Peter Verstegen
Vervolg van pagina 6
Dat het gedicht hier en daar een wat onhandige indruk maakt, ligt mijns inziens aan de weinig gepolijste vorm, niet aan de inhoud. De derde strofe is eigenlijk de enige die vormtechnisch gaaf is, en er zijn vierentwintig plaatsen in het gedicht waar prosodisch gezondigd wordt tegen het model, vooral door weglating of toevoeging van lettergrepen. Een vakman zou zijn werkstuk volgens mij niet zo slordig hebben afgeleverd. Bovendien hadden de meeste oneffenheden met geringe middelen kunnen worden weggewerkt. Daarom lijkt het aannemelijk dat de slordigheden een gevolg zijn geweest van (herhaald) kopiëren, of erin geslopen zijn toen de tekst - mogelijk lang na dato - werd ontlokt aan het geheugen van de oorspronkelijke zanger.
Voor de hedendaagse vertaler is die technische onvolmaaktheid natuurlijk een zegen. Het gedicht maakt hier en daar gebruik van onzuiver rijm. (Er rijmde destijds natuurlijk veel dat nu niet meer rijmt, maar dat geldt niet voor bijvoorbeeld affection-affliction of tresses-senses.) En zoals gezegd, met het aantal lettergrepen per regel is behoorlijk de hand gelicht. Dat verruimt de mogelijkheden voor de vertaler aanzienlijk, want uiteraard hoeft een vertaling prosodisch niet beter te zijn dan het overgeleverde origineel.
Tot slot enkele detailpunten:
r. 4: ‘Shall I tend?’ of ‘Shall I fend?’ Beide lezingen zijn even aannemelijk. En voor de vertaling maakt het niet veel verschil;
r. 5: Taylors emendatie ‘sue’ (dingen naar) voor ‘shew’ is logisch;
r. 30: ‘wronging him doth her duty’ lijkt een samentrekking van ‘in wronging him (= her beauty) she does her duty’;
r. 50: ‘beauty's inflection’; ‘inflection’ komt bij Marlowe en Caxton voor in de betekenis ‘mental or moral turn’ (OED): de ik-figuur in het gedicht is mentaal in de war door haar schoonheid en ziet haar als godin;
r. 72: ‘those plots which besots’ lijkt niet erg grammaticaal; bij dicteren zou de s van ‘still’ per abuis aan ‘besot’ vastgeraakt kunnen zijn, en misschien ook heeft de tweezaamheid van de door het decolleté gescheiden boezem ‘the plot’ doen verkeren in ‘those plots’;
r. 77: het lijkt mij waarschijnlijk dat ‘mishap’ moet worden geëmendeerd tot ‘misshape’ (als bekend was de spelling zeer wispelturig, en de OED geeft ‘mishape’ als variant; zo is ook het rijm hersteld).
En tenslotte: hoe men ook denkt over het gedicht, het is wel zeker dat het voortaan in alle serieuze Shakespeare-edities zal worden opgenomen, zij het dan ook in de sectie ‘Poems of Doubtful Authenticity’.
■
Auteursrechtelijk beschermd