Alle sporen weggewist
Vervolg van pagina 24
Het enige verschil tussen de gesprekken over de Europese kernwapens en die over de strategische kernwapens lag nu juist in de persoon van de Amerikaanse onderhandelaar. Nitze had zelf nog wel eens een idee en probeerde er wat van te maken - een poging waar je in Washington niet populair mee kon worden; Rowny, de onderhandelaar bij de gesprekken over de strategische kernwapens, was conformistischer, een botte, ongelikte beer die aan de leiband van de verschillende, ambtelijke fronten in de Amerikaanse hoofdstad liep. Daar kon dus helemaal weinig van verwacht worden, te meer omdat de Amerikaanse opstelling viel samen te vatten als: waar de Russen een voorsprong in hebben, moeten ze afbreken; waar wij een voorsprong in hebben, moeten we verder kunnen ontwikkelen. Een weinig vruchtbare basis voor onderhandelingen over wat dan ook, met wie dan ook.
Er bestaat een trieste parallel tussen de manier waarop de regering-Reagan omgegaan is met het weinige aan wapenbeheersing dat er was, en de manier waarop eind jaren veertig begin jaren vijftig de overheid werd gezuiverd van alle ambtenaren die verbonden waren geweest met ‘het verlies van China’, of wat wisten van Zuidoost-Azië. Er diende een nieuw begin te worden gemaakt en daarbij waren dergelijke mensen zowel overbodig als schadelijk. De Amerikaanse buitenlandse politiek heeft er tot ver in de jaren zeventig onder geleden.
Ook onder Reagan moest het verleden op het punt van de onderhandelingen met de Russen zoveel mogelijk worden vergeten. Salt I, Salt II, de akkoorden van Wladiwostok, het ABM-verdrag, het was allemaal slecht, had de Russen slechts voordelen bezorgd, en iedereen die daarmee te maken had gehad, was bijvoorbaat verdacht. Nieuwe gesprekken over strategische wapens mochten ook geen Salt meer heten, Start suggereerde iets nieuws. Wast witter, gaat langer mee.
‘Revolutie en reformatie hebben gemeen,’ zo schrijft Talbott in zijn epiloog, ‘dat er de drang bestaat de bestaande orde te verwerpen, met al zijn veronderstelde fouten en gebreken. De president en zijn mensen waren vastbesloten de sporen van de oude regering zo snel mogelijk weg te wissen. Dat betekende het veranderen, dan wel het schrappen van de diplomatie zoals die vanaf de jaren vijftig gehanteerd was, dat betekende het in diskrediet brengen of naast zich neerleggen van de overeenkomsten die door vroegere regeringen waren gesloten, dat hield in het wantrouwen dan wel zuiveren van veel functionarissen die geïdentificeerd werden met de oude orde.’
■
Auteursrechtelijk beschermd