dialect, die samen aan het verhaal een aangename meerwaarde geven. In Romeinse suite, hun vorig avontuur, mochten ze ook nog eens vijftig bladzijden rondkijken in Rome, een stad waar Geeraerts lekkerbekkend rondloopt, en dat verhoogde de feestvreugde, ook in de recensies. Vandaar dat de auteur besloten heeft ze dit keer nog langer in het buitenland te laten vertoeven. In Zand reizen ze al vrij gauw naar Texas, en vervolgens naar Florida, min of meer in het voetspoor van Geeraerts, die er een maand ‘researchte’.
De charme van Geeraerts' research is niet alleen dat hij er vrijwel altijd een draaglijke plot van weet te maken, maar ook dat hij de door hem opgedane kennis met nadruk voor de leergierigen uitstalt. Elk boek heeft voor zijn vaste lezers iets van een cadeautje, dat hij speciaal voor ze bedacht en ingepakt heeft. Geeraerts heeft daar in Texas en Florida met volle teugen genoten, en ook Vincke en Verstuyft zijn er enthousiast op excursie. Ze staan als schooljongens voor het huis van Hemingway op Key West, eten in een real Texan steakhouse, en bezoeken zelfs Raiford State Prison waar ter dood veroordeelden op hun laatste dag wachten. Dat hoofdstuk is een adembenemende reportage, beklemmend door de beschrijving en nog eens versterkt door de groeiende antipathie tussen Vincke en directeur Cummings (‘Vincke wist opeens op wie Cummings leek: op één van de Urker ouderlingen van de gereformeerde kerk, waarover ooit in Vrij Nederland een reportage had gestaan.’)
Het bezoek aan die gevangenis heeft met de plot weinig te maken, het is een van die toegiften van Geeraerts en dit keer, zoals ik al aanduidde, een magistrale. Zand (in aanleg draait het verhaal om zwendel in Amerikaanse, waardeloze grond) is Geeraerts in topvorm. De intrige - die vanuit België op slimme en intrigerende wijze naar Houston loopt - zit tamelijk zinnig in elkaar en Vincke en Verstuyft hebben er, tijdens die excursie, toch hun handen aan vol. De hoofdpersonen hebben het in den vreemde niet alleen naar hun zin, maar vormen met een paar Amerikaanse collega's een rauw groepje dat er best hard tegenaan wil en ondertussen de champagne voortdurend laat schuimen. Af en toe verliest Geeraerts zich wel eens in details, of etaleert de kleinoden van zijn vertelkunst te lang, maar in dit geval lijkt dat een bewijs dat hij er zin in had om van Zand in zijn toch al imposante reeks misdaadromans een sterk nummer te maken.
Jef Geeraerts
FOTOBUREAU FOCUS & HERMAN SELLESLAGS
Auteursrechtelijk beschermd