[Nummer 51 - 21/28 december 1985]
Ter zake
Diny Schouten
Willem Wilminks Schriftelijke Cursus Dichten, geschreven voor Vrij Nederlands Blauw Geruite Kiel, kreeg tot verbazing van de auteur Italiaanse erkenning. Voor Koen maak je mijn schoen kreeg hij een eervolle vermelding van de Premio Europeo di Letteratura Giovanile, die uitgereikt wordt door de universiteit van Padua. Op de internationale jury, waarin Ria Bauer, voormalig hoogleraar kinder- en jeugdliteratuur aan de Rijksuniversiteit van Leiden, de Nederlandse afgevaardigde is, maakte de uitgebreide rapportage van mevrouw Bauer over Koen maak je mijn schoen veel indruk. Wilmink is blij met de inmiddels toegestuurde perkamenten oorkonde. Een Italiaanse vertaling van zijn cursus zit er voorlopig niet in, weet hij, daarvoor zijn de dichtvoorbeelden te exclusief Nederlands. Inmiddels is een vervolg verschenen van zijn dichterscursus voor jonge lezers: Waar het hart vol van is (met ilustraties van Waldemar Post, uitgever Van Holkema & Warendorf). Voor Het verkeerde pannetje, verhalen over zijn Twentse jeugd, ontvangt Willem Wilmink binnenkort de Nienke van Hichtumprijs van de Jan Campertstichting.
Het uitgeven van Nederlandse klassieken is vermoedelijk niet heel lucratief. Daarom is het voor Nederlandse begrippen opmerkelijk als van één boek vijf verschillende edities bestaan. Het gaat om Multatuli's Woutertje Pieterse. Veen herdrukte het dit jaar in de Amstel Klassiekenreeks (f 22,50). De tekst is ongeveer dezelfde als die van professor Stuiveling (Van Oorschot, f 32,50), maar biedt als extra verklarende noten. De Amstel-pocket moet ook concurreren met de minstens even fraai vormgegeven uitgave in de Prisma Klassieken van Het Spectrum (f 19,90). De prijskwaliteitverhouding ligt het gunstigst voor Het Spectrum: zo ongeveer 200 bladzijden méér tekst, wat aardige verrassingen biedt voor wie dacht dat hij het boek kende. ‘Als 't me wat al te mager voorkomt, zal ik er wat tussen vlechten hier en daar, zoals de Chinezen doen met hun staarten wanneer die wat dun zijn,’ schreef Multatuli aan het begin van zijn Woutertje-geschiedenis. Die tussenvlechtsels vindt men alleen in de (door Het Spectrum) gevolgde keuze van Multatuli's weduwe, die het niet over haar hart kon verkrijgen veel te schrappen. Tenslotte handelde zij tegen de wens van Multatuli in, die de Geschiedenis van Woutertje Pieterse niet uit de Ideën (zeven bundels) losgemaakt wilde zien. De Ideën (‘de Times van mijn ziel’) staan ons ter beschikking in twee edities: in het Volledig Werk (Van Oorschot) en in de bundels Ideeën die Querido in de Salamander-reeks aan het herdrukken is. Querido is daarmee gevorderd tot drie bundels (f 13,75 per deel).
