Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel VIII, II. De provincie Limburg (Meerloo-Zwalmen)

Stevensweert.

a. In het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden wordt een hier gevonden zilveren Romeinsche munt bewaard.

[p. 449]

Eiland.

e. Het vernieuwde kapelletje van den H. Rochus bevat vier terracotta beeldjes (XVII?): de Evangelisten.

Stevensweert.

b. Om de plaats bevinden zich nog vele ondiepten der vroegere grachten en aan de Zuid-Oostzijde nog een gering deel van een aarden wal (XVII?).

Van het oude kasteel bestaat nog, tegen huis nr. 14, een stuk van een ronden baksteenen toren en eenig muurwerk.

c. Aan den weg naar Eiland een houten wegkruis (± 1700?).

e 1. De r.k. kerk (H. Stephanus) is een in den vorm van een Grieksch kruis aangelegd baksteenen bouwwerk (1781), waarvan de noord(koor-)arm 3/8-sluiting, de zuidarm een stompen topgevel heeft; segmentboogvensters; tegen de muurhoeken Toscaansche pilasters, waarboven voorheen een doorloopend houten (?) hoofdgestel was aangebracht; op het kruisdak met schilden, verrijst vóór op het wolfeinde, eerst vierkant als klokkenkamer, dan, met een gegolfden overgang slank achtzijdig, een leien spits; laag vierkant ingangsportaal (met wapensteen: 1781, deur met koperbeslag: 1782), waarnaast een vierkant doopkapelletje (XIX); achter het koor een lage vierkante sacristie (XIX). Inwendig: effen muren; vlakke gestucadoorde zoldering met koof. De kerk bezit:

Hoogaltaar met zijdoorgangen, twee zijaltaren, twee koorbanken, communiebank, twee biechtstoelen (alles ± 1800).

Hardsteenen doopvont (± 1200) met vier koppen; de voet ontbreekt. Marmeren wijwatervat (XVIII).

Preekstoel (XIX a-b).

Orgelgalerij (XIX a-b).

Hardsteenen grafzerk van een knaapje (XVII); grafzerk met Renaissance-ornament (afgesleten).

[p. 450]

Steenen beeld: H. Stephanus (± 1400).

Houten beelden: H. Annatrits (XVI) in houten nis (XVII); Madonna (XVII A) in houten nis met composiete ordonnantie; engelengroepje (± 1700, fragment); Kruisbeeld (± 1700, van een Calvarie); klein Kruisbeeld (XVII, van een wegkruis), H. Ambrosius (XVIII A, borstbeeld) op bijbehoorenden voet, H. Petrus en H. Paulus (beide XIX A); aan het hoogaltaar: steeniging van den H. Stephanus (XIX A); twee altaarkruisjes (XVI en XVII). Zwaar beschadigde resten van een St. Rochusgroepje (XVII?) en van een heiligenbeeldje (XVII?).

Achtarmige koperen lichtkroon (XVIII a).

Zilverwerk: ciborie (midden-XVII, met wapen); drie miskelken, een (XVII B, met wapen), een (1698), en een (1699); reliekhouder in monstransvorm (1819).

Koperwerk: Godslamp (XIX A); vaandelkruis met knop (XVIII A); lavaboketel (XV).

Kandelaars: zeven paar gegoten koperen drievoets (XVII B); vier paar tinnen drievoets (XVIII); drie paar houten drievoets (XVII A?) en vier paar houten (XVII of XVIII).

Twee dalmatieken en twee kazuifels van oude zijde (XVIII B?).

Tien kerkbanken (XVIII A) met gesneden liervormige zijkanten, deels met ingelegde initialen; zes-en-twintig kerkbanken (XVIII d?) met harpvormige zijkanten.

Op het kerkhof een zevental grafkruisen (1624-1762).

In de pastorie (1787) wordt bewaard een reeks van zeven schilderijen met levensgroote voorstellingen uit het lijden van Christus (XVIII A, doek, onder laten invloed van de school van Caravaggio); in een schoorsteenmantel (XVIII c) een Arcadisch landschap (ovaal); dergelijke schoorsteenmantel met de ontmoeting van Abraham en Melchisedech (XVIII B, al fresco).

2. ned. herv. kerk (1819, verbouwd en gecement in

[p. 451]

1864), misschien ter plaatse (en met eenig muurwerk?) van de kapel van het verdwenen kasteel.

g 1-7. Nr. 48, ankerjaartal 1789; nr. 50, gevelsteentje van 1798; nr. 76, gevel met Ionische pilasters en gevelsteentje: 1707 (?); nr. 92, ankerjaartal 1642; nr. 93, ankerjaartal 1639; nr. 96, gevelsteen met drie kronen en sporen van een opschrift (± 1600?); aan een der achterhuizen aldaar gevelsteen: 1777; nr. 98, koperen deurknop (XVIII).

8. De Hompescher windmolen (XVIII?) is een baksteenen bovenkruier met omloop.

9. Een berghok naast het kerkhof heeft in den gevel een van elders overgeplaatsten steen met het wapen van Stevensweert en het jaartal 1761.