Doris Lessing
Vervolg van pagina 7
Het geweld waar de krakers in Nederland zich af en toe aan te buiten gaan is tot nog toe van een andere orde, want het gebeurt altijd in reactie op iets bepaalds wat hun niet bevalt. Dit kan een dreigende ontruiming zijn, het bezoek van de burgemeester aan hun territorium, de dood van een van hun kameraden, een kroningsceremonie. In hoeverre elk van deze gebeurtenissen slechts als welkom excuus aangegrepen worden om zich aan het gooien van stenen (of erger) te kunnen overgeven, blijft een twistpunt. Doris Lessing schetst in ieder geval de zuigende werking van het geweld die zich ook voltrekt aan de vredelievende Alice, wanneer ze in een demonstratie (een van haar uitjes) oog in oog met de vijand, de politie, komt te staan. Ook beschrijft ze heel goed hoe negativisme als levenshouding kan escaleren tot volkomen waanzin, met de bijbehorende groepsprocessen.
Ondanks de kinderachtigheid van de ideeën over de rotte maatschappij en het gebrek aan realiteitszin van het groepje, weet Lessing zoveel ‘system in their madness’ te leggen dat het geheel een plausibele indruk maakt. Nog knapper vind ik de schildering van het krakersmilieu met alle levensechte details. En dat voor een schrijfster die dichter bij de zeventig dan bij de zestig is.
■