Futuristen
Vervolg van pagina 6
voor snelheid en fascinatie voor vliegen aan de materiële wereld wilden ontstijgen. Volgens de gnostische gedachtengang zijn mensen vreemdelingen op aarde die zich niet willen laten ketenen door de wetten van de kosmos. ‘De diepe intuïties van het leven’, ‘de intuïtieve psychologie van de materie’ waarover Marinetti in zijn futuristische manifest van de literatuur spreekt, gaan altijd samen met analogieën die te maken hebben met vliegen. Bijna alles ‘openbaarde’ zich aan Marinetti tijdens imaginaire vluchten, ontstegen aan de zwaarte van de werkelijke materie. Vanuit dat gezichtspunt ‘lukte het mij de oude kluisters van de logica en het schietlood van de antieke denkwijze te verbreken’.
Van deze tentoonstelling en de enorme catalogus gaat de suggestie uit dat het futurisme de meest representatieve avant-gardebeweging was, de beweging waar alles uit voort zou zijn gekomen en alles in zou terugkeren. Het futurisme was inderdaad allesomvattend, maar leverde de kunst tussen 1910 en 1940 vooral elan. Na de Eerste Wereldoorlog gingen alle kunsten waaraan manifesten waren gewijd hun eigen weg en werden de dogma's losgelaten. Balla, Severini, Russolo, Depero, Carrà, ze werden allemaal kunstenaars in their own right en werden door andere stromingen beïnvloed. Het hoogtepunt van het futurisme viel samen met het ontstaan van het dadaïsme, het constructivisme, expressionisme, kubisme en het surrealisme. Van deze stromingen had het het wildste en het meest schandaalverwekkende wereldbeeld. Ook wie er niks mee te maken wilde hebben werd aangestoken door haar vitaliteit.
■
| FUTURISMO & FUTURISMI Catalogus van de tentoonstelling in Palazzo Grassi, Venetië Uitgever: Bompiani, 638 p., f165,- Importeur: Idea Books |
Auteursrechtelijk beschermd