Vertaald
Hartzeer en maagzuur door Nora Ephron, vertaling Eva Wolff (Bert Bakker, 163 p., f 21,90). Iedereen voor wie de film Heartburn een tegenvaller was raad ik aan onmiddellijk het boek te gaan lezen dat met de lelijke maar treffende titel Hartzeer en maagzuur op de markt kwam. Meryl Streep lijkt van geen kanten op Rachel Samstat, een achtendertigjarige, kleine, joodse vrouw die zeven maanden zwanger is, kookboeken schrijft en denkt gelukkig getrouwd te zijn met Mark Feldman. Maar als een ‘geliefde aankondigt dat hij besloten heeft een dieet te gaan volgen met weinig koolhydraten, weinig vet en weinig zout, geeft hij daarmee te kennen dat het midden van een verhouding eindigt en het einde begint’. Dat is ook het geval met Mark. Hij wordt verliefd op een ander en hun huwelijk loopt op de klippen. Het klinkt dramatisch: een hoogzwangere vrouw die verlaten wordt door haar echtgenoot maar het is niets voor Rachel om bij de pakken neer te zitten. Natuurlijk huilt ze haar ogen uit haar hoofd, zint ze op wraak en klaagt ze op groepstherapie, maar humor blijft Rachels sterkste wapen en eten biedt altijd troost. Om ermee verder te kunnen, maakt ze van de gebeurtenissen ‘een verhaal’; weliswaar pas een hele tijd na de echtscheiding als ‘de kwaadheid is verstopt en de pijn toegedekt’ maar het reresultaat is opwekkend. Het is een onmiskenbaar Amerikaans, buitengewoon geestig verhaal, doorspekt met echte recepten, waarin geen plaats is ingeruimd voor zelfmedelijden.
De onthullingen van Koe door Sunita Namjoski, vertaling Mieke Peeters en Rita Gircour (Sara, 69 p., f 17,50). Zo hard als ik moest lachen om Heartburn zo stil en verveeld las ik De onthullingen van Koe, hoewel het ongetwijfeld grappig is bedoeld. Sunita is een hardwerkende, Indiase, lesbische vrouw aan wie op een mooie dag de Koe der Duizend Wensen verschijnt. Deze Bhadravati, een lesbische Brahmaanse koe, neemt eerst de gedaante van een vrouw aan en later die van een man om Suniti - ‘ongelukkig in de liefde en bang hard op weg te zijn een vrouwenhaatster te worden’ - te laten uitproberen bij welke sekse ze zich het gelukkigst voelt. Het verhaal bestaat voor het grootste deel uit krukkige dialogen tussen Suniti en Bhadravita die weer aan elkaar worden geplakt door mededelende zinnetjes van maximaal vijf woorden. De dierfabel is een bekend en (ooit) populair genre dat vele mogelijkheden biedt; hier blijven ze onbenut. Er staat geen enkele zin in de novelle die ik zou willen onthouden en ook qua inhoud biedt zij niets verrassends.
Bizarre situaties door William Boyd, vertaling Maxim de Winter (Veen, 192 p., f24,50). Soms heb ik zo te doen met vertalers. Vooral als ik een hele bundel slappe verhalen achter de kiezen heb en nog even door het boek bladerend een zin lees als: ‘Morgan was best tevreden over hun vrijpartij. Hij had wel geen sterretjes gezien, maar Jayne had luidkeels blijk gegeven van haar waardering door flink te jammeren en te kreunen toen hij er in de donkere hitte van de kamer op los had geramd.’ Maxim de Winter heeft daar toch maar over moeten nadenken. Boyd is een jonge, Engelse auteur, op de flaptekst geheel ten onrechte vergeleken met Graham Greene en Evelyn Waugh. Hij debuteerde in 1981 met Bizarre situaties waarin de lezer onder andere een blik wordt gegund in de keuken van de schrijver door bijvoorbeeld een verhaal steeds opnieuw te beginnen omdat hij er zichzelf op betrapt leugens te vertellen. Dat kan geestig zijn als het heel goed wordt gedaan, maar hier is het oninteressant.
De macht van het niets door Alexandra David-Neel en Lama Youngden, vertaling Janwillem van de Wetering (Sirius en Siderius, 142 p., f24,50). Lama Youngden was de geadopteerde zoon, trouwe metgezel, leraar en discipel van de bekende ontdekkingsreizigster Alexandra David-Neel (1886-1969) op wier aanraden hij ooit begon met schrijven. Het resultaat was Mipam, de Lama der Vijf Wijsheden, de eerste Tibetaanse roman ooit geschreven. Omdat dit boek goed verkocht en positief werd gerecenseerd componeerde de monnik een tweede vertelling: De macht van het niets. Janwillem van de Wetering zegt in zijn inleiding dit boek nog beter te vinden dan Mipam. Hij noemt het ‘een soortement thriller. Het bevat alle gewenste elementen: een moord, de misdadiger en de onversaagde held.’ Alexandra David-Neel herschreef het werk van Lama Youngden voor het naar de uitgever ging, Van de Wetering vertaalde deze roman en ‘verkortte hier en daar want mevrouw David-Neel leefde in een andere tijd, toen uitvoeringe herhalingen nog mochten’. In hoeverre je nu nog van een Tibetaanse roman kunt spreken is dus onduidelijk. De onversaagde held is in elk geval een Tibetaan. Moenpa, een leerling lama, een eenvoudige trappa, gaat op zoek naar de moordenaar van zijn meester, tevens dief van diens schat. Hij wordt blootgesteld aan talloze ontberingen, ontdekt dat de schat nooit heeft bestaan en bereikt de Verlichting. Uiteindelijk vestigt Moenpa zich in China waar hij een niet onbemiddeld handelaar is geworden maar hij weet dat ‘Niets bestaat, het enige dat we meemaken zijn illusies, bewogen door de macht van het Niets’.
MARIJKE HILHORST
Auteursrechtelijk beschermd
