De Vorsterman Bijbel

§ Dat .li. Capittel.

1

⁺DIt seyt die HERE, Siet ic sal verwecken op Babilonien, ende op die ghene die daer in woonen, die haer herte tegen my op geheuen hebben, eene pestilenctalen wint

+ A

2

ende ic sal in Babilonien seynden wanners, ende si sullense wannen, Ende si sullen haer lant ^* verderuen) want si zijn op haer ghecomen van allen eynden, inden dage haers verdriets.

* th. ydel maken

3

^* Hi en salder niet woonen, dye sinen boghe spant, ende die een pansier aen heeft,

* the. die scutter sal tot hem schieten.

[p. P1r]

ende salder niet opgaen, En wilt haer iongelingen niet sparen ^* slaet doot) alle haer heyr.

* th. vernielt

4

Ende die ghedoode sullen vallen inder Caldeeuscher lant, ende die gewonde in haer ^* lantscappen)

* th. straten.

5

Want Israel ende Iuda en was niet berooft vanden HERE haeren God, vanden HERE der heyrscaren, Al was haer lant veruult met misdaet voor den heyligen van Israel.

6

Vliet vanden midden van Babilonien, op dat elck behoude zijn siele. ^* En wilt niet swigen van haer boosheit) want het is die tijt haerder wraken, vanden HEERE, hy sal haer verghelden haeren loon.

* the. dat ghy niet in haere misdaet en vergaet.

7

Babilon is eenen gulden kelck in des HEEREN hant, die al dat aertrijc droncken maect, Die heidenen droncken van haeren wijn, ende hieromme zijn si ^* beroert)

* the. rasende geworden

8

⁺Babilon viel haestelijc, ende is intwee gebroken, Huylt op haer, draecht resine tot haerder quetsuren, oft si bi auontueren mach genesen worden.

+ B

9

Wy hebben Babilonien te meesteren gehadt, ende si en is niet ghenesen. Laetse ons achter laten, ende laet ons gaen elck in zijn lant Want haer oordeel is ghecomen totten hemel, ende het is ons opgeheuen totten wolcken.

10

Die HERE heeft voort gebracht onse rechtuaerdicheden Coemt ende laet ons vertellen in Syon ons Gods werck.

11

Scherpt die gheschutten, ende ^* vult die pijlcokers)

Die HERE heeft verwect den geest der coninghen van Meden, ende zijn ghedachte is teghen Babilonien, om dat hise verdriuen soude, Want des HEREN wrake is die wrake zijns tempels.

* th. bereit den schilt.

12

Heft op een ^* teeken) op dye mueren van Babilonien, vermenichfuldicht die wake.

Heft op die wachters, bereydt die lagen, want die HEERE denct, ende heuet ghedaen, so wat dat hi ghesproken heeft teghen die ghene die in Babilonien woonen,

* th. baniere.

13

Die daer woont bouen vele wateren, rijck van schatten, v eynde is ghecomen, die mate eens voets ws ^* afsnidens)

* theb. giericheyts.

14

Die HERE der heyrscaren heuet gesworen by zijnder sielen dat ic sal v veruullen met menschen, als van rupsenen, ende men sal op v singen den wijntreders sanck.

15

Die die aerde maecte met zijnder stercheit, ende die ronde werelt bereyde met zijnder wijsheit, ende met sinen verstande den hemel wtspreyde.

16

Als hi gheluyt gheuen sal, so sullen die wateren vermenichfuldicht worden inden hemel Die die volcken opheft vanden eynde der aerden, Hi maecte die blixemen tot reghen, ende bracht voort den wint wt sinen ^* scatten)

* th. scrinen

17

Alle mensche is sot geworden van conste, elc ^* metael gieter) is bescaemt inden afgod, Want zijn [kolom] maecsel is luegenachtich, ende ghenen ^* geest) en is in hem.

* h. constenaer

* th. adem

18

Het zijn ydel werken, ende ^* te belachen waerdich) inden tijde haerder besoeckinge sullen si te niete ghaen.

* th. verleidende

19

Want Iacobs deel en is dit niet Want die alle dingen gemaect heeft, ⁺ hi is Iacobs deel, ende Israel is die scepter zijns erfdeels, dye HERE der heyrscaren is sinen naem.

+ C

20

Ghi stoot in mi in stucken die vaten des strijts, ende ic sal in v in stucken stooten die heydenen, ende ic sal in v verstroeyen die conincrijcken,

21

ende ic sal in v in stucken stooten dat peert, ende den ghenen die daer op rijdt, ende ick sal in v in stucken stooten den wagen ende die daer op sitten,

22

ende ic sal in v in stucken stooten den man ende dat wijf, Ende ic sal in v in stucken stooten den ouden man ende dat kint, ende ic sal in v in stucken stooten den ionghelinc ende die maget,

23

ende ic sal in v in stucken stooten den herder ende zijn cudde. Ende ic sal in v in stucken stooten den ackerman ende zijn paerden die den ploech trecken, ende ic sal in v in stucken stooten die princen ende die voorbarighe luyden,

24

Ende ic sal Babilonien ende allen den ghenen die in Caldeen woonen vergelden alle haer quaet dat si ghedaen hebben in Sion, in uwen oogen, seyt die HERE.

