Le grand meaulnes
vervolg van pagina 13
Alain-Fournier omstreeks 1910
abrupt einde. Want even geheimzinnig als het feest begon, wordt het afgebroken. De bruiloft gaat niet door omdat de bruid van Frantz niet is komen opdagen. De herinneringen aan dit avontuur, aan de gekwelde Frantz en aan zijn zuster Yvonne, zullen Meaulnes niet meer loslaten.
Terug op school en bij zijn vriend, François Seurel, de verteller in het boek, is Meaulnes een ander mens geworden. In zijn hartstocht om dat landhuis terug te vinden, stapelt het ene avontuur zich op het andere. Avonturen die zich afspelen in het labyrint van de geest van een jong mens, waar gevoelens van heimwee, verlangen, angst, wroeging, smart, vriendschap, trouw en geluk, kriskras door elkaar heen lopen. Voeg daarbij de onrustige natuur van Meaulnes, de gekwelde geest van Frantz en de toegewijde vriendschap van Seurel en je krijgt een prachtig verhaal dat alles met het leven te maken heeft. Het leven van ‘le grand Meaulnes’ zit vol verrassingen, leuke en niet leuke, en hangt voor een deel ook aan elkaar door de toevallige samenloop van omstandigheden. Daarom geeft het mij hier geen pas om het verloop prijs te geven van Het grote avontuur, zoals de treffend gekozen titel luidt in de Nederlandse vertaling.
Alain-Foumier heeft zijn eigen ervaringen model laten staan voor dit boek. Dat maakte het lezen ervan voor mij tot een heel intieme gebeurtenis, waarin ik des te meer opging toen ik merkte dat ik zo ook in de spiegel keek van mijn eigen gedachten wereld. Achteraf denk ik dat ik daarom destijds nooit hardop durfde te praten over dit boek. Ik vond dat het te veel van mijzelf blootlegde en sprak er alleen met goede vrienden over. Als ik tegenover anderen toch van mijn bewondering moest getuigen, trok ik ze mee in de dromerige sfeer van het geheimzinnige landhuis. En met gepaste verlegenheid wilde ik dan ook wel de tekeningen laten zien die ik in de beslotenheid van mijn kamer gemaakt had van het huis, dat in mijn verbeelding veel weg had van de ruïne van een kasteel. Hoewel ik toen nog nooit in Frankrijk was geweest, kon ik uren mijmeren over het platteland van Sologne. Dat kwam ongetwijfeld door de schitterende, melancholieke beschrijvingen van Alain-Foumier. Toegegeven, mijn schoolfrans was niet toereikend om alles van woord tot woord te volgen. Maar ik herinner me dat ik zo geobsedeerd werd door de kracht van het verhaal van Meaulnes, dat ik doorlas, met een woordenboek ernaast. Natuurlijk heb ik de verleiding om het boek in de Nederlandse vertaling te lezen, niet weerstaan. Maar ik weet dat ik toen al vond dat de bijna letterlijke vertaling in het Nederlands afbreuk deed aan de sfeer die in de originele versie ligt. Nu ik het verhaal weer heb overgelezen, kan ik deze mening nog steeds handhaven.
Bij het herlezen bedacht ik ook dat het boek al vijftig jaar oud was, toen ik het voor het eerst las. Nu zijn we vijfentwintig jaar verder en ik heb een zoon van achttien. Hij lijkt in de verste verte niet op Augustin Meaulnes, maar als ik naar hem kijk, herken ik toch de trekken van die zeventienjarige jongeling, waarmee ik ooit zo was ingenomen en die ik eigenlijk nog steeds liefheb.
■
Auteursrechtelijk beschermd