De Vorsterman Bijbel
(ca. 1528-1531)–Anoniem Vorsterman Bijbel– Auteursrechtvrij1Ga naar margenoot+ENde het geschiede, doen ic dese woorden gheeyndt had te spreken, so is tot mi ghe-[kolom]comen die engel, die tot mi gesonden was inde eerste nachten, | |
2ende seide tot mi, Esdra staet op ende hoort die reden die ic tot v ben comen spreken | |
3Ende ic seyde, Mijn God spreket. Ende hi seyde tot mi, Die zee is geset in een ruym plaetse, op dat si diep ende ongemeten soude zijn, | |
4maer den inganc sal in een enge plaetse geset zijn op dattet gelijc den stroome soude zijn, | |
5want wie soude willens in die zee willen gaen ende haer sien oft haer te verheeren, ist dat hi dat enge niet door en gaet, hoe soude hi mogen comen in dat breede? | |
6Item een ander, Een stadt is getimmert ende geset in een blacke plaetse maer si is vol alder goeden, | |
7want den inganc enge is ende in eenen nederganc geset, op dat ter rechter siden vier soude zijn, maer ter slincker siden diep water, | |
8maer daer is alleen eenen padt tusschen hen gheset, dat is tusschen tvier ende dwater, also dat den padt niet dan alleen eens menschen voetstap en begripet, | |
9oft die stadt den mensche tot erffenisse sal worden gegeuen ist dat hi dat voorgesette pericule noyt dore en heeft ghegaen, hoe sal hi zijn erffenisse ontfaen? | |
10Ende ic seyde Tis also HEERE. Ende hi seyde tot mi, Also is Israels deel ooc, | |
11want om hen heb ic die werelt gemaect ende doen Adam mijn insettinghen ouerghetreden hadde, so isser geoordeelt watter geschiet is, | |
12Ende die inghanghen deser werelt zijn enge geworden ende smerttende ende arbeydelijc, Maer luttele ende quaet, ende vol vaers ende zeer met arbeyt ondersedt, | |
13Maer dye inghanghen der meerder werelt, zijn ruym ende zeker, ende doende vrucht der onsterfffelijcheit, | |
14Ist dan dat die ingaende niet in en zijn gegaen die leuen, dese enge ende ydele dinghen en souden si niet mogen ontfaen die opgeleet zijn? | |
15Nv waerom wort ghi dan ghestoort, daer ghi verganclijc zijt? Ende wat wort ghi beroert, daer ghi sterflijc zijt? | |
16Ende waerom en naemt ghi niet in uwer herten, Ga naar margenoot+ tghene dat toecomende is, maer dat tegenwoordich is? | |
17Ic antwoorde ende seyde, heerschapper HEERE siet ghi hebbet met uwer wet beschict, want die rechtueerdige sullen dese dingen beeruen, maer die ongodlike sullen verghaen, | |
18Maer die rechtueerdige sullen benautheiden liden, hopende ruymheden, Want die ongodlijc gedaen hebben, hebbende benauthede geleden, en sullen daer en bouen die ruymicheden niet sien, | |
19Ende hi seyde tot mi, Daer en is gheen rechter bouen God, noch gheen verstaende ouer den alderoppersten, | |
20Daer vergaen vele tegenwoordige, want die wet Goods die voorghesedt is, die wort veracht, | |
21want | |
[pagina Cc7r]
| |
God heeft gebiedende geboden, den comenden als si quamen, wat si doen souden om te leuen ende wat si onderhouden souden, om niet gepinicht te worden, | |
22Maer desen en ist niet wijs gemaect, ende si hebben hen wederseyt, | |
23ende si stelden hen seluen een gepeynse der ydelheyt, ende si setten hen voor die bedriegelicheden der misdaden, ende si ouerseyden den alderhoochsten niet te zijn, ende si en hebben zijn weghen nyet bekent, | |
24ende zijn wet hebben si versmaet, ende zijn beloften hebben si verloochent, ende si en hebben in zijn wettelicheden geen gelooue gehadt ende si en hebben zijn wercken niet volbrocht, | |
25Daerom Esdra, sullen die ydele den ydelen toebehoren, ende de volle den vollen, | |
26Siet den tijt sal comen, ende het sal zijn wanneer die teekenen sullen comen, die ic v voorseyt hebbe, ende die bruyt sal openbaren, ende openbarende, sal die aerde ghetoont worden, die nv gedect wort, | |
27ende alle die vanden voorseyden quaden verlost is, die sal mijn wonderlicheden sien, | |
28Want mijn sone Iesus sal gheopenbaert worden, metten ghenen die met hem zijn, ende si sullen verblijt worden, die ghelaten zijn in .cccc. iaren. | |
29Ende het sal zijn na dese iaren, ende mijn sone Christus sal steruen, Ga naar margenoot+ ende alle menscen die hueren adem verhalen, | |
30ende de werelt sal ghekeert worden in dat oude swigen, seuen dagen gelijc inden eersten oordele, also datter niemant achter ghelaten en sal worden, | |
31ende het sal na seuen dagen zijn, ende die werelt die noch niet en waket, sal opgewect worden, ende de gheualschste werelt sal steruen, | |
32Ende die aerde salse leueren die in haer slapen, ende oock dat stof die daer in swigende woonen, ende die grauen sullen die zielen leueren die haer beuolen zijn | |
33ende die alderhoochste sal opten stoel des oordeels gheopenbaert worden, ende die kattiuicheden sullen doorgaen, ende de lancmoedicheyt sal verghadert worden, | |
34Maer dat oordeel sal alleen bliuen, die waerheyt sal staen, ende dat ghelooue sal beghinnen te becomen, | |
