De Vorsterman Bijbel

§ Dat .xi. Capittel.

1

⁺ENde ic stont inden eersten iare van Darius van Meden, op dat hi sterc soude worden, ende gheuesticht,

+ A

2

ende nv sal ic v bootscappen die waerheyt, Siet noch, drie coningen sullen opstaen in Persen, ende die vierde sal bouen al die andere zeer rijc worden van goede, Ende als hi groot geworden is in sinen rijcdomme, so sal hise altesamen verwecken tegen dat rijc der Griecken.

3

Daer sal opstaen een machtiger coninc, ende hi sal heerscappie hebben met grooter macht, ende hi sal doen dat hem belieuen sal,

4

Ende als hi sal staen, soo sal zijn rijc worden in twee gebroken, ende sal worden gedeylt in die vier winden des hemels, maer niet op sinen nacomelingen, noch niet na zijn macht metter welcker hi heerscappie hadde, Want zijn rijc sal worden verschoert ^* ooc inden vremden, wt genomen desen),

* the. ende den anderen dan desen tot deel worden

5

Ende die coninc vant zuyden sal worden ^* gesterct, ende van sinen princen, sal op hem te bouen gaen), ende hi sal heerscappie hebben met machte, want zijn heerscappie sal vele zijn.

* th. machtiger dan andere sine princen

6

Ende na den tijt van iaren sullen si eendrachtich worden, Ende des conincs dochter vant zuyden sal comen totten coninc van noorden, om vrientscap te maken, ende si en sal niet vercrigen cloecheyt des ^* arms), noch haer zaet en sal niet bliuen staen, Ende si sal worden geleuert, ende haer iongelingen, diese daer toe geleyt hebben, ende die haer inden tijt hebben gesterct.

* h. gewelts

7

⁺Ende van haerder spruyten sal opstaen een plante, Ende hi sal comen met eenen heyre, ende hi sal comen int lant des conincs vant noorden, ende salse misbruycken, ende houden,

+ B

8

Voort aen ooc haeren God, ende haer gesneden goden, ende haer costelike vaten van goude ende siluer, sal hi gheuangen leyden in Egipten, Hi sal te bouen gaen tegen den coninc van noorden,

9

Ende die Coninc vant zuyden sal comen int rijck, ende hi sal wederkeeren in zijn lant.

10

Ende zijn kinderen sullen worden verwect tot gramscappen, ende si sullen vergaderen een menichte van veel scaren van volcke, Ende die eene sal comen ende gelijc een vloet trecken, ende hi sal wederkeeren, ende sal verwect worden tot haesticheden, ende hi sal te samen comen met zijnder stercte.

11

Ende die coninc vant zuyden verwect zijnde sal wtcomen, Ende hi sal striden tegen den coninc vant noorden, ende hi sal reede maken een zeer groote menichte, ende die menichte sal gegeuen worden in zijn handen,

12

ende hi sal die menichte vanghen, ende zijn her-[kolom]te sal worden verheuen, ende hi salder veel duysent neder worpen, maer hi en sal net te bouen gaen.

13

⁺Die coninc van noorden sal wederom keeren, ende hi sal een menichte reede maken veel grooter dan vanden eersten, Ende inden eynde vanden tide ende iaren, sal hi comen nakende met eenen grooten heyre, ende met groote rijcdommen.

+ C

14

Ende in dien tiden sullender vele opstaen tegen den coninc vant zuyden, Ende die kinderen der ouertreders ws volcs sullen worden verheuen, om te volbrengen dat gesichte, ende si sullen vallen.

15

Ende die coninck vant noorden sal comen, ende hi sal mede brengen een bolwerc, ende hi sal nemen die wel bewaerde steden, ende die ^* armen) vant zuyden en sullen hem niet connen verdragen, Ende die vercorene sullen opstaen om te wederstaen, ende daer en sal geen stercte zijn,

* th. machten

16

Ende comende op hem sal hi doen na zijn beliefte, Ende daer en sal niemant zijn die tegen zijn aensicht staen sal, Ende hi sal staen in dat costelijck lant, Ende het sal ^* worden volbracht in zijn hant,)

* the. aldoor zijn hant te niet comen.

