De Vorsterman Bijbel

§ Dat .xvi. Capittel.

1

⁺ENde des HEREN woort geschiede tot mi, seggende,

+ A

2

Des menschen sone maect Hierusalem condt haer afgrijselicheden,

3

ende ghi sult segghen. Dit seyt die ⁺ HERE God) tot Hierusalem, v wortel ende v gheslachte is vanden lande van Canaan, v vader was een Ammorrijt, ende v moeder een ⁺ Cethea)

+ th. heerscapende here.

+ th. Hethite

4

Ende doen ghi gheboren waert, inden dage uwer geboorten, so en was uwen nauel nyet afghesneden, ende ghi en waert niet in twater gewasschen tot salicheden, noch met ⁺ soute gesouten) noch in doecken gewonden.

+ h. soute gewreuen

5

Mijn ooghe en heeft op v niet ghespaert, dat ick v een van desen dinghen doen soude uwer ontfermende, maer ghy zijt gheworpen op dat aensicht der aerden, in verworpentheden uwer sielen, inden daghe daer ghy in geboren waert.

6

Ende ick gaende ouer v sach dat ghi vertreden wert in uwen bloede, Ende ick seyde tot v, als ghi waert in uwen bloede, Leuet, Ic seyde v sekerlijc in uwen bloede, Leeft.

7

Ic gaf v vermenichfuldicht, als dat bloeysel vanden velde, ende ghy zijt vermenichfuldicht, ende ghi zijt groot gheworden, ende ghi zijt inghegaen, ende ghi zijt ghecomen totten vrouwelijcken ouder ende suyuerheyt. V borsten wiessen, ende v hayr wies, ende ghi waert naect, ende vol van bescaemtheden.

8

Ende ick ghinck neuen v, ende ick sach v, ende siet uwen tijt [kolom] was tijt ^* der ghenen die lief hebben).

Ende ic spreyde mijn cleedt op v, ende bedecte v scamelheyt. Ende ic swoer v, ende ic maecte met v een verbont, seyt die ^* HERE God) Ende ghi zijt mijn eygen geworden,

* h. datmen v lief crigen soude

* th. heerscapende here.

9

ende ic wiesch v met water, ende ick suyuerde v bloet van v.

⁺ Ende ic besalfde v met olyen,

+ B

10

ende ic cleede v met veel verwigen cleederen, ende ic scoeyde v met gheel side als goubloemen, ende ick gorde v met side, ende ic cleede v met subtijle cleederen,

11

ende ic vercierde v met vercieringe. Ende ic gaf ringen in uwen handen, ende eenen halsbant om uwen hals,

12

ende ic ghaf eenen oorrinck op uwen ^* mont) ende ringen in v ooren, ende een croone der schoonheyt op v hooft.

* theb. naese

13

Ende ghy waert verciert met goude ende met siluer, ende gecleedt met side, ende met gebarduerde cleederen ende met veel verwen. Ghi aet bloeme ende honich, ende olye, ende ghi waert bouen maten seer schoon ghemaect. Ende ghi hadt voorspoet inden rijcke,

14

ende uwen naem ghinc wt onder die Heydens om v schoonheyt, wandt ghy volmaect waert in v schoonheyt, die ic op v gheleyt had, seyt die ^* HERE God)

* h. heerschapende heere

15

Ende ghy betrouwen hebbende in v schoonheyt, so dedy oncuysheyt op uwen naem, ende ghy leyt uwe oncuysheyt wt, voor elck die bi v ghinc, dat ghi zijn worden sout.

16

Ende nemende van minen cleederen maectet ghi voor v dye hoochten aen allen siden te gader ghenaeyt, ende daer op hebdy onsuyuerheyt gedaen, ghelijc noyt en geschiede, noch geschieden en sal.

17

Ende ghy naemt die vaten uwer schoonheyt van mijnen goude, ende van minen siluere die ick v gaf, ende ghi maectet v manlijcke beelden, ende daer mede dedet ghi onsuyuerheyt.

18

⁺Ende ghi naemt uwe cleederen van veel verwen, ende ghi hebtse daer mede bedect. Ende mijn olie ende mijn ruecwerc, settet ghi voor haer aensicht,

+ C

19

Ende mijn broot dat ick v gaf, die bloeme, ende dye olye, ende dat honich, daer ick v mede gheuoet heb, settet ghi in haer aenschouwen, tot ruecke van soeticheden. Ende het is geschiet, seyt die ^* HERE God)

* thebreeus heerscapende Heere

20

dat ghy naemt uwe sonen ende uwe dochteren die ghi mi gebaert hebt, ende ghy offerdet die om te verslinden, En is v dye oncuysheyt niet cleyn?

21

die mijn kinderen gheoffert hebt, Ende ghi gaeftse den afgoden hen wijdende?

22

Ende nae al uwe onmenschelicheden ende oncuysheyt, so en gedacht ghi niet der daghen uwer ionckheyt, als ghy naeckt waert, ende vol schanden, vertreden in uwen bloede,

23

ende tgeuiel na al v boosheyt, wee wee wee v seyt die HEERE God.

