Marilyn
Vervolg van pagina 11
afgeleid van de jeugd van Norma Jean. Misschien zou de Marilyn Monroe gewonnen hebben en was ze toch nog een groot actrice geworden. Het is een van de weinige keren dat Steinem als feministe spreekt: hadden de (Amerikaanse) vrouwen in hun snelle bewustwording een rol kunnen spelen om Marilyn te helpen overleven? There can be no answer.
Ook in de jaren vijftig keken vrouwen anders tegen Marilyn Monroe aan dan tegen andere filmsterren. Die hadden maar hoogst zelden die hulpeloosheid en kwetsbaarheid van Marilyn. Vrouwen, zelf ook kwetsbaar, keken naar Monroe als een neger in de bioscoop keek naar een negeracteur die zijn passieve rolletje mocht opzeggen. Monroe en de mannelijke rage daaromheen waren voor vrouwen verwarrend en eng. Maar haar dood veranderde ook dat. Zoals gezegd: miljoenen mannen dachten dat als zij er maar iets aan hadden kunnen doen het nooit zo gelopen was. Maar ook miljoenen vrouwen dachten dat als zij er iets aan hadden kunnen doen, met hun kracht en vriendschap, het ook anders was gegaan. In die rescue fantasy ligt de basis van de legende.
Vlak voor haar dood pleitte Marilyn Monroe bij een journalist - vergeefs, bleek later -: ‘What I really want to say: that what the world really needs is a real feeling of kinship. Everybody: stars, laborers. Negroes, Jews, Arabs. We are all brothers. Please don't make me a joke. End the interview with what I believe.’
Steinems Marilyn is een onbevredigend boek. Ze wou geen biografie schrijven, maar heeft wel een grote hoeveelheid van die biografische feiten nodig om haar betoog op te bouwen, en dat doet willekeurig en brokkelig aan. Het is een aardig boek, want ze voelt zoveel verwantschap met Marilyn dat ze alles doet om van haar geen joke te maken. Terwijl alle gegevens die ze bijeenbrengt, anders achter elkaar gezet, het leven van Marilyn Monroe laten zien als een mooie, maar tragische grap. Om van haar leven na haar dood nog maar niet te spreken.
■