Pocket & paperback
The Age of Scandal door T.H. White (Oxford University Press 250 p., f29,80). 1780 was een hoogtepunt in het bijzondere tijdperk tussen het classicisme en de romantiek, een tijdperk vol roddel en achterklap. Hét onderwerp van gesprek was de regerende monarch, en ook hier krijgen de koningen ruim aandacht: hun vraat- en drankzucht, overspel en weinig andere bezigheden dan het tellen van de kleren. White schrijft geestige verbindende teksten maar laat vooral de mensen zelf aan het woord in hun boeken, dagboeken en brieven: George Selwyn en Horace Walpole worden als grote brievenschrijvers veelvuldig geciteerd. Als man moest je ‘bottom’ hebben: je moed en koelheid bewijzen door een groot fysiek uithoudingsvermogen, lef, door te wedden en te jagen, en veel te kunnen drinken. Bijzonder is de combinatie met een makkelijk loskomende tranenvloed, excentriciteit en een liefde voor schoothondjes en literatuur. White beschrijft ook het gepeupel dat het land verdedigt op het slagveld en dat zich vergaapt aan of in opstand komt tegen het comfort en de luxe. De situatie waarin zeelui moeten leven is mensonterend: ‘Being in a ship is being in a jail, with the chance of being drowned.’ White portretteert figuren als Samuel Johnson en Marquis de Sade, schetst grote lijnen en maakt vergelijkingen - wat betreft liefdesaffaires is deze tijd romantischer dan de romantiek - maar heeft tevens oog voor meer onbenullige details: op de speelkaarten hebben koningen benen. Een boek zo overvol aan informatie dat lezen én herlezen de moeite waard is. Het verscheen eerder in 1950.
Oriental Tales door Marguerite Yourcenar, vertaald door Alberto Manguel in samenwerking met de auteur (Black Swan 98 p., f19,20). Deze bundel verscheen voor het eerst in 1938, is later herzien en met een nieuw verhaal aangevuld. De verhalen zijn gesitueerd in China, Japan, Griekenland en op de Balkan. Vier ervan zijn vrije transcripties van fabels en legenden, zoals het verhaal van de schilder Wang-Fo die door een eigen schilderij van de dood wordt gered. Een middeleeuwse ballade is de bron van de prachtige raamvertelling ‘The Milk of Death’, waarin een ingemetselde vrouw toch nog gedurende twee jaar kans ziet haar kind te voeden, alvorens te sterven. De man die dit verhaal aanhoort grijpt direct naar de portefeuille om een bedelende moeder te bedenken. Zij blijkt echter haar boreling te verminken om van een inkomen verzekerd te zijn. ‘Er zijn moeders... en er zijn moeders.’ Liefde, verraad en moord in verhalen vol avontuur en verbeelding; de krachtige, gecondenseerde stijl staat het mysterieuze karakter ervan niet in de weg. Ook is een herdruk verschenen van Memoirs of Hadrian, vertaald door Grace Frick in samenwerking met de auteur en met een inleiding van Paul Bailey (Penguin Books 288 p., f24,50).
Nice guys sleep alone door Bruce Feirstein, geïllustreerd door Shary Flenniken (Dell 148 p., f20,35). In de categorie kolderieke cadeaus voor de feestdagen is deze opvolger van Real Men Don't Eat Quiche een topper. Een kakofonie van geforceerde anekdotes, grappig bedoelde tips, wel aardige strips en lijstjes, zoals Grootste Leugens tijdens Eerste Afspraakjes. Ondanks de populaire taal barst het van de vooroordelen. De Drie Grootste Leugens Over Seks komen natuurlijk uit de mond van vrouwen: mannen genieten gewoon zonder flauwe kul! De meest depressieve dag uit het leven van een alleenstaande vrouw is net zo erg als zo'n dag uit het leven van een man alleen, met dat verschil dat zij natuurlijk haar moeder belt en hij als een echte vent lekker binnenvet. De ondertitel luidt ‘Dating in the Difficult Eighties’. Wat zouden samenstellers van dit soort boekjes zonder alliteratie moeten?
Half the world. Women's Experiences of Travel Worldwide onder redactie van M. Davies, L. Longrigg, L. Montefiore en N. Jansz (Pandora/Routledge & Kegan Paul 456 p., f34,30). De samenstelsters beogen met dit boek een forum te bieden voor vrouwen die hun reiservaringen willen delen. Op hun oproep zijn drieduizend reacties binnengekomen; de tips en verslagen betreffende tachtig landen zijn verwerkt maar commentaar en aanvullingen blijven altijd welkom. De indeling is als volgt: per land een korte inleiding, een of meer verslagen van reizigsters, en tot slot minimale tips over verblijf, vervoer en reisgidsen. Onder het hoofdje ‘contacten’ zijn adressen van vrouwenorganisaties, -cafés en -boekhandels opgenomen. Onder ‘boeken’ staan bijvoorbeeld bij Nederland twee titels van Anja Meulenbelt, bij China worden naast boeken van en over vrouwen ook titels van algemenere studies vermeld. Dergelijke willekeur maakt dit boek onbetrouwbaar als gids. De adviezen van de dames zijn nu eens moralistisch van toon, dan weer zweverig. Natuurlijk hebben vrouwen, vooral wanneer ze alleen reizen, specifieke problemen die meestal niet ter sprake komen in gewone gidsen. Het is prettig te weten dat je in Pakistan uiterst decent gekleed moet gaan en dat je in HongKong weinig problemen zult krijgen omdat de mannen niet geïnteresseerd zijn in buitenlandse vrouwen. Maar zo'n pil kopen voor ik naar HongKong ga lijkt me onzinnig voor die drie bladzijden. En als pure reisliteratuur zijn de verhalen toch niet bijzonder genoeg.
REINTJE GIANOTTEN
Auteursrechtelijk beschermd