Klaus Mann
Vervolg van pagina 3
ders en hij oogst er als ‘vaderszoontje’ honende kritiek mee, onder anderen van Bertolt Brecht.
Dat hij zijn voordeel deed met zijn beroemde naam ontkent hij trouwens niet. Zijn entree bijvoorbeeld in de Verenigde Staten, samen met Erika, bereidde hij zorgvuldig voor, zodat de kranten de komst van de ‘Mann twins’ verguld aankondigden. Hij weet dat hij overal welkom is en hij speelt zijn charme vol uit, vaak ook met leedvermaak over de gretige gastgevers. Het is niet onwaarschijnlijk, zoals trouwens ook Frido Mann, de neef van Klaus, in het nawoord opmerkt, dat Klaus een comfortabel, wat slordig leven als romantisch-decadent zou zijn blijven voeren als niet de fatale politieke ontwikkelingen hem tot de orde hadden geroepen. In het begin van de jaren dertig slaat het dandy-achtige om en ontwikkelt hij zich tot de scherpe commentator die we uit zijn essays kennen. Vanaf dat moment drijft hij op zijn eigen naam en is hij het die de besluiteloze vader tot de orde roept, die nog in Duitsland blijft publiceren als Klaus allang met een wijde boog om dat land heen moet reizen als hij naar Parijs, Zürich, Praag of Moskou gaat om daar met andere antifascisten nog iets van de Duitse cultuur te redden.
Het keerpunt is de biografie van een man, die in een om hem heen tot ouderdom verwordende tijd het elan van de jeugd heeft geprobeerd te bewaren, zonder daarbij tot mysticisme en Schwärmerei te vervallen. Dat is het Gesetz in het leven van Klaus Mann en het stemt heel somber dat de deurwachters hem niet hebben doorgelaten.
■