25

Siet, ic spreke tot v scadelike berch, seyt die HERE, die alle dat lant besmet hebt. Ende ic sal mijn hant op v steken, ende ic sal v afwentelen vanden steenen, Ende ic sal v gheuen tot eenen berch der verbrandinghe.

26

Ende si en sullen van v niet nemen eenen ecksteen, noch eenen steen totten fundamenten, Maer ghi sult eewelijc ^* verloren) zijn, seyt die HERE.

* h. verwoest

27

Heft op een ^* teeken) opter aerden, trompt metter trompetten inden heydenen, heylicht die heydenen bouen haer, bootscapt den ^* coningen) van Ararat, van Menni, ende Ascenez, Telt tegen haer Taphsar. Brenghet dat paert als die rupsene, dye ^* eenen strael heeft).

* th. baniere.

* th. conincriken.

* the. thar te berge staet

28

Heylicht tegen haer die heydenen, die coninghen van Meden, haer leytsmannen, ende alle haer edele luyden, ende alle dat lant van zijnder macht,

29

Ende dat lant sal worden beroert ende verbaest, want des HEREN gedachte sal wacker worden tegen Babilonien, dat hi dat lant van Babilonien woest sal legghen, ⁺ ende datmen daer in niet en sal mogen woonen,

+ D

30

Die stercke van Babilonien hielden op van striden, si woonden in vaste steden.

Haer stercheit is verteert, ende si zijn geworden gelijc wiuen. Haer wooninghen zijn verbrant, haer grendelen zijn gebroken,

31

Deen looper sal comen te gemoet den anderen loopere, ende die bode sal te gemoete comen den ghe-

[p. P1v]

nen die bootschapt, dat hi bootscappen sal den coninc van Babilonien, dat zijn stadt gewonnen is ^* van bouen tot bouen)

* the. tot opt achterste

32

ende dat die hauenen beleyt zijn, Ende dat die vochtige neder landen ontsteken zijn metten viere, ende dat die mannen der crijsknechten verbaest zijn.

33

Want dit seyt die HEERE der heyrscaren God van Israel.

Die dochter van Babilonien is gelijc eenen dorschuloer, wiens tijt des dorsschens is, Noch eenen cleynen tijt ist, ende den tijt haers oosts sal comen.

34

Nabuchodonosor die coninc van Babilonien heeft mi gegeten, Hi heeft mi verslint, Hi heeft mi ghemaect ghelijc een ydel vat, Hi heeft mi opgesopen ghelijc een draec, hi heeft sinen buyck gheuult met mijnder ^* teederheyt) ende hi heeft mi verstooten,

* th. wellust.

35

Die boosheyt coemt tegen mi, Ende mijn vleesche op Babilonien, seyt die ^* wooninge van Sion) ende mijn bloet si op dye ghene dye in Caldeen woonen, seyt Ierusalem

* th. stil sittende Sion

36

Hier om seyt dye HERE. Siet, ic sal v sake ordelen, ende ic sal v ^* wrake wreken) Ende ic sal haer zee ^* woest maken) ende ic sal hare water adere verdrogen,

* th. aen hen wreken

* th. wtdrooghen.

37

Ende Babilonien sal zijn eenen steenhoop ende der draken woninge, een verwonderen ende een geblaes, om dat daer niemant in woonen en sal.

38

Si sullen te gader gelijc leeuwen briesschen, ⁺ ende si sullen haer haer verscudden, ghelijck die ionghe leeuwen.

+ E

39

In haerder hitten sal ic haren dranc setten, ende ick salse droncken maken dat si ^* slapen sullen) ende si sullen den eewighen slaep slapen, ende si en sullen niet ontwaken, seyt die HEERE.

* th. verhuegen.

40

Ick salse leyden gelijc lammeren totter doot, ende ghelijc rammen ende bocken.

41

Hoe is Sesach gewonnen, ende hoe is ghewonnen die edele van alle den landen? Hoe is Babilonien gheworden in verwonderen onder die heydenen?

42

Die zee is opgecomen op Babilonien, si is ouerdect metter menichten van haeren vloeden.

43

Haer steden zijn geworden in een verwonderen, een ^* lant daermen niet in woonen en mach) ende woest, een landt daer niemant in woonen en sal, noch gheens menschen kint en salder door gaen.

