Shakespeare
Vervolg van pagina 13
ook de betekenis heeft van zowel ‘energie’ als ‘geestrijk vocht’, dan kun je toch de eerste regel van dit sonnet dat handelt over twee mensen die het doen, van wie de ene ten minste een man is, beter vertalen met: ‘Je ziel vergooid, vermorst, ontredderd zijn’. Omdat ‘spirit’ dan dichter de betekenis van ‘sperma’, die het ook heeft, benadert.
Maar dit zijn kleinigheden. Op elke vertaling van zo'n groot dichter als Shakespeare valt wel iets aan te merken.
Er zijn twee dingen die me over deze vertaling werkelijk ter harte gaan. Ten eerste dat de uitgave, die, volgens goed en nog niet zo oud gebruik, de originele Engelse versie naast de Nederlandse vertaling drukt, aangeeft met hoeveel gemak en vooral met hoeveel eenvoud Shakespeares genie over elke vertaling heenstijgt. Jan Jonks vertaling is ouderwets. Met alle respect voor de dichter heeft de vertaler zich gehouden aan de gebeeldhouwde wetten van het sonnet. Hij maakt, door het naast elkaar plaatsen van het origineel en de vertaling, het origineel toegankelijk, tegelijk met alle moeilijke problemen die hij virtuoos oplost. Maar het ‘virtuoso’ kan niet op tegen de magistrale eenvoud die Shakespeares versbouw kenmerkt.
Het tweede is dat ik graag in een bundel, die in staat is dat deel van de Nederlandse lezers dat nog niet in de gelegenheid was Shakespeares sonnetten te lezen, ertoe over te halen dat eens te doen, een biografische inleiding over de sonnetten had gezien.
W.H. Auden stelde dat Shakespeare ‘horrified’ moet zijn geweest toen hij op vijfenveertigjarige leeftijd de uitgave van zijn sonnetten het licht zag zien. Wie zou er niet ‘horrified’ zijn als de inhoud van de meest geheime lade van zijn bureau ineens vrijelijk bij een boekverkoper verkregen kan worden?
■
simon vestdijk
Auteursrechtelijk beschermd