Swartes taferelen
Tot eind van het jaar is in de Vishal in Haarlem een grote tentoonstelling - die dan ook Wereldtentoonstelling heet - van het werk van Joost Swarte, directeur van de Klare Lijn onder de tekenaars. Het is een prachtige tentoonstelling vanwege de grote verscheidenheid aan werk die Swarte toont. Het is bovendien geen koele tentoonstelling, omdat bij veel tekeningen ook de eerste schetsen zijn gehangen, zodat goed te zien is hoe van niets iets wordt. Er zijn affiches, omslagen voor het Belgische weekblad Humo, de Boekenbijlage van Vrij Nederland, getekende verhalen die werden samengebracht in Modern Times, ansichtkaarten, ex-librissen, de Jopo de Pojo-tekeningen, de Niet zo maar zo's uit de Blauw Geruite Kiel. Swarte staat er om bekend dat hij alles in de hand houdt, zodat alles ook wordt zoals hij het in zijn hoofd heeft. Elk boek wordt door hemzelf vormgegeven en begeleid tot de laatste drukgang. Geen wonder dat ook het boekje dat ter gelegenheid van deze tentoonstelling werd gemaakt en uitgegeven door De Harmonie en Het Raadsel (f 29,50) zijn hand verraadt. Plano, zoals het heet, geeft een bloemlezing uit zijn werk, het meeste in kleur, voorzien van een tekst over Swarte van Paul Hefting onder de titel ‘Te veel om op te noemen’. Die titel slaat op de hoeveelheid details in Swartes tekeningen, waar je lang op kunt kijken en steeds weer iets nieuws in ontdekt. Swarte benut alle kleinigheden, zodat je naar zijn tekeningen kijkt als naar zeventiende-eeuwse stillevens. Het verschil is dat bij Swarte de details geen allegorische, maar humoristische betekenis hebben, en dat hij vaak andere tekenaars, als Hergé, vriendelijk parodieert. Je moet zijn tekeningen ‘ontcijferen’, schrijft Hefting. Swarte maakte onder meer een serie ansichtkaarten over kinderangsten. Die waren in zwart wit. Een nieuwe serie die zo juist
werd uitgegeven door de stripwinkel Plaizier in Brussel (en ook in Nederlandse winkels te koop zal zijn) is geheel in kleur en heeft als thema ‘Dilemma's’. Het zijn navrante en humoristische taferelen. Zoals: op een sofa liggen een man en vrouw in hun blootje intensief te vrijen. In de clubfauteuil zit een man er aangekleed en geamuseerd naar te kijken. Aan de muur hangt een foto waarop die man te zien is met zijn vrouw, duidelijk degene die zich nu, bedolven onder een andere man, op de sofa bevindt - modern times.
JS