Vrij Nederland. Boekenbijlage 1987

Jacqueline Susann
Vervolg van pagina 1

anderen van de geboortedatum in haar paspoort: Jackie gaf zich, na twee face-lifts, altijd uit voor zeven jaar jonger dan ze was. Irving zegt dat hij Jackie de vijfendertig jaren van hun huwelijk altijd trouw is geweest, ‘en ik geloof dat zij mij trouw was’. Dat was een kleine honderd mannen bezijden de waarheid. De minnaars hadden meestal de leeftijd van haar vader, net als die van haar heldinnen, weet Seaman te vertellen. Over Jackies onmiskenbare verliefdheid op haar vader Robert Susan, een society-schilder die op Rudolf Valentino leek, zei Susann zelf onverhuld-incestueus dat ‘the girl is looking for the big man’. Een snuggere criticus merkte op dat ‘als er een sleutel is in het werk van Jacqueline Susann, die gevonden moet worden in een uitgebreid Elektra-complex van kleine meisjes die met hun vader naar bed willen en bij de onmogelijkheid daarvan pillen slikken om zichzelf te troosten. Van Valley of the Dolls tot Once is Not Enough is haar werk één lang refrein uit ‘My Heart Belongs To Daddy’, of het equivalent daarvan in slaaptabletten.

Maar andere intimiteiten staan in beide boeken. Bijvoorbeeld dat de kennis van Susann van het huishouden zich beperkte tot twee woorden: ‘Roomservice, please.’ In de koelkast stond aan voedingsmiddelen zelden iets meer dan een halfvol potje olijven, voor martini's. Mansfield noemt zijn vrouw ‘geëmancipeerd’, wat ze tot op grote hoogte natuurlijk ook wel was, al liet ze hem de eerste twintig jaar voor haar favoriete ‘roomservice’ plus haar minks en sabels betalen. Over haar verslaving aan amfetaminen zwijgt Mansfield zorgvuldig; Seaman meldt dat ook Jackie beschikte over een ‘dr. Feelgood’, die bij zijn arrestatie zich erop beroemde ook Tennessee Williams, Eddie Fisher, Cecil B. de Mille, Emilio Pucci en president en mrs. Kennedy onder zijn cliënten te tellen.

Irving Mansfield verklaart de discretie over haar borstkanker uit schaamte: ‘Jackies mastectomie vond plaats zo'n tien jaar voordat dappere vrouwen als Betty Ford en Marvella Bayh de hunne publiekelijk maakten.’ De intimi die Seaman sprak doen de suggestie dat de zwijgzaamheid voor een deel een commercieel motief had: de Mansfields, eikaars partners in de uitgeverij-business, begrepen zeer wel dat uitgevers geen voorschot van 600.000 dollar geven als er geen duidelijkheid bestaat of de auteur een promotietour kan maken. Mansfield, van oorsprong persagent, slaagde erin om voor The Love Machine anderhalf miljoen dollar aan filmrechten binnen te slepen. Hij eigent zich een deel van Jackies succes toe, maar geeft voor de onderhandelingen en de promotie zijn vrouw ook krediet: ‘She was the ultimate professional.’

De schrijfster te midden van vrachtwagenchauffeurs die haar boeken over heel Amerika verspreiden.

Snedig

Ze was bovenal een televisiesucces, waarop ze - bepruikten bewimperd - furore maakte. Ze was sassy, salty en sharp, zegt Seaman. Ze werd giftig als de interviewer iets ten nadele zei van de literaire kwaliteiten van haar boeken, maar ze zag snel in dat het meer kopers opbracht als ze snedig kon antwoorden op de vraag waarom ze zulke vuilnis had geschreven, dan wanneer ze slechts dank je wel kon antwoorden op een compliment. Toen ze een rechtszaak overwoog tegen Truman Capote, die haar ‘een truckdriver in travestie’ had genoemd, vroeg een interviewer aan het eind van een interview: ‘Wat vindt u van Truman?’ Bijna zonder na te denken zei ze: ‘Hij is een van de beste presidenten die we gehad hebben.’ Capote excuseerde zich later - tegenover de vrachtwagenchauffeurs. The Love Machine verdrong tot Susanns immense bevrediging Philip Roths Portnoy's Complaint van de eerste plaats van de New York Times best-sellerlijst. De opmerking dal haar overwinning een triomf betekende voor de heteroseksuele liefde is niet van haar, maar wel had ze een bon-mot gereed voor gebruik: ‘Ik vind Roth een fantastische schrijver. Ik zou hem alleen nooit een hand geven.’ Ze herhaalde haar sindsdien veel geciteerde quote tegenover de Boston Globe, eraan toevoegend ‘dat Roth zo lang over zijn boek had gedaan omdat hij maar met een hand had kunnen typen’.

De promotie der Mansfields ging ver, zo ver dat er neefjes werden ingeschakeld om in diverse steden haar boeken te kopen - teneinde een snelle klim naar de eerste plaats te bevorderen. Seaman vond memo's bij haar uitgevers, hen verbiedend haar boeken bij vooraanbieding te leveren: ‘Mrs. Mansfield feels this does not benefit a fast climb on the best-seller list.’ In het contract voor Once Is Not Enough zegden de Mansfields een bijdrage toe van $75.000 in de promotiekosten. Tijdens Jackies coast-to-coast promotietours (eenmaal per gehuurd vliegtuig, dat voor de gelegenheid met ‘The Love Machine’ beletterd was), schold ze in nachtelijke telefonades haar uitgever uit, als ze merkte dat de boekhandels die ze bezocht niet voldoende voorraad hadden. Toen ze merkte dat de paperbackverkoop niet afhankelijk was van vriendelijke boekhandelsbedienden (van wie ze alle namen, plus die van hun kinderen, echtgenoten en grootmoeders noteerde om ze persoonlijke dankbrieven te kunnen schrijven), maar van distributeurs die hun chauffeurs de rekken van kiosken lieten voldumpen met wat

Vervolg op pagina 15