17

Ende hi sal zijn aensicht stellen, op dat hi sal mogen comen ^* om zijn geheel rijc te behouden, ende hi sal met hem doen rechtueerdicheden,)

Ende hi sal hem gheuen die dochter der vrouwen, ⁺ op dat hi hem omkeere, ⁺ ende hi en sal niet staen, noch si en sal sine niet zijn.

* the. om hem seluen hem te ghelijcken

+ Canti. i.

+ D

18

Ende hi sal keeren zijn aensichte totten eylanden, ende hi salder vele in nemen ^* Ende hi sal doen stille zijn den prince zijnder beschaemtheden, ende sine beschaemtheyt sal om keeren tot hem.)

* h. Een heere sal hem verstooren hem een scande te bewisen bouen die scande die hem gheschieden sal

19

Ende hi sal omkeeren zijn aensicht tot die heerscappie zijnts lants, ende hi sal hem stooten ende vallen, ende hi en sal niet worden geuonden,

20

^* Ende in zijn plaetse sal staen die aldersnootste, ende onwaerdich der conincliker cieragie.) Ende in een weynich dagen sal hi worden te niete gedaen, niet met die gramschappe, noch met strijdt.

* h. ende die hem oueruallen ende bedwongen heeft die sal op sinen staet staen, ende een schoon conincrijc hebben.

21

Ende in zijn plaetse sal een versmade opstaen, ende men en sal hem niet geuen die eere des conincs, Ende hi sal heymelijck comen, ende hi sal dat rijc behouden met bedroch,

22

Ende die armen des vechters sullen beuochten worden van sinen aensichte, ende si sullen worden in twee ghebroken, ende hier en bouen die leytsman ende vorste des verbonts,

23

Ende na die vrientscap met hem, sal hi bedroch doen, ende hi sal op climmen, ende hi sal te bouen ghaen met een luttel volcks,

24

Ende in zeer rijcke ende vruchtbaer steden sal hi ghaen, Ende hi sal doen dat zijn ouders niet en hebben gedaen, oft zijn vaders vaderen, Die geroofde goeden, ende die bueten, ende haer rijckdommen sal hi verstroeyen, Ende hi sal inne ghaen, teghen die alderstercste gedachten,

[p. T7v]

ende dat tot eenen tijt,

25

Ende zijn stercte sal tsamen worden verwect, ende zijn herte teghen den Coninck van zuyden met groote heyrschare, ⁺ Ende die coninc vant zuyden sal verwect worden ten stride met veel hulpers, ende zeer sterc, Ende si en sullen niet staen, want si sullen tegen hem raden aengaen.

+ E

26

Ende die daer broot met hem eten, sullen hem vernielen, Ende zijn heyr sal worden verdruct, Ende daer sullender vele vanden sinen vallen dootgeslagen.

27

Ende der twee coningen herte sal zijn tot quaet te doen, Ende aen een tafel sullen si luegenen spreken, ende si en sullen niet vorderen, want dat eynde is noch tot een ander tijt vertrocken,

28

Ende hi sal wederkeeren in zijn lant met veel rijcdoms, Ende zijn herte sal zijn tegen dat heylich ^* testament,) ende hi salt doen, ende hi sal wederkeeren in zijn lant.

* h. verbont

29

Ten gesetten tide sal hi wederkeeren, ende hi sal ten zuyden comen, ende dat laetste en sal niet zijn gelijck den eersten,

30

Ende op hem sullen comen ^* groote scepen, ende die Romeynen,) ende hi sal worden geslagen, ende hi sal wederkeeren,

Ende hi sal verstoort worden tegen dat ^* testament) der heyligher plaetsen, ende hi salt doen ende wederkeeren, Ende hi sal dencken tegen hen die daer gelaten hebben dat testament der heyliger plaetsen.