24

Ende ghi hebt voor v ghemaect een bordeel, ende ghy maecte v dat

[p. Q6v]

bordeel in allen straten.

25

Tot elcken hoecke vanden weghe hebdy ghetimmert een teeken van uwer hoerlijcker ghemeynschapen, ende ghi maect v schoonheyt, afgrijselijc.

Ende ghi hebt ^* gedeelt v voeten) elcken die voor bi v ghinck, ende ghi hebt vermenichfuldicht al uwe oncuysheden.

* h. uwe beenen open ghedaen

26

Ende ghi dedet onsuyuerheyt metten kinderen van Egypten, uwen ghebueren, van grooten vleesche, Ende ghi vermenichfuldichdet uwe oncuysheden om my te verwecken tot gramschappen.

27

⁺Siet ick sal mijn hant wt steken op v ende ic sal uwe ^* gherechtigheyt) van v wech nemen. Ende ic sal v geuen in die sielen der ghenen dye v haten der dochteren sielen vanden Palestinen, dye hen schamen in uwen misdadighen wech,

+ D

* th. zeden

28

Ende ghi hebt oncuysheyt gedaen metten sonen van Assyrien, ^* om dat ghy noch niet versaet en waert. Ende na dien dat ghi onsuyuerheyt ghedaen hebt, so en sidy oock niet alsoo versaet)

* h die v niet vernuecht en hebben ende ghy hebt met hen ghehoereert sonder uwe vernueghen

29

ende ghy hebt vermenichfuldicht v oncuysheyt int lant van Canaan, metten Caldeen, ende ghi en wert also ooc niet versaet

30

^* Waerin sal ick v herte suyueren, seyt die HEERE God) als ghy alle dese dinghen doet, eens lichts wijfs werc ende onschamele?

* theb. Och hoe swack is uwe herte gheworden seyt die heerschappende heere

31

Want ghy hebt bordeel gemaect inden hoec van allen weghen, ende uwe hoochte hebdi ghemaect in elcke strate, ende ghi en zijt niet gheworden als een ander gemeyn wijf, die met verdriet haeren loon vermeerdert,

32

maer als een wijf een ouerspeeldersse die bouen haeren man vremde mannen in haelt.

33

Allen gemeynen vrouwen geeftmen ^* haeren loon) mer ghi gaeft ^* loon) allen uwen liefhebbers, ende ghy gaeft hen gauen, om dat si van alle siden tot v comen souden, om met v oncuysheyt te doen.

* h slaepgelt

* h slaepgelt

34

Ende in v is gheschiet tegen die ghewoonte vanden vrouwen in uwe oncuysheden ^* ende nae v en sal die onsuyuerheyt niet zijn), Om dat ghi loon gaeft, ende gheenen loon en ontfinct, so is in v contrarie geschiet.

* h. dat v niemant na geloopen en heeft.

35

Hierom ghemeyn wijf, hoort des HEREN woort,

36

Dit seyt dye HEERE God, Om dat v gelt wt gestort is ende om dat uwe schande ontdect is in uwe oncuysheyt op uwe liefhebbers, ende op dye afgoden van uwe afgrijselicheden, in uwer kinder bloet, die ghi hen gegeuen hebt,

37

siet, soo sal ic v ooc al uwe liefhebbers vergaderen, daer ghi mede ghemengt zijt, ende al dye ghene dye ghi lief hebt, met al die ghi haet, Ende ic salse van allen zijden, op v vergaderen, ende ick sal uwe schande ontdecken voor hen, ⁺ Ende si sullen al v vuylicheyt sien,

+ E

38

ende ick sal v oordeelen metten ouerspeelderssen oordeel, ende dye [kolom] dat bloet wtstorten.

39

Ende ic sal v ^* geuen inden bloede van gramscapen ende van tooren) ende ic sal v gheuen in haeren handen. Ende si sullen v ^* hoerhuys) breken, ende si sullen v ghemeyn huys verderuen. Ende si sullen v van uwen cleederen ontcleeden, ende si sullen wechdragen die ^* vaten uwer schoonheyt)

Ende si sullen v naect laten ende vol schanden,

* the. also v bloet wt gramscap ende toorne storten.

* the. berchtempelen

* th. velttempelen

40

Ende si sullen een menichte op v brenghen, dye sullen v ooc met steenen steenen, ende slaen v doot met haer swaerden.

41

Ende si sullen v huysen verbernen metten viere, ende si sullen in v oordeelen doen, in veelder vrouwen ooghen Ende ghi sult achter laten oncuysheyt te doen, ende ghi en sult niet meer loon gheuen.

42

Ende mijn gramscap sal in v rusten, ende minen toren sal van v genomen worden. Ende ic sal rusten, ende niet meer gram worden,

43

om dat ghy niet gedacht en hebt die dagen uwer ioncheit ende ghi hebt mi in allen desen tot gramscappen verwect. Ende hierom so heb ic v weghen gegeuen op v hooft, seyt die ^* HERE God) ende ic en dede v niet na uwe misdaden in alle uwe afgrijselicheden,

* th. heerscapende heer.

