Brieven
Bij de contra's
Met welke criteria recenseer je een boek? Dat hangt bijvoorbeeld af van wat het boek pretendeert te brengen, dacht ik. De vraag kwam op bij het lezen van de ‘recensie’ van Bij de contra's door Kees Schaepman in de Boekenbijlage van 10 oktober jl.
Beoordeel je Bob Woodwards Dekmantel allereerst op zijn ‘nieuwjournalistieke’ aanpak? Waarom dan wel Christopher Dickey als díé een boek schrijft dat pretendeert een goed beeld te geven van een van de actueelste grote operaties van de CIA: het opzetten van en voeren van een smerige oorlog tegen de Sandinistische regering van Nicaragua via de door haarzelf in het leven geroepen ‘contra's’. Voor de uitgevers en ondersteuners was dat natuurlijk de overweging om dit hoek in het Nederlands uit te brengen, temeer omdat er een algemener schema van CIA-operaties in andere landen uit te lezen valt. Hoewel het Kees Schaepman toch niet kan zijn ontgaan dat het boek daarover gaat schrijft hij er geen woord over.
Wel kritiseert hij de uitgevers (!) wegens enkele uitlatingen van de schrijver, nadat hij in de door hemzelf gesignaleerde trukendoos van het wisselende perspektief trapt, als Dickey op een gegeven moment vanuit het CIA-perspectief Allende als ‘communist’ plaatst. Schaepmans verdediging van de Sandinisten tegen Dickey's kritiek op beweerde martelingen (in de noten - ook in de Nederlandse uitgave - vind je zijn bronnen) is mij sympathiek. Overigens gaat het recente Amnesty-rapport over een latere periode dan Dickey beschrijft.
Maar wat moeten we aan met Schaepmans' argwaan’? Wordt die weggenomen als hij weet dat Dickey zeker zolang als Truman Capote researchwerk heeft gedaan? Of omdat commandant Zero alleen in het keurig gecursiveerde Spaans ‘commandante’ Cero wordt genoemd? Zijn ‘argumenten’ voor argwaan zijn even onzinnig als wanneer als grond voor argwaan tegenover de recensie genoemd zou worden dat Schaepman de eerste uitgave van het boek in 1985 plaatst i.p.v. 1986. Of omdat hij Dickey chef de bureau voor het Midden-Oosten voor de Washington Post noemt, terwijl hij dat voor Newsweek is.
Amsterdam,
Joop IJisberg
(Uitgeverij Pegasus)
Naschrift Kees Schaepman:
Het boek van Dickey is in 1985 in hard back uitgekomen bij Simon and Schuster - ik vrees dat Joop IJisberg alleen de paperback-editie kent, die inderdaad later is gepubliceerd. Op pagina 86 schrijft Dickey: ‘In 1973 was er Chili; de ondergang van een gekozen communistische president, de opkomst van een wrede, rechtse generaal, alles gesteund en aangestoken door Washington.’ Is dat het CIA-perspectief? Dat was mij inderdaad niet duidelijk.
De bron die Dickey in een voetnoot geeft voor zijn verhalen over martelingen door de sandinisten is ‘iemand die in 1981 zelf vastgezeten heeft en vrij gelaten is’. Niet écht een sterke bron.
Auteursrechtelijk beschermd
