Roman
Halldör Laxness: Vrije Mannen. - Uitg. De Nederlandsche Boekhandel, Antwerpen. 1938. 422 bl. - Ingen. f. 3,75; geb. f. 4,90.
Halldör Laxness heeft met ‘Salka Valka’ in ons taalgebied een goeden naam gemaakt, dien zijn nieuwe roman, zonder hem veel eer bij te zetten, zal bevestigen. ‘Vrije Mannen’ behandelt een gegeven, dat te nauw aan Hamsun's ‘Hoe het groeide’ verwant lijkt, om te boeien om zijn oorspronkelijkheid. Het is het verhaal van een IJslandschen boer, die op eigen beenen wil staan, door harden arbeid en strijd daar ook gedeeltelijk in slaagt, en ten slotte door allerlei tegenslagen, waaraan hij geen schuld draagt, overwonnen, maar niet verslagen wordt. Laxness heeft de fout begaan zijn werk meer als een aanklacht tegen sociale misstanden op te vatten, dan als een symbool van den strijd van een man tegen het noodlot van het leven en tegen het noodlot dat de menschen voor elkander zijn. Daardoor is zijn gegeven te ver uitgedijd en is er te veel aandacht naar het situeeren van allerlei onverkwikkelijkheden gegaan. Nochtans willen wij graag erkennen dat zijn boek in zijn beste hoofdstukken een grootsche kracht vereenigt met schamperen humor en een sprookjesachtige levenswijze schoonheid.
André DEMEDTS.