De Vorsterman Bijbel

[p. a1r]

[afbeelding]

Hier begint dat boec Genesis, dat eerste boec Moysi.

§ Hoe die werelt geschapen wert, ende alle die creaturen, ende die wercken der ses daghen.

§ Dat eerste Capit.

1

⁺INden beghinne schiep God ^* hemel ende aerde.)

+ A

* h. die hemelen ende aerde

2

Ende die aerde was ^* ydel) ende ledich, ende die duysternissen waren opt aensicht des afgronts Ende Gods ^* gheest) dreef opt ^* watere.)

* the. woest Psalmo lxxxviij.

* the. gheest oft wint

* h. aensicht der watren Ieremi. x.

3

Ende God sprack, Latet licht gemaect worden, Ende het licht wert gemaect,

4

Ende God sach, dat licht, dattet goet was, ende ^* scheyde) dlicht vanden duysterheden,

* theb. God scheyde

5

Ende naemde dlicht, den Dach, ende die dusternissen, den Nacht, ⁺ Ende het is gheworden auont ende morghen, ☞ den eersten dach. [kolom]

+ Den eersten dach

6

Ende God sprack, Het worde ghemaect een Firmament ⁺ tusschen die wateren, ende scheyde die wateren vanden wateren,

+ firmament is een veste, oft dat vaste maket.

7

Ende God maecte dat firmament, ende hi schiet die wateren die onder dat firmament waren vanden wateren die bouen dat firmament waren, Ende tgeschiede also,

8

Ende God namede dat firmament, den Hemel, Ende het is geworden auont ende morghen, ⁺ ☞ den tweeden dach.

+ Den twesten dach

9

Ende God sprack, Die wateren die onder den hemel zijn, laet verghadert worden, op een bisondere stede, datmen dat drooge sie, Ende het geschiede also,

10

Ende God naemde die drooghe plaetse, Aerde, ende die vergaderinge des waters, naemde hi die Zee, Ende God sach dattet goet was,

11

⁺Ende God sprac, Daerde brenghe voort ^* groeyende cruyt) voortbrengende zaet, ende vruchtbare boomen, dat een yegelijc naer zijnder aert vrucht drage, ende hebbe zijn eyghen zaet bi hemselfs, op-

+ B

* theb. gras ende cruyt

[p. a1v]

ter aerden, Ende tgheschiede also,

12

Ende die aerde brocht voort ^* groeyende cruyt,) dat zaet droech, een yegelic naer zijnder aert, ende boomen die vrucht droegen, ende haer eygen zaet bi hen selfs hadden, een yegelic naer zijnder aert, Ende God sach dattet goet was,

* th. gras ende cruyt.

13

Ende het is gheworden auont ende morgen ☞ den derden dach. ⁺

+ Den derden dach

14

Ende God sprac, Laet worden lichten inden firmamente des hemels, ende laetse sceyden dach ende nacht, ende zijn tot teekenen, ende tijden, daghen ende iaren,

15

ende te zijn lichten inden firmamente des hemels, dat si schijnen opter aerden, ⁺ Ende tgeschiede alsoo,

+ C

16

Ende God maecte twee groote lichten, Ende dmeeste licht, dattet den daghe voorzijn soude, ende dminste licht, dattet den nachte voorzijn soude, daer toe oock die sterren,

17

Ende Godt settese aenden Firmamente des hemels, datsi schijnen souden, opter aerden,

18

ende dat si den daghe ende den nachte voorzijn souden, ende souden dlicht, vande duysternissen sceiden, Ende God sach dattet goet was,

19

Ende auont ende morghen wert ☞ den vierden dach.⁺

+ Den vierden dach

20

Ende God sprac, Laet de wateren brengen ^* cruypende dieren die leuende zielen hebben,) ende ooc geuogelte dat opter aerden onder tfirmamente des hemels vliege,

* the. cruypende ende leuende zielen

21

Ende God sciep groote waluisscen, ende alderley ghedierte, datter leeft, ende hem beroert, ^* die wateren hadden voortgebrocht) een yegelijc naer zijnder aert ende vogelen van alderley pluymen, een yegelijc naer zijnder aert, Ende God sach dattet goet was,

* the. Ende dat water brocht voort

22

ende ghebenedidese, ende sprac, wasset, ende vermenichfuldicht v, ende veruult dat water der zee, ende dat geuogelte vermenichfuldige hem opter aerden,

23

Ende het wert auont ende morgen ☞ den vijfsten dach. ⁺

+ Den vijfsten dach

24

Ende God sprac, Daerde brenge voort leuende ^* zielen) een yegelic naer zijnder aert, vee gewormte, ende dieren der aerden, een yegelijck naer zijnder aert Ende tgesciede also,

* he. Nephes Sielen die schrijft noemt een lijfs leuen oft een dinc dat des lijfs leuen heeft ziele, het si mensch vee vogel allewat van spise leeft

25

Ende God maecte die dieren opter aerden, een yegelijck naer zijnder aert, ende dat vee na zijnder aert, ende alderhande gewormte opter aerden naer zijnder aert, Ende God sach dattet goet was.

26

☞ Ende God sprac, Laet ons den mensche maken naer den beelde ende gelikenisse van ons die heerscappie hebbe ouer die visschen der zee, ende ouer die vogelen des hemels, ende ouer dat vee, ende ouer alle die geheele aerde, ende ☞ ouer alle gewormte dat opter aerden cruypt

27

⁺Ende Godt sciep den mensche naer sinen beelde, tot eenen beelde Gods schiep hi hem, Ende hi schiepse een manneken ende een vrouken.

+ D

28

Ende God gebenedidese, ende sprack tot hen, [kolom] Wasset ende vermenichfuldicht v ende veruult die aerde ende brenctse onder v, ende hebt heerschappie ouer den visch inder zee, ende ouer die vogelen des hemels, ende ouer alle dier dat opter aerden cruypt.

29

Ende God sprac, Siet, Ick hebbe v gegeuen alderley cruyt, dat zaet brengt, op alle daertrijck, ende alderley vruchtbaer boomen, ende boomen die zaet voortbrenghen, tot uwer spijse,

30

Ende alle dieren opter aerden, ende alle voghelen ^* des hemels) ende alle ghewormte dat leuen heeft, dat si alderley groen cruyt eten, Ende tgheschiede alsoo,

* the. der hemelen § de hebr tale seyt altijt hemelen ende niet hemel

31

Ende God aensach, al wat hi ghemaect had, ende siet, Het was al zeer goet, Ende het wert auont ende morghen den sesten dach.

§ Hier wort verhaelt deerste Capittel, ende die vier riuieren des paradijs, hoe Eua gescapen wert, ende den houwelijcken staet van Gode ingestelt wort.