Hoort het woord
Een rib uit het lijf, maar gegarandeerd mooi ‘voor later’, zijn de vier compact discs van uitgeverij CNR-Centerboek: Hugo Claus leest, Jan Wolkers leest, Remco Campert leest en Herman de Coninck leest (f 39,90 per stuk). Ze zijn te bekomen bij boekhandels die niet schrikachtig zijn voor digitale hightec. Nog even afgezien van de perfecte geluidskwaliteit slaat de ‘CD’ het cassettebandje ook voor literair gebruik met punten: het kunnen vóórkiezen van een favoriet nummer blijkt ook bij het je laten voorlezen van een gedicht een uitermate bevredigend extra plus te zijn. Wie nú spijt heeft tóén te zuinig te zijn geweest voor de serie grammofoonplaten Stemmen van schrijvers van uitgeverij Querido, maakt nu zijn morele verplichtingen goed tegenover de cultuurhistorie; tenslotte worden stemmen van schrijvers slechts geconserveerd als het voor uitgevers commercieel interessant is.
Jammer dat Centerhoek Hugo Claus leest niet meestuurde, zodat het oordeel of Herman de Coninck inderdaad het mooiste, sonoorste stemgeluid bezit nog even moet worden uitgesteld. Het in de cd-verpakking meegeleverde toelichtende drukwerk ziet er verbazend onbeholpen uit. Misschien kan er, voor zo'n luxe produkt, toch nog eens professionele hulp vanaf? De teksten erbij, dat is vast te veel gevraagd, maar het vermelden van de speelduur der nummers zou toch het minste zijn.
Voor het overige niets dan lof. De poëzie van Herman de Coninck wint zeer door de aangenaam ontspannen toon der dichter, en Remco Campert maakt van het voorlezen van de zijne een echte session. ‘Als een jazzmusicus die zijn kans schoon ziet volg ik in een lange improvisatie mijn eigen adem,’ licht hij toe bij het lange gedicht Solo (1962). Dat de dichter daarbij hoorbaar achter adem raakt sluit mooi aan bij zijn programmatische regel: ‘Poëzie is mijn adem.’ Déze Campert is wel heel erg cerebraal. Mocht hij nóg een keer op cd gezet worden, dan niet met poëzie maar met verhalen, die het voordeel bieden dat je ook eens lachen mag. Klassiekers als James Dean en het verdriet of Alle dagen feest, ik noem maar wat. Verhalen, blijkt bij Wolkers, houden toch nog meer de aandacht vast dan een vol uur poëzie.
Jan Wolkers koos geheide oude succesnummers: ‘Het tillenbeest’ (uit Serpentina's petticoat’), ‘Ezau's handen’ (uit Terug naar Oegstgeest) en ‘De vleugels van Hermes’ (uit Turks fruit), met een toegift van zeven schitterende sonnetten, alles van een obscene, gruwelijke vleselijkheid die indrukwekkend prachtig is, het gezicht van het dode zusje dat zichtbaar wordt in een opspattende latrine niet minder dan het ‘soppend vlees’ van de gestorven moeder uit het sonnet ‘Speurtocht’. Wolkers' opgewonden kwaakstem maakt het allemaal nog veel prachtiger dan het toch al blijkt te zijn. Leraren Nederlands opgelet: effectiever literatuuronderwijs dan tien minuten Wolkers leest klassikaal laten horen is niet voorstelbaar.
DS
Dries: ‘Pas Jij Zolang Op De Winkel Dan Ga Ik Even Naar Thailand..!’
Scènes uit het leven van Joop den Uyl zoals gezien door Opland, zo zou men het boek Joop kunnen omschrijven dat De Harmonie heeft uitgegeven. Het bevat een selectie uit de tekeningen die Opland door de jaren heen maakte van Den Uyl in politieke actie. Wat opvalt is dat Opland hem bijna altijd tekent in een staat van grimmige zorgelijkheid en dat hij heel vaak scènes tekent waarin Den Uyl door Van Agt. Lubbers, Ruding of Wiegel te grazen wordt genomen met een air van het recht van de sterkste, zelfs wanneer Den Uyl en zijn partij een verkiezingsoverwinning behalen van tien zetels. Jammer is dat de tekeningen niet vergezeld gaan van de datum waarin ze in de Volkskrant hebben gestaan. Daardoor is niet altijd duidelijk op welke politieke actualiteit de tekening betrekking heeft. De opbrengst van het boek komt ten goede aan het P.E.N. Emergency Fund, een afdeling van de P.E.N. die zich bezighoudt met daadwerkelijke hulp aan schrijvers en journalisten in nood. Het boek kost f 12,90.
Auteursrechtelijk beschermd