Vermakelijke onbetrouwbaarheid in Mexico
Twee misdaden door Jorge Ibargüengoitia Vertaling: Giny Klatser Uitgever: Sijthoff, 182 p., f29,50
Maarten Steenmeijer
In de romans van Jorge Ibargüengoitia is bijna iedereen omkoopbaar. In de fictieve staat Plan de Abajo, die nergens anders kan liggen dan in het geboorteland van de schrijver, Mexico, is het nooit de vraag óf iemand omgekocht kan worden, de enige onzekerheid is hoeveel hiervoor nodig is.
Ibargüengoitia lijkt zich nauwelijks op te winden over deze onverhulde corruptie, die overigens niet alleen het economische, sociale en politieke verkeer regelt, maar ook het seksuele. Hij laat zijn personages op vermakelijke wijze aanmodderen, waardoor zij niet veel meer oproepen dan een glimlach waarbij je je hoofd schudt. Een uitzondering is De dode meisjes, waarin de zaken op zo'n tragische wijze uit de hand lopen, dat de gebruikelijke lichtvoetige humor de schrijver ongepast moet hebben voorgekomen. Maar ook hier die puntige, beheerste stijl en die geraffineerde spanning waaraan het werk van Ibargüengoitia zijn kracht ontleent.
Twee misdaden, uit 1979, is weer lichte kost. Marcos González, een pseudo-revolutionair die onrustig wordt als er vrouwelijk schoon in de buurt is, moet Mexicostad ontvluchten omdat hij gezocht wordt door de politie. Hij is onschuldig, maar weet dat ‘de politie als het zo uitkomt heel goed in staat is de eerste de beste te beschuldigen van een willekeurig misdrijf’. Bijna zonder een cent op zak zoekt hij zijn oude, steenrijke oom in Plan de Abajo op. Deze blijkt doodziek te zijn. Door het vooruitzicht op een fikse erfenis is zijn familie maar al te bereid hem te verzorgen. De komst van Marcos, aangetrouwde familie, gooit roet in het eten, zeker als blijkt dat zijn oom gesteld op hem begint te raken. Zijn plannen om een oude mijn weer in exploitatie te brengen beuren de oude man op, ook al vermoedt hij dat ook Marcos er in de eerste plaats op uit is hem snel geld afhandig te maken.
De intriges stapelen zich op en ontmaskeren alle betrokkenen - behalve de apotheker, vriend door dik en dun van de oom - als opportunistische egoïsten die niet te vertrouwen zijn en zelf ook niemand vertrouwen. Ibargüengoitia geeft ze niet de kans daaronder te lijden, en daarmee maakt hij duidelijk hoe vanzelfsprekend dergelijke omgangsvormen in zijn Mexico zijn.
■
Auteursrechtelijk beschermd