[Een tijdsbeeld van de kleinere gevoelens - vervolg]
De toon van het boek wordt sterk bepaald door de haarscherpe beschrijvingen van de kleinere gevoelens. Hoe een zogenaamde vriendin met veel lofprijzingen niets anders doet dan Anne kwetsen en uit balans brengen; hoe iemand door op een bepaalde toon te zeggen ‘ik drink niet’ de ander het gevoel kan geven een ordinaire zuiplap te zijn; hoe de aantrekkelijke Anne zich opeens slonzig voelt in haar anders zo comfortabele colbertje naast de galeriehoudster in flitsende creatie; hoe een vader zich binnen tien minuten een mislukkeling kan voelen tegenover zijn dochter en schoonzoon; hoe een moeder siddert van angst wanneer haar zesjarige dochtertje met te grote vleugels als engel op het schooltoneel staat. Mary Gordon beschrijft het met gepaste emotionaliteit en toch genoeg distantie.
Met dergelijke typeringen geeft ze bovendien een tijdsbeeld. Ze laat Jane constateren dat niemand tegenwoordig nog aardig of mooi gevonden wil worden omdat zoiets je machteloos doet lijken. De door Laing beschreven manier van denken komt tot uiting in de opmerking van een vriend van Anne: ‘I'd always be afraid that she'd go to bed with me because she thought it was her fault that I desired her.’ Op integere wijze schrijft Mary Gordon over de godsdienstfanate die uit wanhoop handelt: de humor bewaart ze bijvoorbeeld voor de beschrijving van het zoontje van Anne: ‘Like all moralists (...) he was at heart a sentimentalist. He would probably marry a country and western singer and spend the rest of his life trying to teach her Greek.’
Wie schrijft over levensvraagstukken, over verantwoordelijkheden, over beslissingen die mensen al dan niet nemen om richting te geven aan hun leven, die loopt gevaar de personen tot zetstukken te degraderen, tot dragers van de ideëen van de schrijver zonder dat ze werkelijk tot leven komen. Mary Gordon is er echter in geslaagd levensechte mensen te laten zien die zich met werkelijke vraagstukken bezighouden; hun ideeën en oplossingen komen als vanzelf voort uit het sprankelende verhaal.
■