Reynaert in tweevoud. Deel 1. Van den vos Reynaerde

[p. 258]

Lijst van eigennamen

In de onderstaande lijst zijn de eigennamen van dieren, personen en plaatsen opgenomen, alfabetisch gerangschikt op de meest voorkomende onverbogen vorm. Tussen ronde haken volgen de andere gebruikte vormen, in alfabetische volgorde. Indien alleen verbogen vormen voorkomen, is de verbuiging in het lemma tussen ronde haken gezet; bijvoorbeeld Alente(n). Geëmendeerde eigennamen zijn cursief gezet (zie ook de Verantwoording). Versnummers zijn samengenomen - bij minimaal drie verwijzingen - wanneer een personage door de verteller gedurende langere tijd handelend wordt opgevoerd of door een ander personage wordt aangesproken. Achter de versnummers volgt een beknopte toelichting, in het geval van sprekende namen tevens de betekenis.

Abelquac 790 - Dorpeling: ‘mooiprater’

Abstale 802 - Absdale, dorp ten zuidwesten van Hulst in het graafschap Vlaanderen (thans in Zeeuws-Vlaanderen)

Aken 2270c, 2630 - Duitse stad, verblijfplaats van Karel de Grote, kroningsstad voor de Duitse Roomskoningen

Alente(n) 297 - Niet nader aangeduide (edel)vrouw

Arnout 6 - Auteur van een eerder (vermoedelijk Oudfrans) Reynaert-verhaal

Arttinen 2249 - Ardennen, woeste streek

Babilonie(n) 23 - Verafgelegen land of stad (Babylon) in het Oosten

Bave 790 - Dorpsvrouw

Belin (Belijn, Belijns, Beline, Belins) 1847, 1850, 2942-76, 3056-83, 3122, 3200-3316, 3330-3368, 3417, 3441, 3442 - Ram, hofkapelaan

[p. 259]

Belsele 2097 - Dorp ten zuidwesten van Sint-Niklaas, in het oostelijk deel van (het graafschap) Vlaanderen

Bloys 1509 - Onbekend dorp in het ‘lant van Vermendoys’

Botsaert (Botsaerde) 3362-75 - Niet nader aangeduid dier (aap, everzwijn?), klerk van koning Nobel

Bruneel 1857, 3367 - Niet nader aangeduid dier (ezel?): ‘bruintje’

Bruun (Brune, Brunen, Bruuns) 476-988, 1028, 1088, 1463, 1815, 1821, 1822d, 1852, 1904, 1942-2022, 2169, 2250, 2251, 2254, 2270b, 2329, 2425, 2433, 2449, 2459, 2464, 2470, 2484, 2487, 2810-2918, 2980, 2993, 3014, 3103, 3195, 3335, 3406, 3463 - Beer, vernoemd naar de kleur van zijn pels: ‘bruine’

Cantaert 295 - Jonge haan, zoon van Canticleer: ‘zanger’

Canticleer (Cantecleer, Canteclere, Canticler) 285, 291, 315, 375, 425, 1469, 1807, 1809, 1861 - Haan: ‘heldere zanger’

Cleenebejach 1863 - Fret: ‘kleinbuit’

Colne 2639 - Keulen, Duitse stad

Coppe (Coppen) 287, 305, 307, 417, 451, 461, 465 - Kip, vermoorde dochter van Canticleer: ‘kuifkop’ (?), vernoeming naar ontbrekende want afgebeten lichaamsdeel

Cortoys 99, 114, 122, 125, 253 - Hondje: ‘hoofse’

Crayant 299 - Jonge haan, zoon van Canticleer: ‘kraaier’.

