Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel VIII, II. De provincie Limburg (Meerloo-Zwalmen)

Tegelen.

a. Hier gevonden gepolijste steenen bijlen, Romeinsch aardewerk en munten worden bewaard in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden. In de Oelesheide werden vele fragmenten van Romeinsche tegels gevonden.

[p. 458]

Steil.

e 1. De r.k. rectoraatskerk (H. Rochus), gebouwd in 1871 door den architect C. Weber, bezit:

Houten beelden: H. Rochus (XVII, beschadigd), H. Sebastiaan (± 1600).

Zilveren miskelk (midden-XVIII).

2. Het moderne kapelletje van de Heilige Aartsengelen, bevat een houten beeld van den H. Hubertus (XVII of XVIII A).

3. Van het missiehuis H. Michaël (der congregatie van het Goddelijk Woord), een uitgebreid complex van moderne gebouwen, is een deel van het bijbehoorend ziekenhuis, nl. het hoekgebouw aan de straatzijde oud (XVIII B of XIX a?): baksteenen gebouw van twee verdiepingen, onder mansardedak, de vensters met hardsteen omraamd, de strekken met gegroefden sluitsteen; het bovenlicht van de versierde dubbele voordeur heeft een ovaal-vulling, de bovendorpel een acanthus- en rozettenversiering (± 1800). De congregatie bezit:

Houten beelden: Madonna (± 1500); Calvarie (XVI A); Goede Herder (XVIII); H. Johannes den Dooper (XVIII).

Schilderijen: Verheerlijking van den Rozenkrans (XVIIB; Vlaamsch). Reeks: Christus en de twaalf Apostelen (XVII B onder Spaanschen invloed, borstbeelden); H. Ignatius (XVII of XVIII); Mozes slaat water uit de rots (± 1700?); marteling van den H. Andreas (XVII d) en een tegenhanger van een andere hand.

4. Het gebouw van het klooster St. Jozef, van de zusters der Goddelijke Voorzienigheid, is een gemoderniseerd (thans gecement) oud landhuis (XVIII), waarvan de voorvleugel nog eenige marmeren schoorsteenmantels bevat. Het klooster bewaart: eenige schilderijen op doek: Calvarie met de symboliseering van het Oude en het Nieuwe Testament (± 1800), voormalig altaarstuk, dood van den H.

[p. 459]

Jozef (Antwerpsche school XVIIB), H. Abt (XVIII). In de kapel: Christus met doornen gekroond (XVIII, onder Italiaanschen invloed).

g 1. Het vroegere veerhuis draagt het ankerjaartal 1653.

2. Boerenwoning nr. 12, ankerjaartal 1805.

Tegelen.

e. De r.k. kerk (H. Martinus), gebouwd 1899-1900 door den architect C. Franssen, bezit nog den forschen vierkanten westtoren (XV), georiënteerd met 2° zuidelijke afwijking, opgetrokken van baksteen met natuursteenen details, en tellende drie geledingen: de benedenste effen, met hooge nis, waarin de westingang met (vernieuwd) hoog spitsboogvenster; in de beide hoogere aan elke zijde drie siernissen met traceeringen, in de bovenste geleding tevens galmgaten; vierkant uitgebouwde trapkoker tegen de zuidzijde; moderne balustrade om den voet der, na een brand (1898) vernieuwde, achthoekige houten spits. De kerk bezit:

Fragment van een romaansche hardsteenen doopvont (± 1200); koperen doopvont (± 1800) met sierlijk deksel en op houten voet; zeer eenvoudig uitgekraagd hardsteenen wijwatervat (XVII?); dito van rood marmer.

Twee eiken koorbanken van drie zetels (XIXa).

Houten beelden: Madonna (XVd of XVIa), door engelen omzweefd (van een Marianum); H. Lucia (XVIa); H. Catharina (XVI A); H. Cecilia (XVI a); Kruisbeeld (XVII, beschadigd).

Zilverwerk: ciborie Lodewijk XV; miskelk (± 1700, met wapen); miskelk (midden-XVIII).

Verguld koperen stralenmonstrans Lodewijk XV. Tinnen ampullenstel (1742); een paar tinnen schaaltjes (midden-XVIII).

Koperen kandelaars: een paar kleine geprofileerde (XVI),

[p. 460]

vijf paar gegoten drievoets (XVII B). Vier houten drievoetskandelaars (XVII B ad 1700). Koperen kan (XVII).

Beschilderd broederschapsvaandel (ten deele XVIII) met koperen kruis (XVIIIa).

Op het kerkhof steenen grafkruisen van 1624 en 16....

2. Het gebouw van het klooster Nazareth der Benedictinessen, zusters der Eeuwige aanbidding, bestaat grootendeels uit het verbouwde en gemoderniseerde kasteel de munt (XVII?), gelegen binnen een omgrachting; overblijfsel (geheel gecement) van een vleugel onder mansardedak; de aansluitende boerenwoning onder zadeldak tusschen gezwenkte topgevels (XVII).

g 1. Het kasteel de holtmeulen, historisch bekend als hoofdkwartier van Frederik Hendrik tijdens het beleg van Venloo in 1646, geheel omgeven door grachten en vijvers, is een zeer eenvoudig baksteenen, drie verdiepingen hoog gebouw met XVIIe-eeuwsch karakter. Het bestaat uit drie in haakvorm aaneensluitende vleugels onder zadel- en schilddaken en heeft vóór op de hoeken, het acht vensters breede midden-vóórfront flankeerende, twee vierkante hoektorentjes van één vensterbreedte en met vierkante spits; segmentboogvensters; met hardsteen omlijste poortdeur, vroeger met valbrug; doorloopende kroonlijst. Aan de achterzijde uitwendig en inwendig geheel verbouwd en gemoderniseerd. Uit vroegere tijdperken zijn nog bewaard: twee marmeren schoorsteenmantels (XVIII B), waarboven Empire stuc-versiering, een Empire marmeren schoorsteenmantel met stuc-versiering; twee thans vereenigde stuc-plafonds (± 1800); haardplaat (XVII) met voorstelling van Christus en de Samaritaansche vrouw.

Van de vroeger door de buitenhof-ommuring verbonden baksteenen bijgebouwen bestaan nog: a. de Venloosche poort, tevens woning, hoog twee verdiepingen en onder mansardedak; b. de overeenkomstige iets breedere Kal-

[p. 461]

denkircher poort; c. een langwerpig bijgebouw met twee smalle vierkante uitgebouwde hoektorens; d. een dergelijke vleugel met nog slechts één hoektorentje (alles XVII).

2. De houtzaagmolen aan den vijver is geheel gemoderniseerd.

3. Huis nr. 26, ankerjaartal 1766.

Wambach.

g. Het jachthuis van het kasteel de Holtmeulen is een eenvoudig, vierkant, baksteenen (thans gewit) huis van twee vensterbreedten, boven een onderverdieping twee verdiepingen hoog; mansardedak. Ankerjaartal 1774. Inwendig: dubbele deur Lodewijk XV met glaspaneelen.

De bijbehoorende boerderij draagt het ankerjaartal 161(9?).