44

Siet, elc die int ghemeynen seyt een segwoort, dye salt teghen v aennemen, ende seggen, Also dye moeder is, also is ooc haer dochter,

45

Ghi zijt uwer moeder dochter, die haeren man verwerp, ende haer kinderen, ende ghi zijt uwer susteren suster, die haer mannen verworpen, ⁺ ende haer kinderen V moeder is een ^* Cetha) ende v vader een Amorreus.

+ F

* th. Hethite

46

Ende v meeste suster is Samarien, si ende haer dochteren, die tot uwer slincker siden woonen. Ende v suster die minder is dan ghi, die tot uwer rechter zijden woont, dat is Sodoma, ende haer dochteren.

47

Maer ooc so en hebdy niet gewandelt in haer wegen, noch en hebt niet ghedaen nae haeren sonden. Niet veel min soo hebdy quader sonden ghedaen, dan si, in alle uwe weghen.

48

^* Ick leue seyt dye HEERE God) want Sodoma v suster si ende haer dochteren en hebben nyet ghedaen, alsoo als ghy ghedaen hebt, ghy ende v dochteren.

* h. so waer als ic leue seyt dye heerscapende Heere

49

Siet, dit was Sodoma uwer susters ^* boosheyt) hoouaerdicheyt, ende die versaetheyt van broode, ende oueruloedicheyt, ende haer ledicheyt, ende haerder dochteren, Ende si en staken haer hant niet voort den behoeftighen, ende den armen menschen,

* h. misdaet

50

ende si zijn verheuen, ende deden afgrijselicheden voor my, ende ic namse wech, alsoo als ghy ghesien hebt. ⁺

+ gene. lxix f

51

Ende Samarien en sondichde nyet die helfte van uwen sonden, maer ghy hebt dye verwonnen met uwen sonden, ende ghi hebt v susteren gerech-

[p. Q7r]

tich ghemaect in alle uwe afgrijselicheden, die ghi gedaen hebt.

52

Hieromme so draghet oock uwe schande, die met uwe sonden uwe susteren verwonnen hebt, misdadiger sonden doende, dan si, Want si zijn rechuaerdich, bi v te gheliken, Hieromme schamet v oock, ende draecht uwe schande, die uwe susteren rechtuaerdich gemaect heeft.

53

Ende ic sal bekeeren ende settense weder, met die bekeeringhe die van Sodoma met haeren dochteren ende die bekeeringhe van Samarien ende haer dochteren, Ende ic sal keeren uwe bekeeringe int midden van hen,

54

om dat ghi uwe scande draghen sult, ende dat ghi v schamen sult in alle uwe sonden, die ghi ghedaen hebt, uwe susteren vertroostende.

55

⁺Ende uwe Suster Sodoma ende haer dochteren sullen weder keeren ^* tot haer outheit) ende Samarien ende haer dochteren sullen weder keeren ^* tot haer outheyt) Ende ghi ende uwe dochteren keertweder ^* tot uwer outheyt)

+ G

* thebr. so si voirmaels was.

* h. so si voormaels waren

* th. soo ghi voirmaels waert,

56

Want Sodoma uwe suster en was niet gehoort in uwen mont, inden dage uwer hoouaerdicheit,

57

eer uwe boosheit wert ontdect, alsoot in desen tijt is, int lachtere der dochteren van Sirien, ende al rontsom v der dochteren vanden Palestinen die al omme v wandelen.

58

Ghi hebt ghedragen uwe sonde, ende uwe schande, seyt die ^* HEERE God.)

* h. heerscappende here

59

Want dit seyt die ^* HERE God,) Ende ick sal v doen, also ghi versmaet hebt den eedt dat ghi tverbont te niet doen sout,

* h. heerscappende here

60

Ende ic sal mijns verbonts, dat ic met v opgerecht hebbe in uwer ioncheit, gedencken, ☞ Ende ic sal v een eewich verbont verwecken,

61

Ende ghi sult uwer wegen ooc gedencken, ende ghi sult bescaemt worden, Als ghi ontfanghen hebt uwe susteren, die meerder zijn, dan ghi met uwen minsten, ☞ Ende ic salse v geuen tot dochteren, maer niet wt uwen verbonde.

62

Ende ic sal also met v mijn verbont verwecken, ende ghi sult weten dat ick die HEERE ben,

63

om dat ghi sult gedencken, ende beschaemt worden, ende op dat ghi, om uwe schaemten uwen mont nietmeer en sult moghen open doen, als ic met v versoent sal zijn, in alle die sonden die ghi ghedaen hebt, seyt die ^* HEERE God.)

* h. heerscappende Hee

§ Hoe Ioachim in Babilonien gheuanghen was, Ende zedechias ende Ierusalem in Nabuchodonosors hant geleuert werden, Ende die prophecie van Christo.