Cuaert (Coewaerde, Coewaert, Cuaerde, Cuwaerde, Cuwaert, Cuwaerts, Cuwart) 138, 158, 164, 247, 2644-88, 2738, 3053-3132, 3201, 3204, 3211, 3214, 3224, 3235, 3242, 3247, 3275, 3307, 3313, 3378, 3419 - Haas: ‘lafaard’

Doringhen 2466 - Thüringen, landgraafschap in Noord-Duitsland

Elmare (Elmaren) 373, 1483, 1493 - Benedictijner uithof tussen Aardenburg en Biervliet

[p. 260]

in het graafschap Vlaanderen, gesticht als priorij vanuit de Gentse Sint-Pietersabdij (ongeveer bij het huidige Waterland-Oudeman aan de Belgisch-Nederlandse grens)

Elve 2442 - Elbe, rivier die het Nederduitse gebied (m.n. hertogdom Saksen en landgraafschap Thüringen) scheidt van meer oostelijk gelegen en later bij het Duitse rijk gevoegde landen

Ermelinc (Ermelijnc, Hermeliken) 2241, 2564, 2613 - Ermanric, koning der Oost-Goten (vierde eeuw), in Germaanse heldensagen o.m. bekend als bezitter van grote schatten

Fine 1860 - Wezelin

Fortadent 1855 - Everzwijn: ‘sterktand’

Fyrapeel (Fierapeel) 3390, 3399, 3411, 3426, 3429, 3431, 3468 - Luipaard: ‘mooivel’

Gente(n) 2654 - Leeuwin, echtgenoot van koning Nobel: ‘edele’

Ghent (Ghend) 92, 2263 - Gent, stad in het oosten van het graafschap Vlaanderen, in de dertiende eeuw een belangrijke economische macht door zijn bloeiende lakenindustrie

Grimbeert (Grimbeerde, Grimbeerte, Grimbeerts, Grimbert, Grimberte, Grinbert) 177, 283, 421, 1335-1762, 1887, 1897, 2231, 2259, 2286 - Das, neef van Reynaert

Haersint (Arsenden, Haersenden, Harsenden, Hersenden, Hersvinden, Hersvint, Yswenden) 242, 1651, 1977, 2123, 2861, 2892, 2913, 2930, 3414 - Wolvin, echtgenote van Ysingrijn; de vele variante naamsvormen lijken wisselende obscene betekenissen te genereren: ‘haar zint 't’ (ze lust er wel pap van), ‘aarseinde’, ‘aarswind’

Hawy 1849 - Ooi, echtgenote van Belin: ‘ja, hoor!’ (Fr. ‘ah oui!’)

Herman(ne) 2733 - Deken, voorzitter van de kerkelijke synode die de banvloek over Reynaert zou hebben uitgesproken; vermoedelijk een historisch persoon

Hermeline (Ermelijnen, Ermeline, Hermelijne, Hermelinen) 1361, 1407, 1425, 2282, 2415, 3080, 3092-3166, 3218, 3231, 3321, 3327 - Vossin, echtgenote van Reynaert

[p. 261]

Hijfte 2262, 2263 - Dorp ten noordoosten van Gent in het graafschap Vlaanderen (ongeveer bij het huidige Lochristi)

Hughelijn metten crommen beene 800 - Dorpeling

Hulsterloe 2575, 2660 - Bosrijke (bedevaarts)plaats ten oosten van Hulst, in het graafschap Vlaanderen (ongeveer bij het huidige Nieuw-Namen)

Jordane 2641 - Rivier in het Heilige Land

Jufroet 2952 - Theoloog met rekkelijke opvattingen over kwijtschelding van zonden zonder tussenkomst van de Kerk; vermoedelijk een historisch persoon

Julocke (Julocken) 731, 831, 1246, 1289, 1298 - Pastoorsvrouw: ‘jou lok ik’

Kriekeputte (Kriekepit, Kriekenputte) 2578, 2596, 2634, 2657, 2665 - Bron (kreekput) even ten zuidwesten van Hulsterloe.

Lamfroyt (Lamfreyde, Lamfreits, Lamfroit, Lamfroits, Lamfroy, Lamfroyt, Lamfroyts) 602, 646, 647, 699-815, 860, 879, 901, 917-25, 1822b - Dorpeling

Leye 2640 - Leie, rivier die zich vanuit het westen te Gent met de Schelde verenigt

Lonnen 2438 - Londen, Engelse stad waarmee vanuit het graafschap Vlaanderen veel handel werd gedreven, vooral door Gentenaren

Lottram Lancvoet 785 - Dorpeling

Ludmoer metter langher nese 793 - Dorpeling

Ludolf metten crommen vingheren 796 - Dorpeling

Madocke 1 - Naam van een eerder door Willem geschreven verhaal

Malcroys 273 - Een van de burchten van Reynaert: ‘kwaad hol’

Manpertuus (Manpertus) 512, 514, 519, 1064, 1359, 1377, 1427, 3073 - Sterkste burcht van Reynaert: ‘kwaad hol’ (Fr. Malpertuis, Maupertuis)

[p. 262]

Martinet 1171, 1212, 1217, 1227, 1228, 1242, 1256, 1278 - Pastoorszoon

Mompelier 1156 - Montpellier, verafgelegen Zuid-Franse stad

Nobel (Nobele) 44, 1769, 2752 - Koning leeuw: ‘edele’

Ogerne(n) 803 - Dorpsvrouw: ‘O, graag!’

