Gemengde catastrofes
Verhalenbundel van Patricia Highsmith
Tales of natural and unnatural catastrophes door Patricia Highsmith Uitgever: Bloomsbury, 188 p. Importeur: Nilsson & Lamm, f 49,-.
R. Ferdinandusse
Patricia Highsmith
Een enkele keer krijgt Patricia Highsmith het op haar heupen en schrijft dan een boek-met-een-thema. In 1975 bij voorbeeld verscheen van haar The Animal-Lover's Book of Beastly Murder, dertien verhalen over dieren die zich op het pad van de misdaad begeven. Dat was een wel aardig boek omdat het idee aardig was: een kat die uit jaloezie de minaar van het vrouwtje om zeep helpt, een rat die een baby nuttigt, een varken dat wraak op zijn baas neemt, hamsters die het gehele gezin overvallen. De dieren waren niet bedacht door Koolhaas of Midas Dekkers; Highsmith gebruikte ze alleen maar om een boek vol moordende beesten te krijgen. Entertainment, maar in een enkel geval toch angstaanjagend genoeg; het zóú een keer waar kunnen worden.
In haar nieuwste boek heeft Patricia Highsmith opnieuw hetzelfde procédé toegepast. Tien verhalen onder de simpele titel: Tales of Natural and Unnatural Catastrophes. De schrijfster is er eens voor gaan zitten en heeft een lijstje gemaakt van allerlei rampen die mensheid en aarde kunnen treffen en daar vervolgens verhalen over geschreven. Het begint met een kerkhof in Oost-Oostenrijk vlakbij een ziekenhuis waar aan kankeronderzoek wordt gedaan. Wat er vanuit dat ziekenhuis begraven wordt weet niemand, en de kerkhofopzichter vertelt aan niemand dat er 's nachts paddestoelen groeien die een blauwig licht verspreiden. Jonge artsen houden er een keer op middernacht een picknick, en dan beginnen de geruchten zich te verspreiden. Een dictator in een primitief Afrikaans staatje krijgt bericht dat de Verenigde Naties een hulpteam naar zijn land sturen - en hij slaagt erin het hele team te laten verdwijnen als de bevolking uit oud bijgeloof het hotel waar de VN-diplomaten logeren in brand steekt. Een Amerikaanse ambtenaar bedenkt een slimme oplossing voor de opslag van radioactief afval: als een stad van de overheid als geschenk een football-stadion accepteert, volledig betaald en aangelegd, moet als tegenprestatie daaronder in het geheim een (geheel met lood beklede) opslagplaats worden gebouwd.
‘The Catastrophe stories were fun to write,’ schrijft Patricia Highsmith aan het slot. ‘Ik moest terugdenken aan de spoofs die ik op mijn tiende over school schreef, en die waarmee ik toen ik veertien was mijn klasgenoten vermaakte.’ Maakwerk dus, en de afloop staat ook al vast. De rampen moeten zich zo snel voltrekken dat er ook geen tijd is om personages neer te zetten, het blijven stereotiepen. Alles hangt dus af van de originaliteit van het idee.
Er zijn een paar verhalen die diep treurig stemmen. Een strijd tussen draagmoeders, verenigd in de actiegroep Rent-a-Womb tegen godvrezend rechts. Een vrouwtje dat door de kneepjes van de medische maffia in leven wordt gehouden tot ze bijna tweehonderd is, en geheel teruggekeerd tot het kindse stadium, in luiers, en 's nachts lichtgevend van de vele medicijnen als moedgevend wonder wordt tentoongesteld. Ook jammerlijk mislukt is het verhaal van de Reagan-achtige president van Amerika, Buck Jones, die verrast wordt door het uitlekken van illegale wapenhandel met de Golfstaten. Zijn adviseur, een soort Oliver North, pleegt zelfmoord en de president zelf gaat erheen en eist van de weduwe medewerking om de zaak in de doofpot te stoppen. Het loopt uit op een kernoorlog met de Russen: de president zwerft tot slot door het radioactieve land en wordt door iedereen gehaat.
Maar daar staan ook drie hele leuke ideeën tegenover. Een walvis, wiens zwangere wijfje geharpoeneerd wordt, begint een wraaktocht
Vervolg op pagina 10
Auteursrechtelijk beschermd