Een Vietnamese soap opera
Saigon, bestseller van Anthony Grey
Saigon door Anthony Grey Vertaling: J. Westerweel-Ybema Uitgever: Sijthoff, 752 p., f49,50
Piet Piryns
Over de Amerikaanse pogingen om Vietnam ‘terug te bombarderen naar het stenen tijdperk’ zijn de afgelopen jaren honderden boeken geschreven. Protagonisten als de Amerikaanse generaal William Westmoreland, de Zuidvietnamese vice-president Nguyen Cao Ky en de Noordvietnamese opperbevelhebber Van Tien Dung hebben hun memoires gepubliceerd. Voormalige oorlogscorrespondenten in Saigon (waarvan de meesten nooit verder zijn gekomen dan de lobby van hotel Caravelle) hebben hun artikelen gebundeld om alsnog een gooi te doen naar de Pulitzer Prize. Maar romans over de Vietnamese oorlog zijn nog steeds schaars. Misschien verklaart dat wel het succes van Anthony Grey's Saigon, waarvan over de hele wereld bijna een miljoen exemplaren zijn verkocht. De flaptekst citeert de San Francisco Chronicle die het boek ‘de Oorlog en Vrede van onze tijd’ noemt.
Anthony Grey, voormalig correspondent van het Britse agentschap Reuter in Peking, is nooit in Vietnam geweest maar aan de research voor zijn boek heeft hij drie jaar gewerkt. ‘Het waarheidsgehalte van mijn boek is hoog,’ vertelde hij onlangs in een interview in Het Vrije Volk. ‘Ik heb bijna niets op papier gezet voordat ik feitje na feitje had nagetrokken. Ik wilde zo realistisch en verantwoord mogelijk schrijven. Alles wat er ooit over Vietnam is geschreven of gefilmd, heb ik bestudeerd.’
Moeder en kind, gevangen genomen in het dorp Duc Pho. Foto van P.J. Griffiths
Links: Amerikaanse soldaten met Vietnamese prostituees
Zoiets zouden maar weinig mensen durven zeggen. Ik heb niet alle boeken over Vietnam gelezen, maar wel genoeg om te kunnen beweren dat Anthony Grey zichzelf overschat. Zijn roman wemelt van de slordigheden en onjuistheden. Zo beschrijft Grey de laatste Annamitische keizer Bao Dai als een slanke, efebische figuur. Als hij ooit een foto van de Zoon des Hemels had gezien, had hij geweten dat deze papzak eerder aan Baby Doc dan aan Apollo doet denken.
Is het ‘waarheidsgehalte’ van een historische roman belangrijk? Eigenlijk kan me dat niet zo veel schelen. Zou de burgeroorlog in het noordoosten van Brazilië echt verlopen zijn zoals hij door Mario Vargas Llosa beschreven wordt in De oorlog van het einde van de wereld? Zal Salman Rushdie in Schaamte de historische waarheid over de strijd tussen Zulfikar Bhutto en Zia-ul Haq in Pakistan geweld hebben aangedaan? Dat zijn vragen die je je als lezer niet stelt. Maar Rushdie en Llosa zijn dan ook schrijvers en ze hebben alleen maar ‘een eigentijds sprookje’ (Rushdie) willen vertellen.
Auteursrechtelijk beschermd