Pancer 126, 170, 1857 - Bever

Parijs 2631 - Franse hoofdstad, residentie van de Franse koningen

Pinte 309 - Kip, dochter van Canticleer; vernoemd naar haar verenkleed: ‘gevlekte’

Polane (Pollanen) 301, 3018 - Vermoedelijk Polen, ver land ten oosten van het Duitse rijk

Portaengen 301 - Vermoedelijk Bretagne: het Franse hertogdom of Engeland (Brittannië)

Portegale 599 - Vermoedelijk Portugal, ver land

Reynaerdin(e) 1411 - Jonge vos, zoon van Reynaert: ‘Reinaerdje’

Reynaert (Reynaerd, Reynaerde, Reynaert, Reynaerts, Reynart) passim - Vos

Reynout 2668 - Niet nader aangeduid dier (hond?), valsemunter

Rijn (Rijne) 2672, 2675 - Hondje

Roede 331 - Kip, echtgenote van Canticleer; vernoemd naar de kleur van haar veren: ‘roodbonte’

Roeme (Rome) 2718, 2719, 2744, 2791, 2792 - Heilige Stad, verblijfplaats van de paus en belangrijk bedevaartsoord

Rosseel 1859 - Eekhoorn; vernoemd naar de kleur van zijn pels: ‘kleine rode’

Rossel 1415 - Jonge vos, zoon van Reynaert; vernoemd naar de kleur van zijn pels: ‘kleine rode’

[p. 263]

Rume(n) 1924 - Wolf, terechtgestelde broer van Ysingrijn: ‘ruimmaag’

Sassen 2453, 2466 - Saksen in Noord-Duitsland, ten westen van de Elbe

Scouden 3018 - Vermoedelijk het Zeeuwse eiland Schouwen

Sproete 309 - Kip, dochter van Canticleer; vernoemd naar haar verenkleed: ‘sproetige’

Tiecelin(e) (Ticelin, Tyecelijn) 1856, 2796, 2807 - Raaf

Tybeert (Tybeerde, Tybeerte, Tybeerts, Tyberte) 107, 127, 1011-1321, 1465, 1815, 1826, 1853, 1918-2023, 2248, 2261, 2813, 2922 - Kater

Vermendoys 1510 - Vermendois, graafschap in Noord-Frankrijk

Vlaendren 2252, 2256, 2574 - Graafschap Vlaanderen, leenplichtig aan de Franse koning, afgezien van gebieden als de Vier Ambachten en het Land van Aalst, die tot het Duitse Rijk behoorden (Rijksvlaanderen)

Vulmaerte 788 - Dorpsvrouw: ‘vieze dienstmeid’

Waes 2257 - Waasland, streek in het oostelijk deel van het graafschap Vlaanderen, ten zuiden van de Vier Ambachten

Wijdelancke(n) 1924 - Wolf, terechtgestelde broer van Ysingrijn: ‘wijdflank’

Willem (Willeme) 1, 3463-69 (acrostichon) - Auteur van Van den vos Reynaerde

Ysingrijn (Isingrijn, Ysegrims, Ysengrijn, Ysengrijne, Ysingrijns, Ysingrine) 62-98, 171-203, 231, 1222, 1481, 1517, 1555, 1565, 1570, 1580, 1616, 1854, 1904-2022, 2095, 2110, 2169, 2260, 2270a, 2461, 2487, 2706, 2806, 2825-2917, 2929, 2993, 3013, 3103, 3406, 3462 - Wolf

Zomme 2442 - Somme, rivier in Noord-Frankrijk, door St.-Quentin westwaarts stromend; ongeveer de zuidwestgrens van het Nederduitse gebied