Bhagwan gaat in de ramsj. De Deventer uitgeverij Ankh Hermes haalt de ‘ideële’ bezem door het fonds. Alle boeken van de Indiase meester-op-drift verdwijnen. Het gaat om tien titels. De voorraad - zo'n twintigduizend boeken - wordt voor een appel en een ei verkocht aan De Slegte. Directeur P. Kluwer ‘had al geruime tijd moeite met de manier waarop de beweging en haar leider zich ontwikkelden’. Mallotige uitspraken van Bhagwan in recente interviews en tijdens lezingen in het afgelopen jaar hebben uiteindelijk de doorslag gegeven. ‘Begrijp me goed,’ zegt Kluwer, ‘ik vind de boeken die wij hebben uitgegegeven nog steeds erg waardevol en belangrijk, maar ik kan mij niet langer verenigen met de huidige gang van zaken rond Bhagwan.’ De directeur schreef een brief naar Oregon om de directie van de beweging te informeren over zijn principiële beslissing. Secretaresse Ma Prem Arup (May Kortenhorst) schreef een pinnig briefje terug. Bhagwan wilde nooit meer iets te maken hebben met Ankh Hermes, maar bracht niettemin zijn schriftelijke ‘love and blessings’ over. ‘In hoeverre dat oprecht bedoeld was, weet ik natuurlijk niet,’ zegt Kluwer. Rijk is hij niet geworden van Bhagwan. ‘Van de tien titels hebben we er twee herdrukt. Van de totale oplage is misschien maar een derde deel verkocht. Dus dit kost ons geld.’ Ook Swami Deva Amrito (Jan Foudraine) zit met vijf boeken in het fonds van Ankh Hermes. Kluwer laat weten voor hem op zoek te zijn naar een andere uitgever. ‘Dit is een relatie die ik natuurlijk niet zomaar kan afkappen.’ De Haagse uitgeverij Mirananda die negen boeken van Bhagwan op de markt bracht, laat bij monde van directrice Manda Plettenburg weten ook niet erg gelukkig te zijn met de gedragingen van de auteur.
Mirananda overweegt eveneens het fonds te
zuiveren. ‘Maar we kijken het eerst even aan, want anders komen er wel erg veel Bhagwan boeken ineens op de dumpmarkt,’ aldus Plettenburg.
Uit een inventarisatie die Boekblad maakte, blijkt dat boekhandelaren en uitgevers lang niet al hun propaganda laten verzorgen door de Commissie Propaganda van het Nederlandse Boek. Dit najaar worden minstens vijf boekenkranten huis aan huis en via boekhandels verspreid. Boekblad maakt melding van de Libriskrant, de Bruna Kadogids, De Boekelier/Meneer Keeskrant, de Plantijn boekenkrant en De Boekenhoek. Totale oplage: 4,1 miljoen exemplaren. Maar ook de CPNB laat zich niet onbetuigd: de Boekenpas, waarmee de CPNB uitgevers van ‘publieksboeken’ ter wille hoopt te zijn, heeft een oplage van 300.000. Van de Boekenpas verscheen onlangs het tweede nummer, dat ditmaal werd verspreid via Voetbal International. Voorzitter Van der Plas van de Nederlandse Boekverkopersbond (NBB) legt uit waarom de inkoopcombinaties van boekhandels liever eigen bladen willen: ‘Het risico is dat uitgevers in Boekenpas adverteren met ouwe troep: boeken die de boekhandelaren niet meer in voorraad hebben of willen hebben. De boekhandelaren worden nog eens extra kittelorig, omdat ze voor elke klant, die zich via hen opgeeft als gratis abonnee van de Boekenpas, f 4,50 moeten betalen.’ De NBB stelde op de laatste ledenvergadering een ad hoc commissie in, die zich gaat beraden over welke activiteiten men van het eigen propaganda-apparaat verwacht. Het beleid van de CPNB zal eveneens geëvalueerd worden door de GAU, de Groep Algemene Uitgevers van de Koninklijke Nederlandse Uitgeversbond. Voorzitter Pruyt zegt dat de uitgevers zeer doordrongen zijn van de noodzaak van collectieve
propaganda, en dat men daar, anders dan de
boekverkopers, het CPNB-budget niet wil verlagen. Op de laatste vergadering van de GAU maakte CPNB-voorzitter mevrouw Gottmer het vertrek van Gijs Brandsma, directeur van de CPNB, bekend. ‘We hebben ons allebei vergist,’ zegt mevrouw Gottmer desgevraagd.
BEWAARCASSETTE voor de BOEKENBIJLAGE
Het heeft even geduurd, maar nu ie-ie er dan. Fraai vormgegeven en uitgevoerd in blauw. Een half jaar (26 boeken-bijlagen) kunt u er in kwijt. De cassettes kosten f 15, - per stuk. Voor een hele jaargang heeft u dus twee cassettes (f 30, -) nodig. U kunt een cassette bestellen door f 15, - (of een veelvoud daarvan, wanneer u er meer wilt) over te maken op postgiro 2128616 t.n.v. Vrij Nederland, Amsterdam, onder vermelding van ‘cassette boekenbijlage’. Twee à drie weken later heeft u de cassette(s) in huis.
Auteursrechtelijk beschermd