Eerherstel voor heldinnen
‘Dit boek is een reactie op al die reisgidsen die aandacht besteden aan te veel mannen en te weinig (zo ze überhaupt al voorkomen) vrouwen.’ Aldus Jane Legget in de inleiding van de door haar samengestelde gids Local Heroines A Women's History Gazetteer To England, Scotland and Wales (Pandora. 375 p., f 40,-). Ze beschouwt het niet noemen van vrouwen in bestaande reisgidsen als deel van de algemene tendens om de rol van vrouwen in de geschiedenis onder te belichten. De bedoeling van deze Gazetteer is dan ook om de blik van de reiziger te verruimen. Er staan uitsluitend vrouwen in, te vinden via een dubbel register: op achternaam en op plaats. Sommige vrouwen komt men uiteraard op meer dan één plats tegen. Leggett stoort zich aan de overweldigende openbare aandacht voor ‘veelal bijzonder vergetenswaardige’ heren, zoals koningen, politici, juristen, generaals, plaatselijke beroemdheden en trotse burgers. Haar eigen gids bevat evenwel een groot aantal vrouwelijke pendanten van dergelijke publieke figuren. Om het evenwicht te herstellen waarschijnlijk. Er is echter ook veel aandacht voor kunstenaars van allerlei pluimage. Aangezien er op lang niet alle genoemde lokaties ook daadwerkelijk iets te zien is voor de bezoeker, overheerst de biografische informatie dikwijls de geografische. Dat is overigens wellicht wel zo leuk. Zo leren we dat Ann Griffiths, schrijfster van een van de beroemdste methodistische kerkgezangen (in het Engels bekend als Bread of Heaven) haar hele leven doorbracht op een afgelegen boerderij buiten Llanfihangel Yng Ngwynfa. Daar ze zelf niet kon schrijven, tekende een boerenknechtje die deze kunst machtig was haar creaties op. James Miranda Barry slaagde erin zich te kwalificeren als militair arts door zich gedurende haar gehele opleiding als man te vermommen en te gedragen. Ze verkreeg een aanstelling in de kazerne te
Plymouth (we schrijven 1813), en bekleedde hoge medische posten in Canada en West-Indië. Pas na haar dood werd haar sekse ontdekt. In de categorie ‘medische wonderen’ past ook zeker Joanna Southcott, profetes, die in 1802 vanuit Devon naar Londen trok en wier aanhangers in haar schijnzwangerschap (op hoge leeftijd) de nakende geboorte van de nieuwe messias zagen. Van haar is, jammer genoeg, alleen de begraafplaats bekend. Wie ontbreekt tussen alle vrouwelijke cultuurdragers is Jan Morris. Als schrijfster interessant genoeg, maar voor wie als man geboren is, is in de gids van Jane Leggett nu eenmaal geen plaats.
NM
Auteursrechtelijk beschermd