* the. die scepen van Cethijm

* thebre. dat verbont

31

^* Ende dat van hem sullen staen die arme), ende si sullen ^* ontsuyueren) dat heylich huys der stercheden, ende si sullen wechnemen die dagelike offerande, ⁺ ende si sullen die afgriselike onmenscelicheyt geuen tot een verwoestinge,

* the Die geweldige sullen van hem bestelt worden.

* h. ontwijen

+ F

32

ende die ongodlike sullen staen, ende hen bedriechlijc veynsen in dat testament, Maer dat volc kennende haeren God salt verwinnen, ende het salt doen,

33

Ende die geleerde onder dat volc sullender vele leeren, Ende si sullen metten swaerde vallen, ende door die vlammen, ende door die geuangenisse, ende totten rooue der dagen.

34

Ende als si geuallen zijn sullen si opgeheuen worden, met eender cleynder hulpen, ende veel sullender hen bedriechlijc toegeuoecht worden.

35

Ende vanden geleerden sullender vallen, op dat si tsamen gesmolten ende wtuercoren mogen worden, dat si gewit worden, totten gestelden tijt, want het sal noch zijn een ander tijt.

36

Ende die coninc sal doen na sinen wille, ende hi sal verheuen worden, ende hi sal groot gemaect worden tegen ^* elcken God) ende tegen den God der goden sal hi groote dingen spreken, Ende hi sal worden voorspoedeliken geschict, tot dat die gramscap worde veruult want dese wtsprake des oordeels is volbracht

* theb. al dat God is

37

Ende den God zijnder vaderen en sal hi niet achten, ^* ende hi sal zijn in die begeerlicheden der vrouwen,) Ende hi en sal niet achten eenige vanden goden, Want tegen al sal hi op staen.

* th. noch op den lust der vrouwen acht hebben

38

Maer den God Maosim sal hi eeren in zijn plaetse, ende den [kolom] god dien zijn vaderen niet gekent en hebben, ⁺ sal hi eeren met gout ende siluer, ende met costeliken gesteente, ende met costeliken dingen.

+ G

39

Ende hi salt doen, op dat hi Maozim beurije metten vremden goden, die hi ^* niet en heeft gekent,) ende hi sal die eere vermenichfuldigen, ende hi sal hen macht geuen in velen, ende hi sal dat ^* aertrijc deylen om niet.)

* theb. heeft ghekent

* the. lant hen om eenen zijns naemaels verleenen.

40

Ende inden ^* gesetten) dage sal die coninc van zuyden tegen hem striden, ende als een onweder sal tegen hem comen die coninc van noorden met wagenen ende met rijders, ende een groote vlote van scepen, ende hi sal comen inden landen, ende hi salse vernielen, ende hi salder doorgaen,

* th. laetsten

41

Ende hi sal comen in dat lustich lant, Ende vele sullender vallen, Dese sullen alleene van zijn hant worden beurijt, Edom, ende Moab, ende die princen der kinderen Ammon.

42

Ende hi sal zijn hant slaen ouer die landen, ende het lant van Egipten en salt niet ontgaen,

43

Ende hi sal heerscappie hebben ouer die scatten van goude ende siluer, ende in alle den costelicheden van Egipten, Hi sal door gaen ouer Libien ende Moren lant,

44

ende dat geruchte sal hem veruaren vanden oosten ende van noorden, ende hi sal comen met een groote menichte, op dat hijer vele verniele ende dootslae,

45

Ende hi sal vastmaken ^* sine tabernakel Apedno,) tusscen twee zeen op eenen hoogen ende heyligen berch, ende hi sal comen tot zijn hoochte, ende niemant en sal hem helpen.

* th. zijn tenten zijns palleys.

§ Van die verrisenisse der goeden ende der quaden menscen, Van die claerheyt der leeraers, Van Gods oordeel, vanden geslotenen boeck, vanden gheteekenden woorden.