Moord op de redactie door Gillian Slovo Vertaling: Carla van Splunteren Uitgever: Van Gennep, 164 p., f 19,50
Murder in the Collective door Barbara Wilson Uitgever: The Women's Press Importeur: Nilsson & Lamm, f 21,95
Dames aan de Maas door Ina Bouman Uitgever: Van Gennep, 132 p., f 19,50
R. Ferdinandusse
Dames aan de Maas is een feministische thriller - het staat met grote letters op het omslag, als aanbeveling of waarschuwing. Ik weet niet of de femthrill gelijke tred heeft gehouden met de ontwikkelingen in die beweging, want het is voor mij ongelezen terrein. Mijn ervaringen beperken zich tot drie boeken. Het eerste werd ook uitgegeven bij Van Gennep: Moord op de redactie. De vertaling van Morbid Symptoms, een uitgave van de linkse reeks Pluto Crime. Daar stond op het omslag: Feminist, sax playing journalist investigates death of leftish playboy.’
Dat boek werd geschreven door de Zuidafrikaanse Gillian Slovo, maar wel met behulp van vijf anderen die samen met Gillian de hoofdpersoon van het boek bedachten en qua karakter invulden; en verder werd ze nog door twee anderen geholpen bij het ontwerpen van de plot. Zoiets kan niet goed gaan. Het draaide uiteindelijk om schimmige Zuidafrikaanse agenten die in Londen actief zijn om te voorkomen dat bekend wordt dat Zuid-Afrika samen met Argentinië een atoombom maakt. Een draderig verhaal, een zwakke intrige, al die bedenkers ten spijt, waarbij het totaal niks uitmaakt of de hoofdpersoon nu een socialistisch feministe was of niet, want zelfs Mike Hammer had er niet veel mee aangekund.
In diezelfde tijd las ik Murder in the Collective - een zeer uitnodigende titel. Het werd geschreven in Amerika door Barbara Wilson, en daarna ook uitgebracht in Engeland, bij The Women's Press. De intrige is van Christie-achtige eenvoud. Een links-radicaal collectief (mannen en vrouwen) met een drukkerijtje. Dat betekent dat de twee collectieven in elkaar moeten opgaan, maar voor dat soepel loopt wordt de boel aan barrels geslagen en een moord gepleegd. Een van de dames, Pam, besluit de moordenaar te vinden en doet dat volgens de ouderwetse deductiemethode. De treurige ontdekking is uiteraard dat de vijand in het eigen kamp zit. Het heeft verder te maken met de strijd van het Filippijnse volk voor zelfbeschikking en het boek is ook mede daaraan opgedragen. Dat laatste lijkt vreselijk, maar Pam beziet dat met de nodige distantie, want ze heeft al zo'n verhouding achter de rug met een revolutionair (‘Hij wou naar Centraal-Amerika om met de boeren te werken, en ik wou liever gezellig thuisblijven, ver weg van het vuurpeloton’). Ze valt gedurende haar onderzoek ook voor een van de meisjes, zoal dat een goede detective betaamt, en onderbreekt het speuren af en toe voor een fikse vrijpartij (‘Mijn orgasme haalde 7,8 op de schaal van Richter’). Het verhaal is traag en uitgesponnen - de eerste moord pas op bladzij 50 - maar alle aardige kanten van het genre zijn vertegenwoordigd, en de meiden laten zich niet onbetuigd, ze scheuren af en toe op een motor, drinken zich een stuk in de kraag en hebben af en toe even de schurft aan het collectief.