Vrij Nederland. Boekenbijlage 1981

[p. 2]

[Nummer 2 - 28 februari 1981]

Nieuws

In de Boekenbijlage van januari gaven we een kort overzicht van de nieuwe boeken die dit voorjaar zullen verschijnen. Hironder een greep uit het nieuws van, afgezien van De Bezige Bij, vooral kleine uitgeverijen.

De Bezige Bij

Bij De Bezige Bij komen dit voorjaar een flink aantal nieuwe romans uit. Louis Ferrons achtste boek heeft de titel Plicht! en men vraagt zich af of dat uitroepteken ironisch bedoeld is. Bij Ferron is men daar niet direct zeker van. Hugo Raes noemt zijn ‘grotendeels autobiografische’ roman Het jarenspel. Er moet zeker van een spel sprake zijn want Raes een nieuw techniek: de flash-forward, het toekomstbroertje van de flash-back. Ook Jan Gerhard Toonder schreef een nieuwe roman: De hartjacht. Men zal tot de maand mei moeten wachten op de nieuwe roman van Willem Frederik Hermans: Uit talloos veel miljoenen heet hij en speelt zich wederom af in hooggeleerd milieu, zoals Onder professoren, en ook in een provincie in het Noorden des lands. Twee jaar geleden drukte Avenue een eerste hoofdstuk af en dat was zeer satirisch bedoeld proza. Nieuwe poëzie bij De Bezige Bij komt van Hugo Claus (Almanak), Lucebert (Oogsten in de dwaaltuin), Hans Faverey (De lichtval) en het debuut van de vlaming Bert Popelier, De hofnar spreekt. Opmerkelijke vertalingen zijn de roman Jouw land van Cesare Pavese en De cultus van het boek en andere essays van Jorge Luis Borges. De Bezige Bij kan ook al melden dat Raster 18 gewijd zal zijn aan Flaubert, Raster 19 aan de verworvenheden van de avant-garde in de jaren vijftig en Raster 20 over ‘Taal en waanzin’.

Erven Thomas Rap

In de Serie Nederlandse biografieën van Ervan Thomas Rap staan twee levensbeschrijvingen op stapel: Literatuur als leven een biografie van Jan Greshoff door Sjoerd van Faassen en Arthur van Schendel door Charles Vergeer. In een andere reeks, ‘Thema-poëzie’, komen twee nieuwe deeltjes: De stad, gebloemleesd door C. Buddingh' en De tuin door iemand met een mevrouwennaam, zoals bij dit thema onvermijdelijk schijnt te zijn: Jeanne van Leeuwen-Egberts. Deze reeks bevat ook al bloemlezingen over de dood, de stilte, de moeder, de fiets, het kind. Een ander knus boek is Langbroek-Een Nederlands dorp door Nico Baart. Paul de Vree schreef een boekje over de Vlaamse avant-garde in de Twintiger Jaren. Thomas herdrukt een legendarisch boek over sport: Te midden der kampioenen van Joris van den Bergh.

Bzztôh

Van de vorig jaar overleden Haarlemse criticus Carel C. Dinaux komt een boek uit met zijn herinneringen: Levens verleden. Het was nog niet af toen hij overleed, maar er was al genoeg voor een klein boek: Van Eeden, J.K. Rensburg, Van Wessem en Jan Greshoff behoorden onder meer tot zijn vrienden. De man die in de jaren dertig een belangrijke rol speelde in het tijdschrift Links Richten, Freek van Leeuwen, schreef ook herinneringen aan mensen rond het arbeidersschrijverscollectief. Nog met de komende boekenweek verschijnt het boek Over Maarten 't Hart, een boek waaraan men kan zien wat critici over hem en zijn werk hebben gevonden want de artikelen van Aad Nuis, Wam de Moor, Carel Peeters, Jeroen Brouwers, Hella Haasse, Tom van Deel en vele anderen zijn hierin verzameld, afgewisseld met de belangrijkste interviews. Verder bij Bzztôh essays van Jacques Kruithof (Vingeroefeningen), Reisimpressies van Ian Buruma (Buigzame emoties, Japanse ervaringen) en een bundel met de Fantastische Vertellingen van Bordewijk.

In de Knipscheer

De Surinaams-Nederlandse schrijver Edgar Cairo schreef een boek van maar liefst vijfhonderzestig pagina's: Jeje disi/Karakter's krachten, over ‘het konflikt dat het kolonialisme tussen de blanke en de zwarte mens heeft geschapen’. In de Knipscheer verheugt er zich op dat Cairo ‘zelf is doorgedrongen tot de rangen der bekende Nederlanders’. Er komt een nieuwe bundel gedichten van vertaler Hans van Pinxteren (Vluchtig schuinschrift) en proza van Marian Pankowski (De getaande vrijheid). In de Knipscheer distribueert voor Nederland ook een aantal buitenlandse boeken, zoals Klassischer Journalismus van Egon Erwin Kisch, een bloemlezing van het journalistieke metier sinds de uitvinding van de drukpers, met stukken van Dickens, Heine, Mazzini en Zola.

Kwadraat

Deze kleine uitgeverij publiceert voornamelijk poëzie in Nederlandse vertaling. Nieuw dit voorjaar komt er een bundel met korte schetsen van Kurt Tucholsky, Plaatjesboek voor verliefden, vertaald door Jeroen Brouwers. Tucholsky schreef deze stukjes onder het pseudoniem Peter Panter. Evenmin om poëzie gaat het in door K. Schippers ingeleide en vertaalde Nagelaten papieren van de fransman Jacques Rigaut: een Dada-sympathisant die op dertigjarige leeftijd een einde aan zijn leven maakte, dertig jaar vond hij wel genoeg.

Allert de Lange

Deze sinds kort weer actieve uitgeverij biedt in haar aanbieding van het voorjaar boeken aan die allemaal in het najaar zullen verschijnen: Vlerk in vogelvlucht van de Vlaming Johan Anthierens, de man die zijn gehele leven zal moeten meedragen dat hij door Mies Bouwman is ontdekt. Zijn boek zal een twintigtal kronieken van prikkelende aard bevatten; jammer dat men er dan zo lang op moet wachten. In de door Prof. M.H. Würzner geredigeerde Exil-Bibliotheek verschijnt een vertaling van hèt boek over de Duitse migratie: Transit van Anna Seghers. Allert de Lange bracht al ander werk van Joseph Roth, nu komt er ook een vertaling van de Radetsky Mars.

Nijgh & Van Ditmar

C.J. Kelk, die onder meer jarenlang criticus was voor De Groene Amsterdammer, heeft ook een boek met herinneringen geschreven. Hij heeft veel schrijvers gekend (hij werd geboren in 1901) en schrijft onder meer over Aafjes, Nijhoff, Bloem, Coolen, Willink, Theun de Vries, Harry Mulisch. Wie ik tegen kwam zal het boek heten. Een curiosum bij deze uitgeverij is het tachtig pagina's tellende feuilleton Dreverhaven en Katadreuffe. Deze verscheen in het blad ‘De vrijheid’ en blijk de eerste opzet te zijn van wat later Bordewijks roman Karakter zou worden.