Nog niet, met of niet langer met Freud
Brieven van de Engelse Freud-vertalers Alix en James Strachey
Bloomsbury/freud The letters of James and Alix Strachey 1924-1925 Keuze en inleiding Perry Meisel en Walter Kendrick Uitgever: Chatto & Windus, 334 p., f70,55
Ad van Iterson
Berlijn, 1925. Een drieëndertigjarige vrouw gaat samen met een vriendin naar het bal. Een zeer verlegen jongen van ongeveer negentien komt naar hun tafeltje en vraagt de vrouw ten dans. Ze stemt toe. Eenmaal op de dansvloer laat de jongen haar niet meer los. Na anderhalf uur rondzwieren probeert de vrouw hem aan meisjes van zijn eigen leeftijd te koppelen. Dat lukt niet: hij blijft aan haar plakken. Ze gaat er stiekem van door.
Alix en James Strachey
Later op de avond zoekt ze hem weer op. Ze dansen, maar hij lijkt beledigd en teneergeslagen. De vrouw neemt hem mee terug naar het tafeltje van haar en haar vriendin. Een beest van een ober stapt op hen af en vraagt de jongen wat hij gaat drinken. De jongen raakt geagiteerd en zegt dat hij voorlopig niets hoeft. De ober begint te brullen dat hij meteen iets moet bestellen. De jongen, in grote wanhoop gebracht, komt overeind, maar blijft als verlamd naast het tafeltje staan. De vrouw wil een einde aan deze situatie maken en stelt voor weer te gaan dansen. Ze lopen naar de dansvloer, ze beginnen... en dan blijkt dat het niet meer lukt. De jongen is eenvoudigweg niet meer in staat te dansen.
De vrouw die ten dans werd gevraagd, is Alix Strachey, Engelse van geboorte, op dat moment vier jaar getrouwd met James Strachey, de jongere broer van de beroemde Bloomsburier Lytton Strachey. James en Alix zijn het eerste paar dat als zodanig, met z'n tweeën tegelijk dus, bij Sigmund Freud op de sofa is terechtgekomen. Tijdens hun verblijf in Wenen wordt Alix echter ziek, waardoor ze veel analytische uurtjes moet missen. In tegenstelling tot James blijft ze, zoals dat heet, incompleet geanalyseerd. Freud raadt haar aan bij zijn trouwe discipel Karl Abraham in Berlijn verder te gaan. Drie jaar later doet ze dat ook. James blijft achter in Londen, om verder te ploeteren aan zijn levenswerk: de vertaling en redactie van Freuds geschriften.
Het was Alix' bedoeling om slechts paar maanden in Berlijn te blijven, maar het wordt een vol jaar - totdat Abraham
[vervolg op pagina 16]
Auteursrechtelijk beschermd