Herman Friedhoff
Vervolg van pagina 8
disappointed about postwar developments in Holland’ niet in de lucht blijven hangen.
Maar als Alexander Paul werkelijk G.A. van Borssum Buisman is, dan is wel duidelijk waarom hij teleurgesteld was. Als hij voor de parlementaire enquêtecommissie verschijnt is Van Borssum Buisman ritmeester bij de cavalerie. En in de boeken van dr. L. de Jong wordt hij in de kringen van de Ordedienst (OD) geplaatst. Daar heerste een apolitieke sfeer die soms zelf anti-politiek werd: de leden hadden niet altijd even veel op met de parlementaire democratie. Die had immers voor de oorlog het leger verwaarloosd.
Wel beschrijft Friedhoff tamelijk uitvoerig hoe moeilijk dit groepje jongelui het onder elkaar met hun wederzijdse relaties had. Er zijn allerlei verliefdheden en ze raken wel eens bij elkaar in bed wat dan nog meer problemen veroorzaakt. Dan wordt het weer meer een boek uit de Bouquet-reeks, vooral omdat de lichamen van de jongedames van het gezelschap uitvoerig beschreven worden.
Als de schrijver werkelijke feiten vermeldt, dan zit hij er regelmatig goed naast. Zo schrijft hij dat Wiardi Beckman twee dochters had, terwijl het er drie zijn. ‘The Gestapo was puzzled’ over Wiardi Beckman toen die op het strand bij Scheveningen bij een poging naar Engeland te gaan was gearresteerd aldus Friedhoff. En hij vervolgt dan: ‘But the German civilian authorities came to realise the importance of their catch. Seyss-Inquart clearly appreciated that one day Dr. H.B. Wiardi Beckman might be used when a compromise peace had to be negotiated.’ Maar Wiardi Beckman is voor het ‘Feldgericht des Kommandierenden Generals und Befehlhabers im Luftgau Holland’ gebracht, daar niet veroordeeld en daarmee als ‘Nacht-und-Nebel-Gefangene’ behandeld.
De kans is niet uitgesloten dat dit boek in bepaalde kringen nog wel spannend wordt gevonden. En omdat het in het Engels is geschreven is er het risico dat lezers in de Angelsaksische landen een verkeerd idee krijgen hoe het verzet in ons land tijdens de bezettingstijd in elkaar zat. En dat is vervelend.
Herman Friedhoff heeft een rol in het verzet gespeeld. Hij heeft er ook het Verzetherdenkingskruis voor gekregen. Maar hij had beter zijn herinneringen recht toe, recht aan op kunnen schrijven dan er zo'n fantasievol, jongensboekachtig relaas van te maken.
■
Johan S. Wijne is historicus en auteur van ‘Stuuf Wiardi Beckman, patriciër en sociaal-democraat’.
Auteursrechtelijk beschermd