* th. drooghe lant

44

Ende ick sal besoecken Bel in Babilonien, ende ic sal wtworpen wt sinen monde, dat hi gheswolghen hadde, ende die luyden en sullen voort meer tot hem niet verghaderen.

Want die muer van Babilonien sal oock vallen.

45

O mijn volck, gaet wt vant midden van Babilonien, dat elck zijn siele behoude vander gramschap des HEREN toorn,

46

Ende [kolom] dat hi v bi auontueren v hert niet ^* en vermorwe) ende dat ghi ontsiet dat geruchte datmen int lant hooren sal. Ende in dien iare sal dit geruchte comen, ende na dit iaer ooc dat geruchte. Ende die boosheit sal comen opter aerden ende die een heerscappie hebbende bouen den anderen.

* th. banghe en make

47

Hierom siet, so comen die dagen, ende ic sal versoecken die gegroefde afgoden, van Babilonien, ende al haer lant sal gescheynt worden, ende alle haer verslagen mannen sullen int middel vanden lande vallen.

48

Ende hemel, ende aerde, ende al datter in is, sullen ^* danc seggen) op Babilonien, want vanden noorden sullen hen die roouers comen, seit die HERE.

* th. roepen.

49

⁺Ende also Babilonien gedaen heuet dat die verslagen in Israel vallen souden, also sullen die verslagen van Babilonien vallen in alle dat lant.

+ F

50

Die voor dat swaert gheuloden hebt, coemt, ende en wilt niet staen. Ghedenct van verre des HEREN, ende Ierusalem come op in v herte.

51

Wi zijn bescaemt, want wi hebben lachter gehoort, Schaemte heeft onse aensichten ouerdect, want vremde luyden zijn gecomen op dat geheylichde van des HEREN huys.

52

Hierom siet, seyt die HEERE, die dagen comen dat ic sal soecken die gegroefde afgoden van Babilonien, ende in al haer lant sal die gewonde ^* loeyen)

* th. versuchten.

53

Ist dat Babilonien opwaert inden hemel climt, ende maect si hare stercheit vast inden hooghen, van mi sullen noch haer verwoesters comen, seit de HERE

54

Men hoort een stemme des geroeps van Babilonien, ende grote moort vanden Caldeeuscen lande,

55

Want die HEERE heeft Babilonien verwoest, ende hi heeft wt haer gedaen dat groot geluyt, ende haer vloeden sullen geluyt maken gelijc vele wateren.

Haer stemme gaf geluyt

56

want die roouer is op haer gecomen, dat is op Babilonien, Ende haer stercke mannen zijn geuangen, ende haeren booge is ^* verdroocht) want die HERE is die starcke wreker, vergeldende, sal hijt hen vergelden.

* th. gebroken

57

Ic sal droncken maken haer princen ende haer wise luyden, haer leitsmannen, ende haer edele luyden, ende haer stercke mannen, ende si sullen den eewigen slaep slapen, ende si en sullen niet ontwaken, dit seyt die coninc, HERE der heyrscaren is sinen naem.

58

⁺Dit seyt die HERE der heyrscharen, Die zeer hooghe mueren van Babilonien sullen met onder grauen onder grauen worden, ende haer hooghe poorten sullen verbrant worden metten viere, Ende des volcs arbeyt, ende der heydenen, sullen te niete worden, metten viere ende sullen verloren worden.

+ G

59

Dit is dat woort dat Ieremias die propheet beual Saraie Nerei sone, die maasias sone was, dat hi

[p. P2r]

met Sedechias den coninc voer in Babilonien inden vierden iare van sinen rijcke, Want Saraias was ^* die prince der propheten).

* th. een vreetsamich vorste.

60

Ende Ieremias screef alle dat quaet dat op Babilonien comen soude in eenen boec, al dese woorden die gescreuen zijn tegen Babilonien.

61

Ende Ieremias seide tot Saraiam. Als ghi comen sult in Babilonien, ende ghi gesien ende gelesen sult hebben al dese woorden,

62

so sult ghi seggen. HERE ghi hebt gesproken tegen dese plaetse, dat ghise verderuen sout, so dat niemant zijn en sal die daer in woonen sal, vanden menscen totten vee, ende dat si een eewige wildernisse sal zijn

63

Als ghi voldaen sult hebben desen boec te lesen, so sult ghi daer aen eenen steen binden, ende ghi sult hem worpen int midden van Euphraten,

64

ende sult segghen. Aldus sal Babilonien verdroncken worden, ende si en sal niet weder op staen vanden aensichte des verdriets, dat ic op haer brenge, ende si sal al verwoest worden. Tot hier toe zijnt Ieremias des propheten woorden.

§ Hoe Ierusalem vanden Caldeeuscen gewonnen wert, ende Sedechias gekust wert, Ende dat Nabusardan die stat aenstac, ende den tempel beroofde.