In hoogst elegante boudoirs
Erotische tekeningen van Markies von Bayros
The amorous drawings of the marquis Von Bayros Uitgever: Grove Press, 240 p., f 64,45
Leo van Maris
Lust en gratie door de Grove Press gemangeld: gelukkig hoeft de markies het zelf niet meer mee te maken. Volgens zijn zeggen heeft niemand ooit iets onwelvoeglijks uit zijn mond gehoord, maar het is de vraag of hij zich ditmaal had kunnen inhouden. En nog belasterd worden ook.
Franz von Bayros (1866-1924) stamde uit een Oostenrijkse adellijke familie van beroepsofficieren. Zijn vader echter had de militaire dienst al jong verlaten en was aan een carrière bij de spoorwegen begonnen. De familie verhuisde naar Bosnië, waar Bayros sr. een spoorwegnet ging aanleggen. In het toen nog Turkse Bosnië zou ook de grondslag zijn gelegd voor de roeping van Bayros jr.: volgens een familieverhaal zou het zien van half ontklede zigeunerinnen een zo grote indruk op hem hebben gemaakt dat hij de vrouwelijke schoonheid steeds weer in beelden wilde vangen. De familie keerde naar Wenen terug toen Franz elf jaar was. In 1882 liet hij zich inschrijven aan de Weense Academie, maar het officiële kunstonderwijs kon hem nauwelijks boeien. De droom en werkelijkheid die wij steeds meer in de hoofdstad van de dubbelmonarchie ontdekken, waren voor tijdgenoten vaak niet zo duidelijk zichtbaar. Vanaf het eind van de jaren tachtig heeft Bayros lange perioden in München gewerkt. Het was een centrum van nieuwe stromingen als naturalisme en impressionisme en er waren een paar nieuwe, vooruitstrevende uitgeverijen gevestigd. Kortom, er heerste een cultureel klimaat waarin Bayros zich thuisvoelde. Pas in 1911 zal zijn werk hem moeilijkheden met de politie opleveren en keert hij naar Wenen terug.
De erotische tekeningen die hem zijn bekendheid hebben bezorgd, zijn pas na de eeuwwisseling verschenen, en wel bij gespecialiseerde uitgevers in München, Wenen, Leipzig en Boedapest. Meestal zijn het illustraties bij libertijnse klassieken zoals Boccaccio, Aretino, Diderot en niet te vergeten John Cleland met zijn Fanny Hill Ook maakt hij veel erotische ex-libris. In zijn werk is Bayros enerzijds beïnvloed door Félicien Rops, anderzijds door Aubrey Beardsley (1872-1898). Hij doet voor Rops niet onder in de gewaagde
Vervolg op pagina 6
Auteursrechtelijk beschermd