Voorloopige lijst der Nederlandsche monumenten van geschiedenis en kunst. Deel VIII, II. De provincie Limburg (Meerloo-Zwalmen)

Neer.

a. In deze gemeente werden gevonden: Germaansch vaatwerk; een vuursteenen pijlspits, Romeinsche munten en aardewerk - waarschijnlijk uit een begraafplaats - alles thans bewaard in het Rijksmuseum van Oudheden te Leiden.

Dries.

e. Van het in 1799 opgeheven klooster Keizersbosch der Praemonstratensen zijn nog over: a. een rechthoekige,

[p. 338]

van baksteen opgetrokken, twee verdiepingen hooge vleugel (midden-XVIII, nu boerenwoning en gewit) onder schilddak; vensters met toogdorpels en omraamd met hardsteen blokken; boven de geblokte inrijpoort een wapensteen; resten van plafonds met stucversiering; b. een groote half afgebroken winkelhaakvormige baksteenen hoekvleugel (XVII, nu schuur), gedeeltelijk een bouwval, waaraan nog zes vierkante vertrekken herkenbaar zijn, ten deele overkluisd met spherische kappen; de bovenverdieping alhier geheel verdwenen.

Neer.

c. Houten wegkruis (XVII of XVIII) aan de wegvertakking naar Nunhem.

e 1. De r.k. kerk (H. Martinus), gebouwd in 1909 door den architect C. Franssen, heeft nog een ouden met 9° noordelijke afwijking georiënteerden, uitwendig van baksteen, inwendig van mergel opgetrokken, geheel vierkanten toren (XIV, of XV?), versierd met aan elken kant twee nisindiepingen, in ieder waarvan een kleine spitsboogopening; de toren thans verhoogd met een gemetselde klokkenverdieping en een houten spits met vier hoektorentjes. In een gevelsteen het jaartal 1447, den toren, of waarschijnlijker, de afgebroken kerk betreffende. De kerk bezit:

Een paar zeer eenvoudige koorbanken met drie zetels (± 1700).

Rijk-gesneden eiken communiebank, grootendeels met onderdeelen (XVII); biechtstoel (XVII, beschadigd).

Hardsteenen doopvont (XVIII) op nieuwen voet.

Orgelfront (XVIII A, ontredderd).

Dertien kerkbanken (XVIII) met liervormige zijkanten.

Vier (beschadigde) kalksteenen romaansche leeuwtjes (XII, aanzetstukken van bogen).

Houten beelden: Piëta (XV); H. Catharina (XV); Marianum (± 1500); H. Antonius abt (XVI A); H. Catharina (XVI);

[p. 339]

H. Severinus (XVI); H. Martinus (XVI?, groepje); H. Lucia (1600); H. Annatrits (XVII); H. Rochus (XVII); H. Martinus (XVIII); H. Franciscus (XVIII); H. Antonius van Padua (XVIII); een paar altaar-engeltjes (XVII of XVIII, geschonden); een paar kleine adoranten Lodewijk XV. Kruisbeelden: een (1539, aan oud kruis), een (XVII), twee (XVII of XVIII, zeer beschadigd).

Schilderijen: H. Catharina (XVII b, altaarstuk, onder invloed van van Dyck). Vijf religieuze schilderijen (XVII, XVIII).

Zilverwerk: ciborie (1670); miskelk (1641); miskelk (XVIII, veranderd XIX); reliekhouder (XIX b?); wierookvat (1822) met eenvoudig scheepje.

Koperwerk: lavaboketel (XV); twee paar gegoten drievoetkandelaars (XVII c); drie paar gedreven drievoets (XVIII); een paar rood- en geelkoperen (XIX A); twee vaandelkruisen (een van 1636 en een van 1808).

Sacristiekast (verschillende onderdeelen XVIII); houten lezenaartje (XVIII B).

Klok, in 1775 gegoten door Johannes Stock.

Op het kerkhof een achttal grafkruisen (1600-1681).

2. De kapel van o.l. vrouw, een half-zeshoekig afgesloten, baksteenen (thans gewit) kerkje (1711 volgens gevelsteen, later veranderd), heeft vóór op het dak een later toegevoegd zeshoekig spitsje, in een gevelnisje een houten Mariabeeldje (XVI?) en op het altaar eveneens een houten Mariabeeldje (XVI). Achter tegen den muur een oud Kruisbeeld (XVI, copie?).

3. De pastorie (XVIII, later vergroot) heeft nog een gestucadoorde zoldering en een met stucwerk versierden schoorsteenmantel, beide Lodewijk XV; schoorsteenstuk (XVIII B).

g 1-5. Nr. 157, zadeldak tusschen twee gefatsoeneerde topgevels en met het ankerjaartal 1667; nr. 161, ankerjaar-

[p. 340]

tal 1671; nr. 175, ankerjaartal 1818; nr. 366, jaartal 1822 in de pannen.

Aan de Neer een schilderachtige watermolen (XVII of XVIII), de bijbehoorende hoeve met topgevel en ankerjaartal 1717.