35Ende dat werck sal na volghen ende den loon sal ghetoont worden, ende die gherechticheden sullen waken ende de ongherechticheden, en sullen gheen heerscappie hebben. | |
36Ende ic seyde, Abraham badt eerst om de Sodomiten, ende Moyses voor de vaders die in de woestine sondichden, | |
37ende die na hem waren voor Israel, in die daghen Achar ende Samuels, | |
38ende Dauid badt voor die verstooringhe, ende Salomon voor die ghene die totter heylichmakinge quamen, | |
39Ende Elias voor die ghene die den reghen ontfinghen [kolom] ende voor den dooden, dat hi leuen soude, | |
40Ende Ezechias voor dat volck in de daghen Sennacherib, ende vele voor velen, | |
41Ist dan dat, nv dat verganckelike ghewassen is, ende die ongherechticheyt vermenichfuldicht is, ende die rechtueerdighe hebben voor die ongodlike ghebeden, waerom en salt nv oock also niet zijn? | |
42Ende hi antwoorde tot mi seggende, Die teghenwoordige werelt en is dat eynde niet, die heerlicheyt blijft daer ghestadelijck in, daer omme hebben si, voor die onuermogende ghebeden, | |
43Want den dach des oordeels sal dat eynde des tijts zijn, ende dat beghinsel des tijts der toecomender onsterffelicheyt, in welcke die verderfelicheyt door is gegaen, | |
44ende die ongetempertheyt is ontbonden, ende de ongeloouicheyt is afgesneden maer die gherechticheyt is ghewassen, die waerheyt is opgegaen, | |
45Dan en sal niemant dien mogen behouden die vergaen is, noch verdrincken den ghenen die hem verwonnen heeft. | |
46Ende ic antwoorde ende seyde, Dese mijn reden is deerste ende de laetste, dat het was beter Adam dat lant niet te geuen, oft als hijt nv ghegeuen hadde, hem te bedwinghen dat hi niet en sondichde, | |
47want wat batet den menschen in desen tegenwoordigen tijt te leuen in droefheyt, ende die dooden te hopen pininge? | |
48O Adam wat hebdi gedaen? Want al hebt ghi ghesondicht, den val en is ouer v niet alleen geweest, maer is ouer ons geworden die wt v ghecomen zijn, | |
49Want wat batet ons dat ons eenen onsterffelijcken tijt is belooft, maer wi hebben doorlike wercken gedaen? | |
50Ende om dat ons eewighe hope is voorseyt, maer wi alderquaetste zijn ydel gheworden, | |
51Ga naar margenoot+Ende want ons wooningen der gesontheyt, ende der vryheyt opgeleet zijn, maer wi hebben qualijc ghewandelt | |
52Ende want die heerlicheyt des alderhoochsten opgheleet is, te bescermen die gene die rechtuerdelic ghewandelt hebben, maer wi hebben in die alderquaetste wegen gewandelt, | |
53Ende want dat paradijs getoont sal worden, wiens vruchte onuerganckelijc blijft, in welcke vryheyt ende medicine is, | |
54maer wi en sullender niet ingaen, want wi hebben in ondancbare plaetsen ghewandelt | |
55Ende want haer aensichten bouen die sterren blincken sullen die ontberinge ghehadt hebben, maer onse aensichten zijn swert bouen die duysternissen, | |
56want wi en dachten leuende niet als wi ongherechticheyt deden, dat wi na die doot sullen beghinnen te liden. | |
57Ende hi antwoorde ende seyde, Dat is dat gepeyse des strijdes, welc de menshe strijden sal | |
[pagina Cc7v]
| |
die opter aerden geboren is, | |
58op dat hi lide dat ghi geseyt hebt, ist dat hi verwonnen wort Maer ist dat hi verwint, so sal hi ontfaen dat ic segghe, | |
59want dat is tleuen, welc Moyses geseyt heeft tot den volcke doen hi leefde, seggende, Verkieset v tleuen, op dat ghi leeft, | |
60maer si en gheloofden hem niet, noch na hem den profeten, ia noch mi ooc, die tot hen gesproken heb, | |
61want daer en is geen droefheyt van haer verdoemenis, ghelijc blijscap sal zijn ouer hen, dien de salicheyt wijs is gemaect, | |
62Ende ic antwoorde ende seyde, HEERE ick weet dat die alderhoochste ontfermhertich, is gheheeten daer in, dat hi die ontfermt die noch niet in die werelt toegecomen en zijn, | |
63ende dat hi dien ontfermt, die huer leuen hebben in zijn wet, | |
64ende hi is is langmoedich, want hi gheeft hen langmoedicheyt die gesondicht hebben als huere wercken, | |
65ende hi is milde, want hi gheeft na dat die saken heyschen, ende van grooter ontfermherticheyt, | |
66want hi vermenichfuldicht meer die ontfermherticheyt desen die tegenwoordich zijn, ende die voorbi zijn geghaen ende die toecomen sullen, | |
67Want ist dat hi zijn ontfermherticheden niet en vermenichfuldichde, soo en sal die werelt niet leuendich gemaect worden met desen die daer in woonen, | |
68Ende hi scencket, want en scencte hi niet van zijnder goetheyt, op dat die ghene verlichtet worden die ongerechticheit gedaen hebben van haere ongerechticheden so en sout thienste duysenste deel menschen niet leuendich gemaect mogen worden, | |
69ende waert dat die rechter niet en vergaue den ghenen die met sinen woorde genesen zijn ende wtwischte die menichte der versmadinghe, daer en soude meschien niet dan zeer weynich gelaten worden in die ontallike menichte. | |
§ Hoe die Propheet Esdras tot God badt, ende die bede was voor de sonden des volcs. |