[Nummer 38 - 21 september 1985]
Ter zake
Rudie Kagie
Ter gelegenheid van de uitreiking van de Anne Frank-prijs aan de Poolsschrijvende, Israëlische auteur Ida Fink op 5 september was haar Zürichse agente Ruth Liepman (76), die verantwoordelijk was voor het internationale succes van Jona Oberski's Kinderjaren, in Amsterdam. Mevrouw Liepman zette samen met haar echtgenoot, de Duitse schrijver Heinz Liepman na de oorlog het agentschap op. Ze heeft nu zeven mensen in dienst om de belangen van haar auteurs (waartoe Salinger en Mailer behoorden, en onder wie nu Anthony Burgess een top-auteur is) te behartigen, en vertegenwoordigt daarnaast fondsen van (onder andere) Nederlandse uitgeverijen in het buitenland. Mevrouw Liepman, een onvermoeibare juriste met een veelzijdige literaire belezenheid, beheerst het Nederlands uitstekend: ze vluchtte in 1934 als Duitse naar Nederland en bewaart dankbare herinneringen aan haar onderduikfamilie. Ze is erg enthousiast over Hugo Claus' Het verdriet van België, dat door haar tussenkomst (de vertaling is gereed) bij de Westduitse uitgeverij Klett-Cotta zal verschijnen. Mevrouw Liepman gaat zich ook inspannen voor G.L. Durlachers Strepen aan de hemel en Sera Anstadts Een eigen plek. Belangstelling heeft ze ook voor literatuur die de terugkeer uit de kampen als onderwerp heeft, zoals Anton Tellegens De dood van tante Miesje (uitgeverij De Toorts). Een probleem bij de export van Nederlandse boeken naar het buitenland is dat buitenlandse uitgeverijen niet beschikken over goede Nederlandse lectoren, vindt mw. Liepman. Naar haar oordeel is veel Nederlandse literatuur ook te introvert, ‘identiteitsproblemen worden tot pathologische drama's opgeblazen. Wat de moeite is om vertaald te worden, moet naar inhoud én vorm first class zijn. Het heeft geen zin om het middelmatige te willen laten vertalen, alleen het
allerbeste moet daarvoor in aanmerking komen.’
Van John Irving (The World According To Garp; The Hotel New-Hampshire) is in Amerika bij Dutton The Cider House Rules verschenen. Het komt als De regels van het Ciderhuis uit bij Agathon. Irving is door zijn Londense uitgever Cape in september naar Engeland genodigd, en zal aansluitend op dat bezoek drie dagen naar Amsterdam komen. Dat bezoek is vooral te danken aan Irvings vriend en buurtgenoot Joseph Heller (beiden wonen in East-Hampton, bij New-York). Heller schreef tijdens zijn bezoek aan de Amsterdamse boekhandel Athenaeum Irving een enthousiast briefje over zijn verblijf in Nederland. In november komt Isabel Allende naar Nederland, waar ze lezingen zal houden in Utrecht, Nijmegen, Tilburg en Amsterdam. Haar familiekroniek Het huis met de geesten, waarin ze ook de opkomst en de neergang van de politieke macht van haar oom, de Chileense vermoorde president Allende, beschrijft, verschijnt bij Becht. Van Lillian Rubin is het opmerkelijk dat van haar boek Intieme vreemden (oplage nu 120.000) in Nederland 20.000 exemplaren méér verkocht zijn dan in de Verenigde Staten. Rubins succes blijft beperkt tot de VS, Nederland en Japan. Rubin houdt nu een promotion-tournee door Amerika ter wille van haar nieuwe boek Vriendschap, en komt half november naar Nederland.
Vooral om de prijs van hardcoveredities van bestsellerauteurs als James Michener, Kurt Vonnegut, Anne Tyler en Philip Roth wordt door de importeurs van de Amerikaanse en Engelse uitgaven een kleine, taaie strijd geleverd die nogal eens in het voordeel van de koper uit valt. De winst gaat natuurlijk ook naar de importeur die het eerst zijn boeken in de haven of op het vliegveld heeft staan, (door haast valt de keuze nogal eens op over laten vliegen in plaats van verschepen), en die daarenboven een ten opzichte van de concurrent gunstiger handelsprijs heeft weten te bedingen bij de uitgever. Zo'n nek-aannekrace woedde bij de import van Doris Lessings The Good Terrorist. Importeur Van Ditmar slaagde erin om de oorspronkelijke prijs van de Amerikaanse editie (Knopf) dank zij een dollarkoersverlaging omlaag te brengen tot f 49, -. Consul Books, de importeur van de Engelse editie uitgegeven door Jonathan Cape, reageerde hierop met een prijsverlaging van f 5,50 zodat het boek nu voor f 46, - te koop is in plaats van de oorspronkelijke f 51,50.
De tekeningen die de Amsterdamse beeldend kunstenaar Joost Veerkamp maakte bij Gerrit Komrijs feuilleton Teringstein (waarvan honderd afleveringen verschenen in VN's kleurenbijlage) zullen onder de titel Gevulde contouren verschijnen bij Thomas Rap. Komrijs teksten zullen daarin worden vervangen door vierregelige gedichtjes van Hugo Claus. Hoorden tekst en tekeningen dan niet onverbrekelijk bij elkaar? Joost Veerkamp: ‘Komrij was vaak veel te laat met zijn tekst, zodat ik op den duur eerst de tekeningen maakte, waar Komrij dan zijn tekst aan aanpaste. Waarschijnlijk was hij de enige die nog een touw kon vastknopen aan het verhaal. Komrij had geen bezwaar tegen loskoppeling. Ik wilde graag dat de tekeningen in een boek verschenen, maar Komrij zou de tekst daarvoor helemaal hebben moeten herzien, ook omdat de teksten van het personage Termorshuizen overgeschreven bleken te zijn uit Humo. Naar zijn zeggen had hij voor omwerking twee jaar nodig. Rap heeft nog voorgesteld dat Komrij dan een nieuwe tekst zou maken, maar dat ketste af op Komrijs niet geringe financiële eisen. Of misschien had hij er gewoon geen zin in. Maar het is gegaan in goed overleg, hoor. Jammer is dat de serie bij honderd gestopt is. We zouden er honderdvijftig maken; ik had de techniek willen laten evolueren van heel simpel naar zeer ingewikkeld en weer terug.’
De alarmerende financiële situatie in Suriname heeft tot gevolg gehad dat de leveranties van Nederlandse boeken sinds eind augustus geheel zijn stopgezet, wat op z'n minst weinig hoop biedt op versterking van het intellectuele kader van dat land. De export van boeken naar Suriname - waar het onderwijs in het Nederlands gegeven wordt! - is een aantal keren eerder gestagneerd, maar het distributiebedrijf Ivec in Weesp, dat zich in die export gespecialiseerd heeft, kon steeds na korte tijd de orders alsnog uitvoeren. Ivec zag zich nu genoodzaakt alle Nederlandse uitgevers te verzoeken hun orders te annuleren.
Het Spectrum stuurt zijn vertegenwoordigers met gratis boekenkasten voor bevriende relaties de baan op. Uitgeverij Veen paait de middenstand met een ‘fraaie Samsonite-zakenkoffer’. De boekhandelaar die alle vierentwintig titels uit de Mens en Bedrijf-reeks in voorraad neemt, krijgt van Veen ‘de attaché-case Prestige, met drie klapvakjes - eleganter en comfortabeler kan het niet.’ Eigenaren van een boekwinkel komen op die manier steeds beter in hun spulletjes te zitten - maar waar blijft de kleurentelevisie?
Auteursrechtelijk beschermd